راه تغییر، قهر کردن با صندوق رأی نیست
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد تهران مرکزی گفت: راه تغییر، قهر کردن با صندوق رأی نیست و کسی که در انتخابات شرکت نمی‌کند، حق خود را به کسی می‌دهد که در انتخابات حضور دارد و او این حق را اعمال می‌کند، یعنی پای صندوق رأی رفته و به فرد مورد نظرش رأی می‌دهد و آن فرد رأی می‌آورد.
احمد بخشایش اردستانی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان با اشاره به نتایج نظرسنجی‌ها در خصوص میزان مشارکت در انتخابات ریاست‌جمهوری، اظهار کرد: اینکه جامعه دچار انفعال شده است و نیاز به تحریک دارد شکی نیست، چون همواره در هر انتخاباتی شعارها یکسان بوده و مدام به مردم گفته می‌شود که کشور در شرایط حساسی قرار دارد و باید با مشارکت حداکثری در انتخابات کشور را از این شرایط حساس عبور دهند تا رئیس‌جمهور منتخب از پشتوانه مردمی بالایی برخوردار باشد، ولی وقتی فرد منتخب روی کار می‌آید و نمی‌تواند اقدامات لازم را انجام دهد، آن هم در شرایطی که کشور ما یک درصد از جمعیت و 9 درصد از منابع دنیا را در اختیار دارد و معنای آن این است که سبک زندگی ایرانیان باید 9 برابر بالاتر از کشورهایی باشد که این منابع را در اختیار ندارند، آن وقت تکرار این شعارها باعث انفعال می‌شود.
وی افزود: معنای این حرف این نیست که نمی‌توان هیچ کاری انجام داد، به هر حال مناظره اول و سوم حساسیت قشر خاکستری را برانگیخت و چون در انتخابات شوراها، کاندیداها در روستاها و شهرهای کوچک مواجهه مستقیم و چهره به چهره با رأی‌دهندگان دارند و آنها را به شرکت در انتخابات تشویق می‌کنند، طبیعتاً کسانی که قصد شرکت در انتخابات شوراها را دارند، تعرفه رأی انتخابات ریاست‌جمهوری را نیز دریافت می‌کنند؛ بنابراین مشارکت در شهرستان‌ها از 50 درصد بالاتر است، ولی در شهرهای بزرگ شاید به انگیزه‌های بیشتری نیاز باشد. در مجموع، فکر می‌کنم مردم مشارکت خوبی در انتخابات خواهند داشت و علی‌رغم اینکه نوعی انفعال سیاسی بر کشور حاکم است و هیجانات دوره‌های قبلی وجود ندارد، شرایط منفی نیست و دورنمای مثبتی وجود دارد و پیش‌بینی من این است که انتخابات دو مرحله‌ای می‌شود.
بیشتر بخوانید:
عضو هیئت علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی تصریح کرد: یکی از دلایل این انفعال، تکرار شعارهای یکسان است که ملال‌آور می‌شود. وقتی در هر دوره چهار ساله گفته می‌شود که در این شرایط حساس باید در انتخابات شرکت کرد، مردم می‌بینند بارها در شرایط حساس در انتخابات شرکت کرده‌اند، پس چه موقع این شرایط تمام می‌شود؟ دلیل دوم به این مسئله برمی‌گردد که دولت دوازدهم به‌لحاظ معیشتی عرصه را بر مردم تنگ کرده و آنها را در حالت انفعال قرار داده است. دلیل سوم، به انحصارات و شکل‌گیری اشرافیت سیاسی، اقتصادی و مذهبی مربوط می‌شود. امروز برخلاف دهه 60، با پدیده آقازادگی مواجهیم و حتی به این پدیده افتخار می‌کنند. دلیل چهارم، تبعیض‌هایی است که وجود دارد، وقتی امکانات برای هیچ کس وجود نداشته باشد، همه این وضعیت را تحمل می‌کنند، ولی وقتی در تخصیص امکانات تبعیض صورت بگیرد مشکل‌ساز می‌شود و کشنده است. بخش دیگری از دلایل این انفعال نیز به نتایج بررسی صلاحیت‌ها برمی‌گردد.
انتخابات با هر میزانی از مشارکت، مشروعیت دارد
بخشایش اردستانی با بیان اینکه انتخابات با هر میزانی از مشارکت که برگزار شود مشروعیت دارد، اضافه کرد: چند اصل قانون اساسی راجع به رفراندوم است، ولی متأسفانه تاکنون رفراندوم برگزار نشده و تلاش بر این بوده که انتخابات جایگزین رفراندوم شود. در واقع دو نوع کارکرد از انتخابات اخذ می‌شود؛ یکی انتخاب فرد مطلوب و موردنظر و دیگری تأیید مشروعیت، ولی در اصل مشروعیت نباید با انتخابات خلط می‌شد و همین مسئله است که باعث واکنش مردم می‌شود و در همه جای دنیا، انتخابات با هر تعدادی که برگزار شود مشروعیت دارد. البته در برخی کشورها اگر مردم در انتخابات شرکت نکنند، جریمه می‌شوند.
