موانع وحدت اسلامی از منظر حضرت زهرا(س)

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، ﻣسئله ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﺿﺮ، ﺑﺮﺭسی ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﺍﺳﺖ؛ ﺑدین ﻣﻨﻈﻮﺭ، ﺍﺯ ﺭﻭﺵ «ﺍﻛﺘﺸﺎﻓﻲ- ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ» ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪﺍﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ، ﻋﺪﻡ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺣﻴﺪ، ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻭ ﻟﻐﺰﺵ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﻫﺒﺮ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ، ﻣﻬﻢ‌ترین ﻣﻮﺍﻧﻊ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ که ﻣﻮﺟﺐ عدم ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼمی است.

ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﺩﺭ ﺩﺍﻣﺎﻥ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﭘﺮﻭﺭﺵ ﻳﺎﻓﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﺣﻮﺍﻝ ﻭ ﺳﻴﺮﻩ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻲ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(س) ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪه ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪﺩی مانند ﺷﺮﺍﻓﺖ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ، ﻭﻻﺩﺕ ﺍﻟﻬﻲ، ﺍﺯﺩﻭﺍﺝ ﻣﻌﻨﻮی، ﭘﻴﺮﻭی ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﺣﺮﻳﻢ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﻭ ﻭﻻﻳﺖ، ﻋﻠﻢ ﻭ ﻣﻌﺮﻓﺖ، ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﮔﺬﺷﺘﮕﻲ، ﺷﺠﺎﻋﺖ، ﺻﺒﺮ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺍﺳﻼﻡ و ﻋﺮﻓﺎﻥ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﺁﺷﻜﺎﺭ ﺍﺳﺖ. (ﺍﻧﺼﺎﺭی، 27-23 :1374؛ ﻣﻘﻴﻤﻲ ﺣﺎﺟﻲ، -1393 1385). ﺣﻜﻴﻢ ﻭ 68-49

ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻳﻦ ﺧﺪﺍ به‌وسیله ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼمی

ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺳﻮﻝ ﺧﺪﺍ(ﺹ) ﻫﻨﮕﺎمی ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺟﺎنشینی ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻓﺘﻨﻪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺍﻓﺘﺎﺩ، ﺍﺯ ﺗﺮﺱ ﺧﺎﺭﺝﺷﺪﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺧﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ، ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺣﻀﺮﺕ علی(ﻉ) ﻣﺸﻘﺎﺕ ﻭ ﺭﻧﺞﻫﺎی ﻓﺮﺍﻭﺍنی ﺭﺍ ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺷﺪ ﻭ ﺗﻼﺵ کرﺩ ﺩﻳﻦ ﺧﺪﺍ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﺧﻮﺩ ﺧﺎﺭﺝ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼمی ﻧﺎﺏ ﺑﻪ ﻧﺴﻞﻫﺎی ﺑﻌﺪ ﻣﻨﺘﻘﻞ شوﺩ. ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(س) ﻭ ﻧﻴﺰ ﺗﺄﻛﻴﺪﺍﺕ ﻣﻜﺮﺭ ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ، ﻳکی ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺍﺭﺯشمندﺗﺮﻳﻦ ﺭﺍﻩﻫﺎیی ﻛﻪ می‌تواند ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺩﻳﻦ ﺧﺪﺍ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ، ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼمی ﺍست.

ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(س) ﺑﻪ‌ﻋﻨﻮﺍﻥ یکی ﺍﺯ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﺑﺰرگوار، ﺑﻪ ﻧﻘﺶ ﻭﺣﺪﺕ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻥ ﺑﻪﺧﻮبی ﻭﺍﻗﻒ ﺑﻮﺩ. ﺑﻪ ﻳﻘﻴﻦ می‌ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﺯﻧﺪگی ﻛﻮﺗﺎﻩ ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﻛﺖﺷﺎﻥ، ﺑﻪ ﺍﺣﻴﺎی ﺍﻭﺍﻣﺮ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﻭ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎی ﺍﺻﻴﻞ ﻣﻜﺘﺐ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺍﻋﺘﺼﺎﻡ ﺑﻪ ﺣﺒﻞ‌ﺍﷲ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﺟﺪی ﻭ ﻣﺆﺛﺮی ﺩﺍﺷﺖ (ﻧﺤﻮی، 1386: 226-227).

