مستندات قرآنی سخنان امام(ره) درباره سیاست‌های نفوذ در «پژوهشنامه انقلاب اسلامی»

به گزارش ایکنا؛ در این شماره از پژوهشنامه انقلاب اسلامی، مقالاتی با عناوین «تحلیل کدهای ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه خاورمیانه و تاثیر آن بر آینده انقلاب اسلامی»، «مقایسه تطبیقی پروسه های انقلابی ۱۳۵۷ ایران و ۲۰۱۱ مصر»، «شواهد و مستندات قرآنی سخنان امام خمینی (ره) در باره سیاست‌های نفوذ» «علل تشکیل مجلس موسسان در سال ۱۳۲۸ش/۱۹۴۹م و نقش آن در نهضت امام خمینی (ره)»، «بررسی وضعیت تولید ملی در رژیم پهلوی از منظر کارشناسان تاریخ انقلاب اسلامی»، «اقتصاد و سیاست در دهه اول انقلاب و تاثیر آن در شکل‌گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران»، «اجماع‌سازی در سبک رهبری حضرت امام خمینی (ره) و حضرت آیت‌الله خامنه‌ای»، «الگوی سیاست‌گذاری فرهنگی وحدت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران» و «واکاوی نقش گفتمان اسلام سیاسی فقاهتی بر سینمای سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی» منتشر شده است.

تحلیل کدهای ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه خاورمیانه و تأثیر آن بر آینده انقلاب اسلامی

در چکیده مقاله «تحلیل کدهای ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی ایران در تحولات منطقه خاورمیانه و تأثیر آن بر آینده انقلاب اسلامی» خاورمیانه یک سیستم آنارشیک منطقه‌ای است که غالباً براساس قواعد واقع‌گرایانه سیاست قدرت کار می‌کند. سرشت نهفته در این سیستم منطقه‌ای موجب گردیده که دگرگونی در رفتار بازیگران، بر امنیت و منافع سایر اعضای منطقه خاورمیانه تأثیرات درخور توجهی بگذارد. موضوعات منطقه‌ای متعددی موجب به وجودآمدن دیدگاه تقابلی میان ایران و رقبای منطقه‌ای در خاورمیانه گشته و رسیدن به ثبات و تفاهم در روابط متقابل را سخت نموده است.

مقاله حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال است که کدهای ژئوپلیتیک منطقه‌ای ایران از یک سو چه تاثیری بر رفتار سیاسی و رقابت با بازیگران رقیب منطقه‌ای در خاورمیانه داشته است و از سوی دیگر این مسئله چه تأثیری بر آینده انقلاب اسلامی ایران بر جای می‌گذارد؟ فرضیه مورد نظر تحقیق این است که انتخاب کد ژئوپلیتیک منطقه‌ای از سوی جمهوری اسلامی ایران، رقابت با کشورهای حامی تروریسم و وابسته به غرب در منطقه (از جمله عربستان، قطر، امارات متحده عربی و ترکیه) را در حوزه‌ مسائل هویتی، امنیتی و تامین منافع ملی تحت الشعاع قرار می‌دهد.

کدهای رفتاری ایران در چهار کشور مهم سوریه، عراق، یمن و بحرین برهمین اساس قابل تحلیل و بررسی هستند و از همین روی تعیین اهداف و ارزش ها، تبیین شرایط، تحلیل روندها و عدم قطعیت‌ها در این کدها متحتم بوده و این مسئله اهمیت درخور توجهی در خصوص عدم قطعیت های تهدیدکننده آینده انقلاب اسلامی دارند.روش این پژوهش به صورت توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد. داده‌های پژوهش به صورت کتابخانه ای و از طریق ابزار فیش برداری گردآوری شده‌اند.