وی ادامه داد: اینکه بخشی از مردم تصمیم به عدم شرکت در انتخابات دارند، شاید می‌خواهند پیامدهای این عدم حضور را بسنجند، یعنی این پیام را به مسئولان بدهند که ما هر چه در انتخابات شرکت کردیم، وضعیت‌مان تغییری نکرد و از وضع موجود ناراضی هستیم، پس اقدامی انجام دهید تا وضعیت تغییر کند. از طرف دیگر، در طول این 40 سال فقط دو دوره چهار ساله قدرت اجرایی در اختیار جریان اصولگرا بوده است و در بقیه ادوار، این اصلاح‌طلبان بوده‌اند که قدرت را در اختیار داشتند و آنها وضعیت کنونی را به‌وجود آورده‌اند. البته راه تغییر، قهر کردن با صندوق رأی نیست و کسی که در انتخابات شرکت نمی‌کند، حق خود را به کسی می‌دهد که در انتخابات حضور دارد و او این حق را اعمال می‌کند، یعنی پای صندوق رأی رفته و به فرد مورد نظرش رأی می‌دهد و آن فرد رأی می‌آورد.
این استاد دانشگاه گفت: کسانی که معتقدند بارها از حق خود مبنی بر شرکت در انتخابات استفاده کرده و رأی داده‌اند، ولی عملاً تغییری ایجاد نشده است، نمی‌توانند بگویند در عمل اتفاقی نیفتاده، چون خودشان رؤسای‌جمهور را انتخاب کرده‌اند و اگر شخص دیگری را انتخاب می‌کردند، آیا باز همین وضعیت شکل می‌گرفت؟ به هر حال، برای اداره کشور و حل مشکلات دو دیدگاه وجود دارد؛ یک دیدگاه می‌گوید برای تولید نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی است و برای این منظور باید کنوانسیون‌ها و توافق‌نامه‌های بین‌المللی را رعایت کنیم، با دنیا تعامل داشته باشیم و در اقتصاد بین‌الملل هضم شویم. دیدگاه دیگر معتقد است همان‌طور که در هشت سال دفاع مقدس و مسائل نظامی و موشکی موفق بودیم، در اقتصاد نیز بر پایه بومی‌گرایی می‌توانیم موفق عمل کنیم.
وی ادامه داد: مردم در اکثر ادوار انتخابات به آن خط فکری رأی داده‌اند که زیباتر صحبت کرده و معتقد بوده باید با نظام بین‌الملل تعامل کنیم. پس اگر به خط فکری دیگری رأی می‌دادند، طبیعتاً نتیجه فرق می‌کرد و این موضوع به خود مردم برمی‌گردد و آنها هر طور انتخاب کنند، همان نتیجه را دریافت می‌کنند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: در تئوری‌های روابط بین‌الملل، بحثی به نام ساختار و کارگزار وجود دارد. گاهی ساختارها، موانعی به‌وجود می‌آورند که می‌توان از طریق قانون به رتق‌وفتق این ساختارها پرداخت، ولی نیمی دیگر از مسئله به کارگزار برمی‌گردد. وقتی کارگزار اراده‌ای برای انجام کار ندارد، یا قانون را به‌درستی اجرا نمی‌کند، حتی اگر از ناحیه ساختار مشکلی وجود نداشته باشد، تغییری اتفاق نمی‌افتد.
بخشایش اردستانی اظهار کرد: هیچ کدام از کاندیداها برنامه ندارند و فقط آرزوهای خود را بیان می‌کنند و شعار می‌دهند. وقتی این شعارها مرتب تکرار شود و نتیجه هم ندهد، رخوت به‌وجود می‌آورد و ملال‌آور می‌شود، به‌خصوص اگر افراد جدیدی وارد صحنه نشوند. البته من معتقدم در هر دوره کاندیداها بهتر از قبل هستند، چون تجربیات انباشته شده گذشته را با خود دارند و دنیا نیز رو به جلو در حرکت است. این‌طور نیست که کاندیداهای جدید کم‌سواد یا بی‌سواد باشند، بلکه در سطحی بالاتر از گذشته هستند و برخی برای تخریب آنها، کاندیداهای ادوار قبلی را برجسته می‌کنند.
وی گفت: در تمام دنیا، تبلیغات به معنای ایجاد هیجان و جذابیت است، وگرنه کدام رئیس‌جمهور در کدام کشور می‌تواند وعده بدهد و آن را اجرا کند، حتی اگر پشتوانه حزبی داشته باشد؟ اصلاً سبک تبلیغات انتخاباتی همین است که وعده‌ای داده می‌شود تا هیجان و جذابیت ایجاد شود، نه اینکه توان اجرای آن وجود داشته باشد. بنابراین وقتی از تبلیغات صحبت می‌شود، در اصل واقعیت و حقیقت با هم مخلوط شده است و گاهی اوقات نمی‌توان به حقیقت دست یافت. هیچ کاندیدایی از وعده‌ای که نمی‌تواند اجرا کند شرمنده نمی‌شود، چون تبلیغات یعنی فرد به‌گونه‌ای خود را جلوه دهد که دیگران را جذب کند و آنها او را پذیرفته و به وی رأی بدهند. بنابراین نمی‌توان افراد را نسبت به وعده‌هایشان متعهد کرد، حتی اگر به احزاب تعلق داشته باشند، حزب نیز نمی‌تواند تمام وعده‌ها را عملی کند، بلکه مسیر حرکت افراد را در ریل مورد نظر قرار می‌دهد.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی تصریح کرد: کاندیداها به سمت‌وسوی وعده‌هایی که می‌دهند حرکت می‌کنند، ولی برای پاسخگو کردن آنها، رسانه‌ها باید دست به کار شوند و هر چند وقت یک بار از فرد منتخب توضیح بخواهند. وقتی جامعه مدنی در یک کشور قوی بوده و رسانه‌ها اهل نقد و پرسشگری باشند، سیاستمداران را به مسیر پاسخگویی سوق می‌دهند، چنانکه قدرت شبکه‌های اجتماعی در افشای موارد خلاف قانون این موضوع را نشان می‌دهد.
انتهای پیام