وحدت اسلامی در دوران معاصر؛ ضرورت اجتناب‌ناپذیر در عرصه‌های مختلف

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﺟﻬﺎﻥ ﻭ ﺩﻧﻴﺎی ﺍﺳﻼﻡ، ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼمی ﺩﺭ ﺩﻭﺭﺍﻥ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻚ ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺍﺟﺘﻨﺎﺏ‌ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ‌ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی ﺳﻴﺎسی، ﻓﺮهنگی ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎعی ﻣﻄﺮﺡ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼمی ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎی ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﺍﺳﺖ. ﺣﻀﻮﺭ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﺳﻼمی ﺑﺎﻋﺚ ﺷﻜﻮﻓﺎیی ﻭ ﺗﻮسعه ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼمی می‌شوﺩ. ﺑﺎ ﻧﮕﺎهی ﺑﻪ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ، ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺣﺎﺻﻞ میﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎی ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎی ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺩﻭﺭی ﺍﺯ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼمی ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﻋلی(ﻉ) ﻭ ﺣﻀﺮﺕ ﻓﺎﻃﻤﻪ(ﺱ) سعی کردند ﺗﺎ ﺍﻣﺖ ﻧﻮﭘﺎیی ﺭﺍ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ(ص) ﺑﺎ ﺯﺣﻤﺎﺕ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ، ﺑﺮ ﻣﺪﺍﺭ ﻭ ﻣﺤﻮﺭ ﻭﺣﺪﺕ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺳﺨتیﻫﺎی ﻓﺮﺍﻭﺍنی ﺭﺍ ﺗﺤﻤﻞ کنند. ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(س) ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻌﺎﻟﻴﻢ ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ، ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻤﺮ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍی ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻡ ﺗﻼﺵ کرﺩ؛ ﻟﺬﺍ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﻴﺮﻩ ﻭ ﻣﻨﺶ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(س) می‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺳﺎﻟﻢ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ.

ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭﺻﺪﺩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﺭﺟﻮﻉ ﺑﻪ ﺳﻴﺮﻩ علمی ﻭ ﻋملی ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(س)، ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﻫﻤﺒﺴﺘگی ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼمی ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭسی ﻭ ﻛﺎﻭﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ. ﺍﺯ ﺁﻥﺟﺎیی ﻛﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ، ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎی ﻣﺜﺒﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼمی می‌شوﺩ، ﻛﺸﻒ ﺍﻳﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﺭ ﺳﻴﺮﻩ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ ﻭ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺳﻴﺮﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) می‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼمی ﺑﺮ ﻣﺪﺍﺭ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﻴﺎﻧﺠﺎﻣﺪ. ﺭﻭﺵ ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻮﺻﻴفی - ﺗﺤﻠﻴلی ﺍﺳﺖ ﻭ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭی ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﺍی ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.

ﺫﻛﺮ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺿﺮﻭﺭی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣستقلی ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻧﺸﺪ؛ ﺑﻪﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺭﺯﺷﻤﻨﺪ ﺷﺶ ﺟﻠﺪی ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﻓﺎطمی، ﻣﻘﺎﻟﻪﺍی ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻧﻤﻲﺧﻮﺭﺩ (ﺭﺷﺎﺩ، 1393). ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻲ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ کلی ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺯﻳﺎﺩی ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻩ علمی ﻭ خصوصا ﺍﺯ ﻣﻨﻈﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎعی ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(س) ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻘﺺ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﻭ ﭘﮋﻭﻫﺶﮔﺮﺍﻥ ﺑﺮﻃﺮﻑ ﺷﻮﺩ.

ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼمی ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی یکی ﺷﺪﻥ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩی ﻭ ﺩینی ﻧﻴﺴﺖ

ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻳﻜﻲ ﺷﺪﻥ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﻭ ﻳﺎ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩی ﻭ ﺩینی ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻭﺣﺪﺕ، ﻧﻪ ﺷﺪنی ﺍﺳﺖ ﻭ ﻧﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺍﻋﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻭﺣﺪﺕ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﻭﺣﺪﺕ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎی ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻭ ﺷﻴﻌﻪ ﺷﺪﻥ سنی، ﻳﺎ ﺳنی ﺷﺪﻥ ﺷﻴﻌﻪ ﻧﻴﺴﺖ. ﻣﻘﺼﻮﺩ ﺍﺯ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼمی، همبستگی ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﻭ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ ﻣﺬهبی، ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎﻥ، ﺟﻬﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎی ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ است.

