حجتالاسلام والمسلمین محمدتقی اکبرنژاد، رئیس مؤسسه فقاهت و تمدنسازی اسلامی، در گفتوگو با ایکنا، با اشاره به حالت مطلوب احیای شب قدر، گفت: برخلاف نماز جماعت که دین تأکید دارد باید به صورت جمعی در مسجد و انبوه برگزار شود، در مورد مناجات لیالی قدر و مانند اینها نه تنها دستور به اجتماع نداریم، بلکه تشویق به خلوت داریم؛ اجتماع برای این شبها سنتی است که برآمده از دین نیست و مردم مؤمن از قدیم آن را به راه انداختهاند؛ البته با درست یا غلط بودن آن کاری ندارم، چراکه بسیاری از افراد در تنهایی نمیتوانند این اعمال را انجام دهند؛ اما حالت مطلوب این شب، خلوت است و به همین دلیل علما و اولیای خدا در این شبها در این جمعها حضور نمییابند و در خلوت عبادت میکنند.
وی تصریح کرد: در روایات و دین هم اصل بر دعا در خلوت است، اما دعایی که برای رفع و دفع بلاست باید به شکل جمعی باشد. این کار را در قضیه کرونا به درستی انجام ندادیم؛ در هر صورت برای مسائل معنوی لیالی قدر و امثال اینها توصیه به خلوت است و مسئله کرونا هم نباید آسیبی به جریانات شبهای قدر بزند، چراکه هرکسی میتواند این عبادتها را در خانه خود هم انجام دهد و توصیه نیز این است؛ اما کسانی هم که علاقهمند هستند در مسجد به عبادت بپردازند، حتماً باید موارد بهداشتی را رعایت کنند.
رئیس مؤسسه فقاهت و تمدنسازی اسلامی با تأکید بر اینکه در شب قدر و آنچه که به عوامل اصلی در تقدیرات آینده ما مرتبط است، اعمال گذشته شخص مطرح است، اظهار کرد: اصلیترین شاخص برای تضمین آینده ما در شب قدر، گذشته ماست. قرآن میفرماید: «کُلّ یعمل عَلی شاکِلَتِه»؛ یعنی هر انسانی براساس شاکله شخصیتیاش عمل میکند؛ لذا اگر در گذشته اعمال و عادتهای بدی داشته باشیم، طبیعتاً ادامه زندگی متأثر از این گذشته است و آنها عامل تقدیر آینده ما هستند؛ این همان نکتهای است که کمتر به آن توجه میشود و به همین سبب یکی از مهمترین اعمال شب قدر، استغفار و توبه از بدیهای گذشته است.
برای آینده خودمان نقشآفرین باشیم
حجتالاسلام والمسلمین اکبرنژاد با بیان اینکه گذشته ما تأثیر زیادی در تنظیم آینده ما دارد، تصریح کرد: نکته مهم این است که خدای متعال از فضلش فرصتی به ما داده و در حالی که خود او میگوید، آینده شما چه زمانی قطعی خواهد شد، اما این فرصت را به ما داده است که در آیندهمان دست ببریم؛ یعنی با دعا کردن و استغفار و خواستن از خدا، تأثیر خوب و قابل توجه در آینده خود داشته باشیم؛ لذا با دعا کردن، حضور قلب و خواستن از درگاه بیکران خدا در شبهای قدر میتوانیم برای آینده خودمان نقشآفرین باشیم.
وی در ادامه به ایکنا گفت: شب قدر یک فرصت بسیار مهم و استثنایی است که طبیعتاً باید همانطور که اساتید اخلاق میگویند مراقب باشیم تا از این شبها بیشتر و بهتر استفاده کنیم. برای مثال کمتر از همیشه غذا بخوریم، کسی را نرنجانیم، کمتر ناراحت شویم و از هرکاری که میتواند مانع ارتباط عبادی بین خالق و بنده شود برحذر باشیم؛ اینها مواردی است که باید در این شبها مورد توجه بیشتری قرار گیرد.
