خداوند انسان را دارای اختیار آفریده و یکی از تفاوتهای اصلی او را با سایر موجودات همین ویژگی دانسته، آنجا که در آیه سوره انسان میفرماید: «إِنَّا هَدَيْنَاهُ السَّبِيلَ إِمَّا شَاكِرًا وَإِمَّا كَفُورًا؛ ما به حقیقت راه (حق و باطل) را به او نمودیم حال خواهد (هدایت پذیرد و) شکر (این نعمت) گوید و خواهد (آن نعمت را) کفران کند».
آیاتی نیز انسان را همواره در معرض آزمایش میخوانند و آزمایش زمانی معنا میدهد که انسان از خود اختیار و خردی داشته باشد و سپس مورد آزمایش قرار گیرد.
از سویی دیگر خداوند برای اعمال انسان پاداش و کیفر دنیایی و اخروی قرار داده و این امر نیز نشان میدهد که انسان میتوانسته براساس اختیار و آگاهانه راه درست و غلط را برود وگرنه پاداش و کیفر برای فعالیتهای اجباری معنایی ندارد.
حال که تمام کشورهای جهان، در چنگال یک بیماری گرفتار شدهاند، عدهای موارد بهداشتی را رعایت نکرده و علی رغم تذکر متخصصان امر، به زندگی عادی خود ادامه میدهند و بر این عقیدهاند که اگر در سرنوشتم باشد به این بیماری مبتلا خواهم شد، بنابراین رعایت و یا عدم رعایت تاثیری در ابتلا ندارد، حال آنکه این تفکر با تمام آموزههای اسلام در تضاد است.
با قبول تاثیر قسمت، از خود سلب مسئولیت نکنیم
حجتالاسلام مهدی عباسی، رئیس اداره امور قرآنی ادارهکل اوقاف و امور خیریه خراسانجنوبی در گفتوگو با ایکنا از خراسانجنوبی اظهار کرد: نکتهای که باید در نظر داشت این است که انسان در تمام احوالات زندگی خود، مختار است.
وی با بیان اینکه عدهای عقیده دارند خداوند با اجبار انسان را خلق کرده است، افزود: در برابر این عقاید، براساس آموزههای اسلام، انسان در کارها مختار است.
رئیس اداره امور قرآنی ادارهکل اوقاف و امور خیریه خراسانجنوبی بیان کرد: درست است خداوند برای انسان سرنوشتی مشخص قرار داده، اما امکان تغییر سرنوشت وجود دارد.
عباسی ادامه داد: سرنوشت قابل تغییر است و این را میشود از فرصتی که خداوند در شبهای قدر برای انسان قرار داده فهمید.
وی بیان کرد: حال با تمام این آموزهها که دین اسلام در اختیار انسان قرار داده، افرادی هستند که متاسفانه این باور غلط را دارند که اگر قسمت باشد این امر در زندگی ما صورت میگیرد که این طور نیست.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه انسان همواره و در هر شرایطی باید برای رسیدن به آرزوها و خواستههای معقول خود تلاش کند، تصریح کرد: این تلاش، فلسفه زندگی است و تا زمانی که انسان دست روی دست بگذارد تا زندگی خود مسیر خود را پیش ببرد، به هیچ خواستهای نخواد رسید.
ضرورت بهرهگیری از قوه تعقل
عباسی ادامه داد: خداوند به انسان قوه تعقل داده و به انسان فرموده تو به عنوان یک انسان، اشرف مخلوقات و حد وسط فرشته و حیوانات هستی و بعد جسمانی و روحانی داری؛ بنابراین باید از این ابعاد وجودی خود بهره ببری.
وی افزود: وقتی خداوند به انسان قدرت تعقل داده، او باید از این قدرت خدادادی در راستای زندگی بهتر بهره ببرد تا زندگیاش براساس آموزههای قرآن شکل بگیرد.
رئیس اداره امور قرآنی ادارهکل اوقاف و امور خیریه خراسانجنوبی بیان کرد: اینکه تمام موارد و اتفاقات زندگی را به قسمت واگذار کنیم، این امر یک نوع سلب تکلیف و مسئولیت است.
عباسی اظهار کرد: انسان میخواهد با این جملات، کار را از روی دوش خود برداشته و به قضا و قدر و سرنوشت متصل شود، در حالی که انسان خود مسئول تمام اتفاقات زندگی خود است.
وی با بیان اینکه انسان نباید درگیر عقاید افراطی و تفریطی شود، افزود: درست است که قسمت و سرنوشت وجود دارد، اما این امور در کنار اختیار انسان است.
این کارشناس مذهبی بیان کرد: به طور مثال، براساس روایات صله رحم عمر را زیاد میکند؛ بنابراین میتوان قسمت و سرنوشت را با اعمال خوب تغییر داد.
عباسی با بیان اینکه اگر قسمت وجود داشته باشد، پس عقل چه کارکردی دارد، افزود: این امر که انسان تمام مشکلات را به قسمت واگذار کند، جهل و خرافه است، چراکه باید در کنار سرنوشت عقل را درنظر گرفت.
وی خاطرنشان کرد: انسان باید در تمام موارد نهایت تلاش خود را انجام داده و بر خدا توکل کند و اگر آن گاه نشد خداوند نخواسته است که با آن خواسته برسد و این تقدیر انسان است.
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه اکنون باتوجه به شیوع بیماری کرونا، عدهای بر این باورند که اگر قسمت باشد این بیماری را در صورت رعایت یا عدم رعایت میگیرند، تصریح کرد: این عقیده درست نیست و باید تمام موارد بهداشتی را رعایت کرده و همه چیز را به قسمت ربز ندهیم.
عباسی یادآور شد: اینکه مبتلا شدن یا نشدن این بیماری را تنها به سرنوشت خود ربط دهیم، نوعی سلب مسئولیت از رفتارهایی است که خود باید انجام دهیم که اسلام این عقیده را قبول ندارد.
تاکنون از خود پرسیدهایم اگر همه اتفاقات زندگی ما براساس سرنوشت از پیش تعیین شده پیش میرود، پس تفاوت ما به عنوان اشرف مخلوقات با حیوانات چیست؟
انتهای پیام