حسین سلطان‌محمدی:
جذابیت «23 نفر» در بیان ناگفته‌هاست
گروه هنر ــ یک منتقد و کارشناس سینما گفت: در فیلم سینمایی «23 نفر» جدا از نگاه انسان‌گرایانه به اتفاقات هشت سال دفاع مقدس، موضوعاتی بیان می‌شود که جزء ناگفته‌های جنگ است.
حسین سلطان‌محمدی، منتقد و کارشناس سینما، در گفت‌و‌گو با ایکنا با بیان اینکه فیلم‌هایی نظیر «۲۳ نفر» اتفاق خوبی در سینمای ایران محسوب می‌شوند، اظهار کرد: فیلمسازی در حوزه دفاع مقدس به هر طریق ممکن امری مطلوب در سینماست. در این میان آثاری پا را فراتر گذاشته و به شکلی این موضوع را مد نظر قرار می‌دهند که این امر خارج از رویکرد‌های رایج است. در حقیقت در آثاری نظیر ۲۳ نفر فارغ از اتفاقات جنگی که در آثاری نظیر «تنگه ابوقریب» شاهدش هستیم، مسائلی مطرح می‌شود که بر زیبایی‌شناسی و اخلاقیات و روابط انسانی تکیه دارد. این امر به نظرم یکی از امتیازات مثبت این فیلم سینمایی است.
وی افزود: مهدی جعفری، کارگردان فیلم، تلاش کرده با حفظ جذابیت‌های تصویری، تنها نقل روایت نکند و برای دقایقی اندک از تصاویر واقعی هم بهره می‌برد. این امر سبب شده در کنار داستان‌پردازی، نوعی مستند‌سازی را هم در فیلم ببینیم. نکته مهم‌تر در ۲۳ نفر به شخصیت‌های این فیلم مربوط می‌شود. اکثر افرادی که در فیلم حضور دارند، شخصیت‌های حقیقی هستند. این امر در ظاهر کار کارگردان را بسیار دشوار می‌کند، چون تا حدی دست او را در درام‌پردازی می‌بندد، اما جعفری به خوبی از عهده این کار برآمده و آن را تبدیل به یک ظرفیت مطلوب کرده است. البته چنین رویکردی را در فیلم «گیلانه» رخشان بنی‌اعتماد هم شاهد بودیم. جالب است در آن اثر کارگردان زمانی که فیلم در جشنواره به نمایش در‌آمد از گیلانه حقیقی هم تجلیل کرد.
این کارشناس سینما درباره استقبال اهالی رسانه و منتقدان از این فیلم در جشنواره فیلم فجر گفت: قدم اول در جذابیت ۲۳ نفر شیرینی شخصیت‌هاست. در این فیلم گویش‌های متفاوتی را می‌بینیم و این امر جغرافیای ایران را ترسیم می‌کند. همچنین رفتار‌های تک‌تک افراد با شکل قهرمان‌گونه فیلم‌های خارجی متفاوت است، اما وقتی رفتار ۲۳ نفر کنار هم قرار می‌گیرد یک اتفاق قهرمان‌گونه را شاهد هستیم. برای همین در جشنواره فیلم فجر اتفاقات خوبی را برای این فیلم سینمایی شاهد بودیم.
وی افزود: مهدی جعفری، کارگردان فیلم، تلاش کرده با حفظ جذابیت‌های تصویری، تنها نقل روایت نکند و برای دقایقی اندک از تصاویر واقعی هم بهره می‌برد. این امر سبب شده در کنار داستان‌پردازی، نوعی مستند‌سازی را هم در فیلم ببینیم. نکته مهم‌تر در ۲۳ نفر به شخصیت‌های این فیلم مربوط می‌شود. اکثر افرادی که در فیلم حضور دارند، شخصیت‌های حقیقی هستند. این امر در ظاهر کار کارگردان را بسیار دشوار می‌کند، چون تا حدی دست او را در درام‌پردازی می‌بندد، اما جعفری به خوبی از عهده این کار برآمده و آن را تبدیل به یک ظرفیت مطلوب کرده است. البته چنین رویکردی را در فیلم «گیلانه» رخشان بنی‌اعتماد هم شاهد بودیم. جالب است در آن اثر کارگردان زمانی که فیلم در جشنواره به نمایش در‌آمد از گیلانه حقیقی هم تجلیل کرد.