رئیس مؤسسه فقاهت و تمدنسازی اسلامی افزود: وقتی حضرت یونس(ع) از قومش فاصله گرفت، قوم حضرت با اینکه صدق گفتار حضرت را بارها آزموده بودند، ایمان نمیآوردند؛ لذا حضرت یونس(ع) به آنها وعده عذاب داد و از میان قوم خود بیرون رفت، ولی آنها وقتی نشانههایی از عذاب را دیدند، قبل از اینکه عذاب قطعی شود به رهبری فردی عالم و دانشمند که در میانشان بود، از شهر بیرون رفتند و با حالت تضرع توبه کردند و در حالى که دست به دعا و تضرع برداشته بودند، اظهار ایمان و توبه کردند و براى اینکه انقلاب و توجه بیشترى در روح و جان آنها پیدا شود، مادران را از فرزندان جدا کرده و لباسهاى درشت و خشن و کم اهمیت به تن کردند و به جستوجوى پیامبر خویش برخاستند، اما اثرى از حضرت ندیدند. این توبه، ایمان و بازگشت به سوى پروردگار، که به موقع انجام گرفته بود، چون با آگاهى و اخلاص توأم بود، تأثیرگذار بود و نشانههاى عذاب برطرف شد. آرامش به سوى آنها بازگشت و هنگامى که یونس(ع) پس از این ماجرا به میان قوم خود بازگشت، او را از جان و دل پذیرفتند و به همین خاطر خداوند توبه آنها را پذیرفت و نشانههاى عذاب برطرف شد.
حجتالاسلام والمسلمین اکبرنژاد ادامه داد: در این شرایط و شبهای قدر هم اگر مسئولان باهوش باشند و مردم ما همگی یکدل و یکصدا شده و از دریای عظیم دعا بهرهمند شوند و دعا کنند و اولیا خدا را شفیع قرار دهند، در حالی که تمام کشور به دنبال رفع بلا باشند، قطعاً این بلاها کاسته شده و انشاءالله برطرف میشود.
وی با بیان اینکه سفارش به استغفار و توبه، مخصوصاً در چنین شبهایی از آن جهت است که گناه و معصیت قلب انسان را سیاه و آلوده میسازد و قلب آلوده همانند ظرف آلوده، نمیتواند جایگاه پاکی و نورانیت حق تعالی باشد، گفت: بههمین دلیل هیچ دعا و راز و نیازی از چنین فردی قبول نمیشود. امیرمؤمنین(ع) در دعای کمیل میفرماید: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِیَ الذُّنُوبَ الَّتِی تَحْبِسُ الدُّعَاءَ؛ پروردگارا! گناهانی را که موجب حبس و مستجاب نشدن دعا میشود، بیامرز»؛ پس از استغفار و توبه، نوبت به دعا و درخواست از ذات خداوند متعال میرسد. لذا در شبهای قدر باید برنامه خاصی داشته باشیم و از هر کاری که به حس و حال ما آسیب میزند، دوری کنیم.
انفاق در شب قدر
رئیس مؤسسه فقاهت و تمدنسازی اسلامی، اظهار کرد: شب قدر شبی است که باید در آن انفاق کنیم. برای مثال اگر ناراحتی وجود دارد، همدیگر را ببخشم؛ در کتاب الجواهرالسنیه که کلیات حدیث قدسی است در باب هفتم، صفحه ۱۴۶ آمده که خداوند به موسی(ع) وحی کرد: «ای موسی، مرا با زبانی بخوان که گناه نکردهای»؛ موسی عرض کرد: «خداوندا! آن زبان را از کجا بیاورم؟» خطاب آمد: «با زبان دیگری مرا دعا کن»؛ در تفسیر این حدیث قدسی دوگونه برداشت بیان شده است؛ نخست آنکه در هنگام دعا از واژگان جمع استفاده کند و دیگری را نیز با خود همراه سازد و بگوید که خداوندا ما را ببخش یا به ما فرزندان نیکو ده یا عاقبت همه ما را ختم به خیر گردان؛ دوم آنکه از دیگران التماس دعا داشته باشید و از آنان بخواهید که در حق شما دعا کنند.