شواهد و مستندات قرآنی سخنان امام خمینی(ره) در بارۀ سیاست‌های نفوذ

نویسنده مقاله «شواهد و مستندات قرآنی سخنان امام خمینی (ره) در بارۀ سیاستهای نفوذ» در طلیعه نوشتار خود آورده است امام خمینی(ره) در طول زندگی سیاسی خود و نیز در زمان رهبری انقلاب اسلامی (68-57) دربارۀ سیاست‌های استکبار برای نفوذ در انقلاب اسلامی جهت براندازی یا تغییر ماهیت آن، نکاتی را بیان کردند که ضرورت دارد برای صیانت از نظام اسلامی بدان توجّه شود. این مقاله به این سؤال پاسخ داده است که آیا سخنان امام (ره) در موضوع سیاست‌های نفوذ، شواهد، مستندات یا خاستگاه قرآنی دارد؟ روش این پژوهش، اسنادی است و برای جمع‌آوری اطلاعات از تکنیک فیش‌برداری استفاده شده است.

یافته‌ها حاکی از این است که حضرت امام راه‌های نفوذ به انقلاب را شبهه‌افکنی، عوام‌فریبی و انحراف اذهان عمومی، اِعمال سیاست خوف و رجاء، ایجاد اختلاف، القای ناامیدی و نفی خودباوری، شایعه‌سازی و شایعه‌پراکنی، تحریف‌گری و... می‌داند و با شواهد و مستندات قرآنی، آنها را بیان و پیش‌بینی می‌نماید؛ لذا کلام امام به تمامه منطبق با فرامین و نواهی خدای سبحان در قرآن کریم است؛ آنجا که از شبهه افکنی دشمن برای نفوذ در انقلاب اسلامی سخن گفت اشاره به کلام خداوند است که قلب‌های مریض با دستاویز قرار دادن متشابهات، محکمات را از مسیر خود خارج می‌سازند؛

وقتی سخن از عوام‌فریبی و انحراف اذهان عمومی بود به فرمایشات قرآن در بارۀ سیاست‌های فرعون و نمرود اشاره داشت. امام راحل(ره) به اِعمال سیاست خوف و رجاء نیز اشاره داشتند که با سیاست‌های استکباری فرعون در کشتن پسران و زنده نگه داشتن دختران منطبق است. و نیز از ایجاد اختلاف توسط دشمن هشدار دادند که با اعتصام به حبل متین الهی در قرآن کریم هماهنگی دارد.

بررسی وضعیت تولید ملی در رژیم پهلوی از منظر کارشناسان تاریخ انقلاب اسلامی

در طلیعه نوشتار «بررسی وضعیت تولید ملی در رژیم پهلوی از منظر کارشناسان تاریخ انقلاب اسلامی» می‌خوانیم تولید ملی یکی از نیازهای هر جامعه ای برای بقاء و تداوم حیات انسانی می باشد و به موازاتی که نظام‌های سیاسی در حوزه تولید محصولات راهبردی و استراتژیک به خودکفایی نزدیک‌تر شوند، استقلال سیاسی و عزت ملی بیشتری خواهند داشت. این مسئله در حالی است که رژیم پهلوی ارزش چندانی برای تولید ملی و حمایت از کالای داخلی قائل نبود و همواره با تاکید بر درآمدهای نفتی و سیاست درهای باز، واردات کالاها را در دستور کار قرار می‌داد و همین امر، تخزیب کننده جریان تولید ملی در ایران می‌شد.

از این منظر، مقاله حاضر با بهره گیری از مطالعات کتابخانه‌ای و روش پرسشنامه‌ای تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد؛ آسیب‌های پیش روی تولید ملی در زمان رژیم پهلوی کدامند و چه تاثیری بر روند اقتصاد ایران داشته‌اند؟ برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار SPSS بهره گرفته می‌شود. مفروض مقاله این است که رژیم پهلوی بر واردات محصولات اقتصادی تاکید بیشتری از تولید داخلی داشته است و درآمدهای نفتی بر این مسئله تاثیر زیادی داشته‌اند.

به هر حال، عواملی همچون؛ اعطای معافیت های گمرکی، دخالت های دولت در امور اقتصادی، وابستگی اقتصاد به کالاهای خارجی، واردات محصولات زراعی، صنعت وابسته، عدم حمایت از تولیدگران داخلی و ساختارهای اقتصادی فاقد کارآمدی باعث تخریب وجوه تولید در دوران پهلوی شده است.