این کارشناس سینما درباره استقبال اهالی رسانه و منتقدان از این فیلم در جشنواره فیلم فجر گفت: قدم اول در جذابیت ۲۳ نفر شیرینی شخصیت‌هاست. در این فیلم گویش‌های متفاوتی را می‌بینیم و این امر جغرافیای ایران را ترسیم می‌کند. همچنین رفتار‌های تک‌تک افراد با شکل قهرمان‌گونه فیلم‌های خارجی متفاوت است، اما وقتی رفتار ۲۳ نفر کنار هم قرار می‌گیرد یک اتفاق قهرمان‌گونه را شاهد هستیم. برای همین در جشنواره فیلم فجر اتفاقات خوبی را برای این فیلم سینمایی شاهد بودیم.
بازی خوب نابازیگران
وی ظرفیت‌های فنی را از دیگر بخش‌های مثبت این فیلم سینمایی برشمرد و بیان کرد: جعفری تلاش کرد فیلم کم‌نقص باشد. برای مثال به تعداد زاویه‌های دوربین‌ها اشاره می‌کنم که در آن فضای محدود، فیلمبرداری کار سختی است. این اتفاق باعث شد فضای واقعی بازداشتگاه‌ها به خوبی قابل لمس و درک باشد. نکته بعد به بازی گرفتن نابازیگران است. البته فیلم‌هایی از نابازیگران بهره برده‌اند، همانند فیلم‌های کیارستمی، اما این حجم نابازیگر از آن اتفاقات نادر در سینماست که آن را امتیاز کارگردان می‌دانم.
این منتقد ادامه داد: امتیاز مثبت دیگر برای ۲۳ نفر، نبود سکته در فیلم است. سکته در آثار سینمایی اشکال مختلف دارد. ورود، بازیگران، ورود دوربین و لکنت فیلم‌ها مسائلی است که می‌تواند باعث سکته در فیلم شود. نکته بعد اینکه کارگردان از هرگونه صحنه اضافی در فیلم پرهیز کرده، چون در این‌گونه تولیدات معمولاً سعی می‌شود با پلان‌های اضافه تایم فیلم پر شود، اما فیلمساز تن به چنین حربه‌ای نداده و همین مسئله به روایت روان فیلم نیز کمک بسیاری کرده است.
وی متذکر شد: در هر فیلمی خطا‌هایی هم وجود دارد، مثلاً در بخش‌هایی ممکن است به دلیل وجود نابازیگران، آنها به دوربین نگاه کنند، ولی این قبیل خطا‌ها قابل درک است، چون تماشاگر می‌داند که با بازیگران حرفه‌ای رو‌به‌رو نیست. ممکن است این سؤال پیش آید که با تکرار صحنه جلوی این خطا‌ها گرفته می‌شود؟ این نکته اگر در مواجهه با بازیگران حرفه‌ای رخ می‌داد صحیح بود، اما در آثاری که نابازیگران در آن شاغل هستند اگر تکرار صحنه زیاد از حد رخ دهد، مطمئن باشید خستگی آنها، واقعی بودن تصاویر را از بین خواهد برد. دلیل بی‌توجهی به این فیلم در گیشه فقط در تبلیغات است. منظورم رویکرد‌های رایج نظیر تبلیغات تلویزیونی، فضای مجازی یا رسانه‌ای نیست، بلکه تبلیغات مهم‌تر در فضا‌های عام‌تر مثل آموزش و پرورش است و عموماً فیلم‌ها از آن غافل هستند.
وی ظرفیت‌های فنی را از دیگر بخش‌های مثبت این فیلم سینمایی برشمرد و بیان کرد: جعفری تلاش کرد فیلم کم‌نقص باشد. برای مثال به تعداد زاویه‌های دوربین‌ها اشاره می‌کنم که در آن فضای محدود، فیلمبرداری کار سختی است. این اتفاق باعث شد فضای واقعی بازداشتگاه‌ها به خوبی قابل لمس و درک باشد. نکته بعد به بازی گرفتن نابازیگران است. البته فیلم‌هایی از نابازیگران بهره برده‌اند، همانند فیلم‌های کیارستمی، اما این حجم نابازیگر از آن اتفاقات نادر در سینماست که آن را امتیاز کارگردان می‌دانم.
