امام رضا(ع) در بیان مسائل اعتقادی صریح بودند

حجت‌الاسلام سید علی‌اکبر حسینی، استاد حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از قم اظهار کرد: برخورد عالمانه و اخلاقی امام رضا(ع) در مناظره‌های پرشماری که با دانشمندان و رهبران ادیان و مذاهب گوناگون شکل می‌گرفت و پاسخ‌های خردمندانه آن حضرت در برخورد با تعارض‌ها و انحرافات اخلاقی و اعتقادی، ایشان را در قله دست نایافتنی دانش و اخلاق قرار می‎‌داد.

وی با اشاره به جایگاه علمی امام رضا(ع)، ادامه داد: سیره و روش عملی امام رضا(ع) در برخورد با مسائل اعتقادی، اخلاقی و رفتاری به‌گونه‌ای بوده که همه مردم معاصر، مخالفان و موافقان آن حضرت، به فضیلت علمی و اخلاقی ایشان باور داشتند.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: آن حضرت در مجالس مناظره، با فصاحت و بلاغت، میراث جد بزرگوارشان را در مقابل اشکال تراشی‌های دیگران محافظت نموده و تمام دانشمندان را مغلوب می‌ساختند، چرا که هدف مأمون این بود که امام رضا(ع) را در این جلسات شکست دهد تا موقعیت معنوی امام رضا(ع) را در نظر مردم کاهش دهد که به این هدف شوم خود نتوانست دست یابد.

عضو هیئت‌ علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن افزود: امام رضا(ع) در رفتارهای فردی و اجتماعی در نهایت مهربانی، عطوفت، خوش‌روئی و گذشت بودند ولی در مسائلی که جنبه اصولی و اعتقادی داشته و با مبناها، خط فکری و عقیده حق در تضاد باشد سازش‌ناپذیر، حساس، صریح، دقیق و بی‌گذشت و اغماض بودند.

استاد حوزه و دانشگاه ابراز کرد: وقتی ولایتعهدی را به ایشان پیشنهاد کردند از قبول آن امتناع کرده و علناً تا جایی می‌توانستند آشکارا اعلام کردند که این منصب را به هیچ عنوان قبول نمی‌کنند  و یکی از نتایج عدم پذیرش ولیعهدی امام رضا(ع) معرفی حقایق و ارز‌ش‌های دینی و نشان دادن مخالفت با شیوه‌های حکومتی مأمون بود.

وی بیان کرد: این مسئله تا جایی که امام رضا(ع) از سوی مأمون تهدید شد ادامه داشت و به همین دلیل مجبور به پذیرش ولایتعهدی شد اما همین که از مدینه می‌خواستند خارج شوند، طوری رفتارمی کردند که همه مردم بدانند ایشان از سر ناچاری و برای دفاع از  اسلام به این سفر رفته و ولیعهدی مأمون را قبول می‌کنند؛ به‌رغم آنکه با شیوه‌های گوناگون در کنترل شدید مأمون بوده اما از انجام‌وظیفه امامت و خدمت‌رسانی به مردم غفلت نمی‌کرد.

وی، آموزش و تعلیم معارف دینی به مردم، مبارزه فکری با مکتب‌ها و مذهب‌های غیر اسلامی که در نتیجه حکومت عباسی و در تنگنا قرار گرفتن اهل‌بیت(ع) رشد کرده بودند، حمایت از مستضعفان و تلاش در مسیر فقرزدایی، تلاش در راستای اصلاح فرهنگ دینی و برطرف کردن انحرافات و بدعت‌های ایجادشده، رهبری و هدایت نیروهای انقلابی که با حکومت عباسی در مبارزه بودند را از جمله خدمات آن امام همام برشمرد و افزود: مناظره و تشکیل نشست‌های علمی با رهبران مذهب‌ها و مکتب‌ها به‌منظور ارشاد آنان و روشنگری بزرگان فکری پیرو اهل‌بیت(ع) در زمینه ساختگی بودن مسئله ولایت‌عهدی خود و افشای دیگر توطئه‌های حکومت عباسی و پاسخ به شبهه‌های فکری و اعتقادی توده‌های مردم از دیگر خدمات ایشان بود.

امام رضا(ع) صاحب احسان و صدقه نهانی بود

حجت‌الاسلام حسینی با اشاره به اینکه یکی از وظایف امروز ما مسلمانان، دستگیری از نیازمندان و تهیدستان است، گفت: در روایات آمده امام رضا(ع) هنگام خوردن غذا، سینی بزرگی برایش آورده می‌شد و در کنار سفره‌اش قرار می‌گرفت، حضرت مقداری برمی‌گزید و در آن می‌نهاد سپس آن را برای فقرا می‌فرستاد.

عضو هیئت‌ علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن ادامه داد: امروزه هر کس به اندازه توانمندی و امکانات خویش وظیفه دارد خلأهای موجود در زندگی افراد را جبران و کمبودهای آنان را پاسخ‌گو باشد؛ همان‌گونه که خداوند نیازمند و فقیر را با فقر و نداری امتحان می‌کند، ثروتمندان را نیز این‌گونه می‌آزماید؛ کمک به افراد نیازمند و ترویج انفاق در جامعه اسلامی دارای آثار زیادی مانند تجارت‌های پرسود، افزایش مال و عامل بخشش گناهان است.

وی تصریح کرد: در بحارالانوار آمده ابراهیم بن عباس می‌گوید که امام رضا(ع) صاحب احسان و صدقه نهانی بود و در بیشتر اوقات در شب‌های تاریک این عمل را انجام می‌داد و هرکسی گمان کند که در فضیلت همانند او را دیده است، هرگز او را تصدیق نکنید.

استاد حوزه علمیه در پایان یادآور کرد: امروزه تنها راه نجات و ساختن یک جامعه ایده‌آل تشخیص الگوی فکری، اعتقادی، عملی و اخلاقی صحیح از غیر صحیح هست و این امر از طریق پیروی از قرآن و اهل‌بیت(ع) امکان‌پذیر است، زیرا ایشان در همه جهات برای ما اسوه و الگوی تام در قول و فعل، اخلاقیات، روش‌های معاشرت، برخوردهای اجتماعی و سایر موارد هستند و تأسی به آنها به سلامت ظاهری و معنوی جامعه می­ انجامد.