معنای ﺻﺤﻴﺢ ﻭﺣﺪﺕ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ ﺍﻫﻞ ﺳﻨﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اینکه ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻣﺬﻫﺐ، ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺕ ﺑﺴﻴﺎﺭی ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ، ﺩﻭ ﮔﺮﻭﻩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻣﺤﻮﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺕ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﻮﻧﺪ؛ ﺑﺮﺍی ﺣﻔﻆ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ یکدیگر ﻫﻤﻜﺎﺭی ﻭ ﻫﻤﻴﺎﺭی داشته ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺯﻳﺮﺍ ﻫﺮ ﺩﻭ، ﺩﺷﻤﻦ ﻭﺍﺣﺪی ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ، ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺍی ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ ﺳﻮء ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻓﺎﺕ، ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﺮ ﻭﺟﻮﻩ ﺍﺷﺘﺮﺍﻙ ﺧﻮﺩ ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺷﻴﻌﻪ ﻭ سنی ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺍﺯ ﺧﻮﺩ ﺩﻓﺎﻉ ﻛﻨﻨﺪ (ﭘﻴﻐﺎﻥ، 2 :1380).

ﺷﻴﻌﻪ ﻭ سنی، ﻗﺮﻥﻫﺎی ﻃﻮﻻنی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻥ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ، ﮔﺎﻩ ﺍﺯ ﺳﻮی ﻓﺘﻨﻪﺍﻧﮕﻴﺰﺍﻥ، ﻣﺎﻳﻪ ﮔﺴﺴﺖﻫﺎ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﺰﺍﻉﻫﺎی ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺩﺭ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ. بیﮔﻤﺎﻥ، ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻠﻞ ﺿﻌﻒ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻫﺠﻤﻪ ﺍﺳﺘﻌﻤﺎﺭ ﻏﺮﺏ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻣﺮ ﺍﺳﺖ. ﺷﻴﻌﻪ ﻭ سنی ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ، ﺍﺣﻜﺎﻡ، ﺍﺧﻼﻕ ﻭ.. ﻣﺸﺘﺮﻛﺎﺕ ﺯﻳﺎﺩی ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻃﺒﻴﻌﺘﺎً ﺑﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻣﺬﻫﺐ ﺑﺰﺭگ ﺍﺳﻼمی، ﺍﺧﺘﻼﻑﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺰ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﻜﺎﺭﺷﺪنی ﻧﻴﺴﺖ ﺍﻣﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺧﺘﻼﻑﻫﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﺩﺭی ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺿﺮﺑﻪ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﻨﺪ.

مهم‌ترین موانعی که موجب اختلاف در جامعه می‌شود، کدامند؟

ﺑﺎ ﺑﺮﺭسی ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﻓﻜﺮی ﻭ عملی ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ، ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺍﻧﻌﻲ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ می‌شود، موضوعاتی مانند ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺳﻼﻡ، ﻫﻮﺍﭘرستی ﻭ ﺗﻌﺼﺐ، ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﻼﻡ، ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﻭ ﺟﻬﻞ است ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺑﻪ ﻫﺮﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ می‌پردازیم.

ﻣﻨﺤﺮﻑﺷﺪﻥ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺳﻼﻡ می‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻞ مهمی ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ (ﻣﻮﺳﻮی ﮔﺮﻣﺎﺭﻭﺩی، 111 :1386). ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ می‌تواند ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﻴﺰ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﮕﻴﺮﺩ. ﺍﻣﺎﻡ ﺧﻤﻴﻨﻲ(ره) ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣسئله ﺑﺎ تعابیری مانند ﺍﺳﻼﻡ سرمایه‌داری، ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺴﺘﻜﺒﺮﻳﻦ، ﺍﺳﻼﻡ ﻣﺮﻓﻬﻴﻦ ﺑﻲﺩﺭﺩ، ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍﺣﺖﻃﻠﺒﺎﻥ، ﺍﺳﻼﻡ ﻓﺮﺻﺖﻃﻠﺒﺎﻥ، ﺍﺳﻼﻡ ﻣﻘﺪﺱ نماهای ﻣﺘﺤﺠﺮ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﺩﺍﺭﺍﻥ ﺧﺪﺍﻧﺸﻨﺎﺱ ﻭ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻼﻡ، ﺍﺳﻼﻡ آمریکایی ﻳﺎﺩ می‌کرد(ﻫﺎﺷﻤﻴﺎﻥ ﻭ ﻧﺎﻣﺨﻮﺍﻩ، 56 :1394).