این منتقد ادامه داد: امتیاز مثبت دیگر برای ۲۳ نفر، نبود سکته در فیلم است. سکته در آثار سینمایی اشکال مختلف دارد. ورود، بازیگران، ورود دوربین و لکنت فیلم‌ها مسائلی است که می‌تواند باعث سکته در فیلم شود. نکته بعد اینکه کارگردان از هرگونه صحنه اضافی در فیلم پرهیز کرده، چون در این‌گونه تولیدات معمولاً سعی می‌شود با پلان‌های اضافه تایم فیلم پر شود، اما فیلمساز تن به چنین حربه‌ای نداده و همین مسئله به روایت روان فیلم نیز کمک بسیاری کرده است.
وی متذکر شد: در هر فیلمی خطا‌هایی هم وجود دارد، مثلاً در بخش‌هایی ممکن است به دلیل وجود نابازیگران، آنها به دوربین نگاه کنند، ولی این قبیل خطا‌ها قابل درک است، چون تماشاگر می‌داند که با بازیگران حرفه‌ای رو‌به‌رو نیست. ممکن است این سؤال پیش آید که با تکرار صحنه جلوی این خطا‌ها گرفته می‌شود؟ این نکته اگر در مواجهه با بازیگران حرفه‌ای رخ می‌داد صحیح بود، اما در آثاری که نابازیگران در آن شاغل هستند اگر تکرار صحنه زیاد از حد رخ دهد، مطمئن باشید خستگی آنها، واقعی بودن تصاویر را از بین خواهد برد. دلیل بی‌توجهی به این فیلم در گیشه فقط در تبلیغات است. منظورم رویکرد‌های رایج نظیر تبلیغات تلویزیونی، فضای مجازی یا رسانه‌ای نیست، بلکه تبلیغات مهم‌تر در فضا‌های عام‌تر مثل آموزش و پرورش است و عموماً فیلم‌ها از آن غافل هستند.
دلیل بی‌توجهی به این فیلم در گیشه فقط تبلیغات است. منظورم رویکرد‌های رایج نظیر تبلیغات تلویزیونی، فضای مجازی یا رسانه‌ای نیست، بلکه تبلیغات مهم‌تر در فضا‌های عام‌تر مثل آموزش و پرورش است که عموماً فیلم‌ها از آن غافل هستند.
نبود تبلیغات مناسب؛ دلیل بی‌توجهی به فیلم 23 نفر
این کارشناس سینما در پاسخ به این سؤال که با توجه به ظرفیت‌هایی که برای فیلم برشمرده شد، چرا این اثر نتوانسته در گیشه به موفقیت‌های لازم دست یابد، بیان کرد: دلیل بی‌توجهی به این فیلم در گیشه فقط تبلیغات است. منظورم رویکرد‌های رایج نظیر تبلیغات تلویزیونی، فضای مجازی یا رسانه‌ای نیست، بلکه تبلیغات مهم‌تر در فضا‌های عام‌تر مثل آموزش و پرورش است که عموماً فیلم‌ها از آن غافل هستند.
وی در پایان ابراز کرد: به یاد دارم زمان نمایش فیلم «نیاز»، آموزش و پرورش به مدارس تأکید کرده بود که دانش‌آموزان را به تماشای این فیلم ببرند. این اتفاق برای این فیلم نیز برای دبیرستان‌ها می‌تواند رخ دهد. از کانون‌های فرهنگی ـ هنری مساجد یا بسیج هم انتظار می‌رود در این امر فعالیت مؤثری داشته باشند. همچنین، نمایش برای دانشگاهیان یا هیئت‌های رزمندگان و... ظرفیت‌های دیگری است که فیلم‌هایی نظیر ۲۳ نفر می‌توانند از آن بهره ببرند، اما متأسفانه عموماً از آن غافلیم.
گفت‌و‌گو از داود کنشلو
انتهای پیام 