وی ادامه داد: همانگونه که دستور داده شده است که مؤمنان از پیامبر(ص) بخواهند تا در حق ایشان استغفار کنند. بنابراین شخصی که از دیگری میخواهد برای وی دعا کند از زبانی استفاده میکند که با آن گناهی نکرده است. لذا اگر به کسی گفته شود که با زبانی که گناه نکردهای دعا کن، آن زبان فقط زبان فرد دیگری است؛ زیرا شخص با زبان دیگری دعا نکرده یا آنکه شخص با اعضا و جوارح دیگری هرگز گناهی مرتکب نشده است، از این رو زبان دیگر، زبانی است که شخص با آن هیچ گناهی انجام نداده است؛ بنابراین میتوان گفت که حقیقت التماس دعا این است که شخص میخواهد از زبانی استفاده کند که با آن، هرگز گناهی نکرده است و در پیشگاه الهی پاک و مبرا از گناه است. از این رو میتوان گفت که دعای دیگری در حق هر کسی مستجاب است و شخص با این روش میتواند به خواستههای خویش برسد و دعایش برآورده شود.
به چه دعایی بیشتر احتیاج داریم
حجتالاسلام والمسلمین اکبرنژاد بیان کرد: یکى از بزرگان مىگفت ما همیشه وقتى دعا مىکنیم، به خدا مىگوییم خدایا! به ما بده، اما هیچوقت دعا نمىکنیم که خدایا از ما بگیر! در صورتى که ما به این دعا بیشتر احتیاج داریم. ما به آن چیزهایى که خدا باید از ما بگیرد بیشتر احتیاج داریم تا آن چیزهایى که بخواهد به ما بدهد. باید بگوییم: خدایا! این حب جاه و مال را از ما بگیر، این حسادتها را از ما بگیر، این کینهها و عقدههای سست را از ما بگیر، این کدورتهاى قلبى را از ما بگیر، این پردهها را از مقابل چشم ما بردار. این غَلها، این غَشها، این حِقدها، این ضَغَنها، این شکها، این شِرکها، این کبرها و این حسدها را از ما بگیر.
رئیس مؤسسه فقاهت و تمدنسازی اسلامی گفت: خیلی خوب است که در این شبها به یاد محرومان و فقرا باشیم و از آنها خواهش کنیم که به صورت ویژه برای ما دعا کنند. از پدرها و مادرها بخواهیم برای ما دعا کنند و حتی حقوق واجب خودمان را از دیگران نخواهیم. در این شبها توبه بسیار مهم است و هرکاری که احتمال آسیب میزند را ترک کنیم. باید در طول این بیست روز لااقل کارى کرده باشیم که در این ایام و لیالى قدر بتوانیم به صورت یک میهمان بر سر سفره این میزبان وارد شویم. این روزه گرفتنها، این به خیال خودمان زنجیر بر نفس امّاره زدنها، با طبیعت مبارزه کردنها، ذکر خدا گفتن، دعاى زیاد خواندن، قرآن زیاد تلاوت کردن، زیاد به یاد خدا بودن و ... همگی از مواردی است که بتوانیم در این شب احیا مانند یک میهمان بر سر سفر رحمت خالق خودمان وارد شویم و در این ضیافت شرکت کنیم.
انتهای پیام
خیلی از صحبتهای استاد استفاده کردیم ، تذکرات لازم و مهمی را استاد فرمودند
به دوستانمان در خبرگزاری ایکنا پیشنهاد میکنم که در مناسبت های بیشتری از استاد اکبرنژاد و امثال ایشون استفاده بکنند ، التماس دعا خدانگهدار شما