برای ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﺮﻭﺯ ﺍﺧﺘﻼﻑ، ﭼﻨﺪ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬﻢ که شامل ﻋﺪﻡ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﻫﺒﺮ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ، ﺣﻀﻮﺭ ﻋﻠﻤﺎی ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﺩﻧﻴﺎﻃﻠﺐ و بی‌توجهی ﺑﻪ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ هنجارهای ﺍﺳﻼمی می‌شود که می‌تواند ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺭﻳﺸﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺭﻓﺘﻦ ﺣﻖ ﻭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺩﺭ پیروی ﺍﺯ هواهای نفسانی ﺍﺳﺖ؛ ﭼﺮﺍﻛﻪ هواهای نفسانی ﺩﺭﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﻨﺎﻓﻊ ظاهری ﻭ ﺯﻭﺩﮔﺬﺭ مادی ﻫﺴﺘﻨﺪ.

ﺍﺯ ﺩﻳﮕﺮ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﺮﺏ جاهلی ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺭﻳﺸﻪ ﺩﺍﺷﺖ، ﺗﻌﺼﺐ ﺍﺳﺖ. «ﻋﺼﺒﻰ، ﻛﺴﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﺪ ﺧﻮﻳﺸﺎﻭﻧﺪﺍﻥ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻇﻠﻢ». ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﻌﺼﺐ ﺭﺍ می‌توان ﺑﻪ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺑﺪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﺮﺩ؛ ﺗﻌﺼﺐ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺣﻖ، ﻋﺪﻝ ﺧﻮﺏ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻇﻠﻢ ﻭ ﺑﺎﻃﻞ ﻣﺬﻣﻮﻡ ﺍﺳﺖ. بدیهی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﺻﻞ وابستگی ﺷﺪﻳﺪ ﻭ غیرمنطقی فکری ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ﻳﺎ عقیده‌ای، ﺟﺰ ﻟﺠﺎﺟﺖ ﻭ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ و ﺍﻳﻦ ﻟﺠﺎﺟﺖ ﻭ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ، ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭی ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻑﻫﺎ ﺭﺍ ﺟﻮﺷﺎﻥ ﻧﮕﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ.

ﺭﻳﺸﻪ ﺍﻳﻦ تعصب‌های ﻭﻳﺮﺍﻥﮔﺮ اموری مانند ﺣﺐّ ﺫﺍﺕ ﻭ ﻋﻼﻗﻪ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﻛﺎﻥ، ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﻄﺢ ﻓﻜﺮ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺯﺩﮔﻲ ﻭ ﺍﻧﺰﻭﺍی ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ فکری ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺰﺭگﺗﺮﻳﻦ ﺩﺷﻤﻦ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﺗﺤﺎﺩ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﻣﺖﻫﺎﺳﺖ. ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﻌﺼﺐ، ﺁﺗﺶ سوزانی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ میﺳﻮﺯﺍﻧﺪ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﻭ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻳﺠﺎﺩ میﻛﻨﺪ. ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮﺍیطی ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺷﻤﻦ ﺑﻪ ﺁﺳﺎنی می‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺿﺮﺑﻪﻫای مهلکی ﻭﺍﺭﺩ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪگی ﺭﺍ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻛﻨﺪ.

ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﻼم؛ ﻫﺮ انسانی ﺑﻪ ﻃﻮﺭ فطری ﺧﻮﺍﻫﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎ ﺍﺭﺯشی ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﺑﺮﺍی ﻛﺴﺐ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﺗﻼﺵ می‌کند. ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺳﺖ. ﮔﺎﻩ ﺍﺭﺯﺵهای ﻛﺎﺫﺏ جای ارزش‌های ﻣﻌﺮﻭﻑ ﻭ معتبری می‌دانند؛ گروهی ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺎﻝ ﻭ ﺛﺮﻭﺕ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺍﺭﺯﺵ می‌دانند. ﺩﺭﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺟﻤﻊ دیگری، سمت‌های اجتماعی ﻭ سیاسی ﺭﺍ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺍﻓﺮﺍﺩ می‌شمارد. ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻫﺮ گروهی ﺩﺭ ﻣﺴﻴﺮی ﮔﺎﻡ ﺑﺮمی‌ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ارزشی ﺩﻝ می‌بندد.

ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ اقتصادی ﻣﺮﺩﻡ باعث اختلاف و تفرقه از نظر اقتصادی می‌شود

ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ نیازهای ﺑﺸﺮ مانند ﺧﻮﺭﺍﻙ، ﭘﻮﺷﺎﻙ، ﻣﺴﻜﻦ ﻭ... ﺑﺎ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺭﺍﺑﻄﻪ تنگاتنگی ﺩﺍﺭﺩ. ﺑﺪﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ اقتصادی ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻴشتر ﻓﻜﺮ ﻭ ﺗﻼﺵ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺭﻓﻊ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﻛﻢﺗﺮ ﻓﺮﺻﺖ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﺍﻣﻮﺭ متعالی ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ. ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ، ﺑﺮﺍی ﺩﺍﺷﺘﻦ جامعه‌ای ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ متعالی ﻭ ﺗوسعه‌یافته، ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ. ﺁﻥ ﭼﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﻔﺮﻗﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ اقتصادی می‌شود، ﻓﺴﺎﺩ ﻭ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﺩﺭ ﺍﻣﻮﺭ اقتصادی ﻣﺮﺩﻡ ﺍست.

ﺩﺭﺻﺪﺭ ﺍﺳﻼﻡ، ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﭼﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ اقتصادی ﺩﺭ ﺗﻨﮕﻨﺎ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ بعضی ﺍﺯ ﺁﻥﻫﺎ ﺣﺘﻲ ﻟﺒﺎﺳﻲ ﺑﺮﺍی ﭘﻮﺷﻴﺪﻥ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﻟﺒﺎﺱهایشان ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻮد. ﺍﺻﺤﺎﺏ ﺻﻔﻪ کسانی ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ جایی ﺑﺮﺍی ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻧﺪﺍﺷﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺯﻳﺮ ﺳﺎﻳﺒﺎنی ﺩﺭ ﻛﻨﺎﺭ ﻣﺴﺠﺪ ﺯﻧﺪﮔﻲ می‌کردند. ﺭﺍﺯ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻋﺼﺮ، ﺻﺒﺮ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﺎﻣﺖ ﺁﻥﻫﺎ ﻭ ﺗﻌﺎﻭﻥ ﻭ ﻫﻢ ﺩﺭﺩی ﻃﺒﻘﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻣﺴﺎﻋﺪﺕ ﺑﺮﺍی ﺷﻜﻞگیری ﻓﺮﻫﻨﮓ اسلامی ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ.

ﺣﻀﺮﺕ ﻓﺎﻃﻤﻪ(ﺱ) ﺑﺎ وجود ﺍینکه ﺩﺧﺘﺮ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺳﺮﺯﻣﻴﻦ ﺣﺎﺻﻞﺧﻴﺰ ﻓﺪﻙ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﻮﺩ، ﺳﻄﺢ زندگی ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ مانند ﻣﺮﺩﻡ ﻣﺴﺘﻀﻌﻒ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻓﺪﻙ را ﺻﺮﻑ ﻣﺴﺘﻤﻨﺪﺍﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ می‌‌کردند. ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺮﻩ ﺑﻪ ﻣﺘﻨﻔﺬﺍﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭری می‌ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺰﺭﮔﺎﻥ ﺟﺎمعه ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺟﻬﺖ ﺍﺟﺮﺍی ﺩﺭﺳﺖ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻑ، ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻭ ﻓﺴﺎﺩ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی، ﺑﺎﻳﺪ ﺯﻧﺪگی‌ﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺯﻧﺪگی ﻣﺮﺩﻡ ﻋﺎﺩی ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﺯ ﻣﺎﻝ ﺣﻼﻝ ﺯﻧﺪگی ﺁﺳﻮﺩﻩﺍی ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ، اما ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺭﺍضی ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﺳﺎﻳﺶ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ سختی ﺯﻧﺪگی ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺭﺳﺎنند.

ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺩﻟﻴﻞ، ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﻭ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ(ﻉ) حتی ﺑﺎ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻣﻮﺍﻝ، ﺩﺍﺭﺍیی‌ﺷﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﺴﺘﻤﻨﺪﺍﻥ می‌دﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ ﺯﻧﺪگی سختی ﺩﺍﺷﺘﻨﺪ. ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺷﺪﻥ ﻗﻠﻮﺏ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺁﻥﻫﺎ می‌ﺷﺪ ﻭ ﻣﻮﺟﺒﺎﺕ ﺍﺷﺘﻴﺎﻕ ﻭ ﺭﻏﺒﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺑﻪ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻫﻢ می‌کرﺩ.