اقتصاد و سیاست در دهه اول انقلاب و تاثیر آن در شکل گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نویسنده مقاله «اقتصاد و سیاست در دهه اول انقلاب و تاثیر آن در شکل گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» در طلیعه نوشتار خود آورده است انقلاب اسلامی به ویژه از سال 1360، یعنی با هژمونی جناح اسلام‌گرا دگرگونی‌ های گسترده و دامنه‌داری را در زندگی سیاسی و اجتماعی جامعه ایران پدید آورد. به دنبال آن الگوی کنش سیاست خارجی کشور نیز دستخوش تحولاتی بنیادین از گرایش به اتحاد و ائتلاف با غرب به سمت ائتلاف‌زدایی و حتی مخالفت با هنجارها و نهادهای بین ‌المللی و ساختار قدرت حاکم بر آن شد.

درک دلایل این تغییر و تحول در سیاست خارجی، به دلیل اینکه دوره‌ی شکل ‌گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی است،مسئله‌ای محوری است. از این رو، این مقاله درصدد درک و تبیین عوامل شکل‌دهنده به جهت‌ گیری سیاست خارجی در این دوره است. بر این اساس، این سوال مطرح شد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این دوره چگونه شکل گرفته است و در چه چارچوب نظری می‌توان این وضعیت را تبیین و تحلیل کرد؟ فرضیه مطرح این است که شکل ‌گیری سیاست خارجی جمهوری اسلامی بازتاب تغییر ماهیت دولت به معنی ساخت و ایدئولوژی قدرت، ساختار اقتصادی و سیاست‌های ناشی از آن و ماهیت نیروهای اجتماعی و نوع رابطه آنها با قدرت مستقر در یک فضای متعامل است. برای به دست دادن الگوی جامع‌تری از تحلیل این پژوهش از رهیافت اقتصادی سیاسی بهره گیرد.

الگوی سیاست گذاری فرهنگی وحدت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران

در طلیعه نوشتار «الگوی سیاست گذاری فرهنگی وحدت اسلامی در جمهوری اسلامی ایران» آمده است دولت جمهوری اسلامی ایران براساس اصل یازدهم قانون اساسی و مبانی دینی حکومت موظّف است سیاست کلّی خود را بر پایه ائتلاف و اتّحاد ملل اسلامی قرار داده و در راستای تحقّق وحدت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی جهان اسلام کوشش پیگیر به عمل آورد؛ این مهم مستلزم انجام مطالعات سیاستگذاری در ابعاد مختلف خصوصاً عرصه فرهنگی به عنوان مهم ترین مزیّت انقلاب اسلامی است. امروزه هزینه‌های سنگین تفرقه و نزاع درمیان مسلمانان منطقه و شرایط جهانی ضرورت توجّه به آرمان وحدت اسلامی را دوچندان کرده است.

سؤال اصلی مقاله یافتن الگویی برای سیاستگذاری فرهنگی ج.ا.ا. به منظور ایجاد و تقویّت وحدت در ایران و جهان اسلام است. در بخش مفهوم‌شناسی توضیح داده می‌شود که وحدت به معنای یکسان‌سازی نیست و نظریه منتخب الگو وحدت در عین کثرت است. نویسندگان در چهارچوب نظریه‌های سیاستگذاری فرهنگی و ارتباطات میان فرهنگی با مطالعات کتابخانه‌ای و روش تحلیل مضمون درصدد اثبات فرضیه مقاله برآمده‌اند که براساس آن برای ارائه الگوی سیاستگذاری فرهنگی وحدت اسلامی در ج.ا.ا. لازم است ابتدا مبانی و ارزش‌هایی که آرمان وحدت اسلامی مبتنی بر آنها است تبیین، سپس اهداف عینی و قابل دستیابی برای این آرمان ترسیم و نهایتاً راهبردها و سیاست های عملیّاتی در راستای اهداف بیان شوند.

ارائه این الگو درقالب نمودار و جدول از نوآوری های مقاله می‌باشد. بدیهی است بعد از سیاستگذاری، مرحله برنامه ریزی اجرائی است که از موضوع مقاله خارج است، گرچه در جدول سیاست ها به متولّیان اصلی پیگیری هر سیاست در حوزه حاکمیّت اشاره شده است.