ﺟﻬﻞ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﮔﻤﺮﺍهی ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺩﻭﺭی ﺍﻭ ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﺖ

ﺟﻬﻞ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﮔﻤﺮﺍهی ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﺩﻭﺭی ﺍﻭ ﺍﺯ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﺖ. ﻗﺮﺁﻥ ﻛﺮﻳﻢ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﻧﺎ ﺳاﺧﺘﻦ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﺠﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﺗﺎﺭیﻫﺎی ﺟﻬﺎﻟﺖ ﻭ ﻋﺎﻗﻞ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺁﻥﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻬﺬﻳﺐ ﻧﻔﺲ ﺩﺍﻧﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﻪ‌ای ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ علمی ﻓﻘﻴﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺟﻬﺎﻟﺖ ﻭ ﻧﺎﺩﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮﺩ، ﻓﻜﺮ و ﻓﺮهنگش ﻧﻴﺰ ﻓﻘﻴﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻭ بیشتر ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ، ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭘﻮچ ﻗﺮﺍﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ.

ﻫﻤﺎﻥﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻛﺮﻡ(ﺹ) ﻣﺮﺩﻡ ﺷﺒﻪ ﺟﺰﻳﺮه ﻋﺮﺑﺴﺘﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻟﺖ ﻓﻜﺮی، ﻓﺮهنگی، ﻓﺴﺎﺩ، ﺍﺧﺘﻼﻑ ﻭ ﺗﺒﺎهی ﺑﺎ ﺁﻣﻮﺯﻩﻫﺎی ﻭﺍﻻی ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺠﺎﺕ ﺩﺍﺩ، ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺗﻼﺵﻫﺎی ﺯﻳﺎﺩی کرﺩ و ﻫﺮﮔﺎﻩ ﻧﺸﺎﻧﻪﺍی ﺍﺯ ﺟﻬﺎﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ میﺩﻳﺪ، ﺑﺎ ﺷﺠﺎﻋﺖ ﻭ ﺗﺪﺑﻴﺮ ﺑﻪ ﺣﻞ ﺁﻥ می‌ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ.

تلاش حضرت زهرا(س) در سرپا نگه‌داشتن نهال نوپای اسلام ستودنی است

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آنچه ﺁﻣﺪ ﻭ ﺩﻗﺖ ﺩﺭ ﺳﻴﺮﻩ عملی ﻭ عملی ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﺗﻼﺵ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺟﻬﺖ ﺳﺮ ﭘﺎ ﻧﮕﻪﺩﺍﺷﺘﻦ ﻧﻬﺎﻝ ﻧﻮﭘﺎی ﺍﺳﻼﻡ ﺳﺘﻮﺩنی ﺍﺳﺖ. ﺁﻥ ﺣﻀﺮﺕ ﺩﺭ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻓﺮﺯﻧﺪ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ(ص) ﻭ ﺭﻫﺒﺮ ﺟﺎمعه ﺍﺳﻼمی ﻭ ﺯنی ﺩﺍﻧﺸﻤﻨﺪ و ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼمی ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺣﻮﺍﺩثی ﻛﻪ ﺑﺮ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺑﺸﺮ ﺗﺄﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﻭ ﺩﺍﺭﺩ، ﻭﺍﻛﻨﺶ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺗﻼﺵﻫﺎی ﻓﺮﺍﻭﺍنی ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ.

ﺳﻴﺮﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﺑﻴﺎﻥ‌ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﻔﻆ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎی ﺍﺳﻼمی ﻭ ﺍﻧﺴﺎنی ﺩﺍﺭﺍی ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻣﻬﻢ ﺣﺎﺻﻞ نمی‌ﺷﻮﺩ، ﺟﺰء ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺭﺍﺳﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ، ﺧﺎﺭﺝ ﻧﺸﺪﻥ ﺍﺯ ﻣﺴﻴﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻭﺍقعی، ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺭﻫﺒﺮ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﻭ ﭘﻴﺮﻭی ﻧﻜﺮﺩﻥ ﺍﺯ ﻋﻠﻤﺎی ﻓﺎﺳﺪ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﺍﺯ ﻫﻮﺍی ﻧﻔﺲ ﻭ ﺗﻌﺼﺐﻫﺎی ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ. ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ) ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﺎﺩ می‌ﺩﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﻢﺑﻮﺩﻥ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻳﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺳﺨﺖ، ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻣﺬهبی، ﺳﻴﺎسی، فرهنگی ﻭ اجتماعی ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎلی ﻛﻨﻴﻢ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ، ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻧﺴﻞﻫﺎی ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﮔﺮﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﻳﺮﻭﺯ ﻭ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﻣﺎﺳﺖ.

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺮﻩ ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ(ﻉ) ﻭ ﺑﻪﻭﻳﮋﻩ ﺣﻀﺮﺕ ﺯﻫﺮﺍ(ﺱ)، ﻭﺣﺪﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼمی می‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﺘﺎیجی ﺭﺍ ﺑﺮﺍی ﺍﻣﺖ ﺍﺳﻼمی ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻓﺮﺍﻫﻢ‌ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻗﺪﺭت ﺣﻘﻴﻘﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻩ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻰﻫﺎﻯ ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ میان ﺗﻤﺪﻥﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﺍﮔﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎﻥ ﺍﺯ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻣﻌﻨﻮﻯ ﺑﺎﻻ ﻭ ﻧﻴﺮﻭﻯ ﻋﻈﻴﻢ انسانی، ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ مترقی ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﺎﺩﻯ ﻓﺮﺍﻭﺍﻥ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﻨﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻋﺪﻡ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﺧﻮﺩﺷﺎﻥ، ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻈﻴﻢ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ.

ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺳﻼمی ﻓﺮﺍﻫﻢ می‌آورد

ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﮔﺴﺘﺮﺩﻩﺍﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻭ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺳﻼمی ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦﻭﺳﻴﻠﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﻳﺎﺭﻭﻳﻲﻫﺎی ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، فکری ﺑﻪ ﺣﻞ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ. ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼمی ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﻪ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺑﻪ ﺑﺎﺭ ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ ﻭ ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻟﮕﻮﺷﺪﻥ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻯ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲشوﺩ. ﻭﺣﺪﺕ ﺍﺳﻼﻣﻰ، ﺩﺳﺘﺎﻭﺭﺩ ﻃﺒﻴﻌﻰ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﮔﻮﻳﺎﻯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻭ ﺭﺷﺪ ﻓﻜﺮﻯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﻰ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺻﻠﺢ ﻭ ﺁﺭﺍﻣﺶ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ می‌شود. ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ، ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ علمی، دینی، فرهنگی، اقتصادی ﻭ ... ﺭﺍ ﺑﻪﺩﻧﺒﺎﻝ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ.

ﭘﻴﻐﺎﻥ، ﻧﻌﻤﺖ ﺍﷲ (1380). " ﺍﻣﺖ ﻭﺍﺣﺪﻩ؛ ﺍﺯ ﻫﻢ‌ﮔﺮﺍیی ﺗﺎ ﻭﺍﮔﺮﺍیی" ﺩﺭ ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻮﻡ ﺳﻴﺎسی، ﺷﻤﺎﺭﻩ‌ 15.
ﺭﺷﺎﺩ، ﻋﻠﻲﺍﻛﺒﺮ (1393). ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪ فاطمی (6 ﺟﻠﺪ). ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ اسلامی.
ﻫﺎﺷﻤﻴﺎﻥ، ﺳﻴﺪﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻴﻦ ﻭ ﻧﺎﻣﺨﻮﺍﻩ، مجتبی (1394). "ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﻧﻈﺮیه‌ فرهنگی ﺍﻣﺎﻡ ﺩﺭ ﻓﻬﻢ ﺍﻧﻘﻼﺏ اسلامی". ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻧﻘﻼﺏ اسلامی، ﺳﺎﻝ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ، ﺷﻤﺎﺭﻩ 42.
مقیمی حاجی، ﺍﺑﻮﺍﻟﻘﺎﺳﻢ (1393). ﺩﺍﻧﺸﻨﺎﻣﻪ فاطمی(ﺝ1 ). ﺯﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻲ‌ﺍﻛﺒﺮ ﺭﺷﺎﺩ. ﺗﻬﺮﺍن: ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺎﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ.
نحوی، ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮ (1386). ﻓﺎﻃﻤﻪ(ﺱ)؛ تجلی ﻏﻴﺐ. ﺗﻬﺮﺍﻥ: ﻋﻠﻢ.