آزادگی از منظر قرآن

قرآن کریم بشارت‌دهنده و پیام‌آور آزادی در همه سطوح و ساحت‌های وجودی انسان است و آزادی معنوی و اجتماعی را در ارتباط با ابعاد فردی و جمعی آدمیان ارائه و فرمول عدم تفکیک آزادی درونی و بیرونی را مطرح و مدل نظام‌مند آزادی اندیشه و عقیده را در ارتباط با آزادی درونی و معنوی ترسیم و تفسیر کرده است.

آزادگی به معنای حریت است و حریت تبعیت از امر خدا و رسول را به همراه دارد که انسان را به اوج کمالات می‌رساند، درحالی‌که خودرأیی و بی‌بندوباری موجب افول و سقوط انسان می‌شود. آزادی و به تعبیر عربی حریت، آزاد شدن از تعلقات و رسیدن به مقام بندگی است. از نظر قرآن کسی آزاد است که از بند تعلق رهیده باشد.

حجت‌الاسلام قهرمان احمدی، امام‌جمعه باسمنج در گفت‌‌و‌گو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی اظهار کرد: قرآن کریم آزادی معنوی و اجتماعی را در ارتباط با ابعاد فردی و جمعی آدمیان ارائه و فرمول عدم تفکیک آزادی درونی و بیرونی را مطرح و الگوی نظام‌مند آزادی اندیشه و عقیده را در ارتباط با آزادی درونی و معنوی ترسیم و تفسیر کرده است.

وی با استناد به آیه 99 سوره حجر «وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتَّىٰ يَأْتِيَكَ الْيَقِينُ»، بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: پروردگارت را بپرست، تا لحظه مرگت فرا رسد.

امام‌جمعه باسمنج، آفرینش انسان را بر پایه آزادى جان دانست و یادآور شد: آفرینش انسان بر پایه آزادى جان و بر اساس استقلال در امور حیات و اختیار در انتخاب است. احدى حق ندارد كسى را به بردگى و بندگى خود درآورد و او را براى خواسته‌هاى خود به اسارت بگیرد. سلب آزادى و استقلال و اختیار از هر انسانى گناه كبیره و جنایت بزرگ است.

وی با اشاره به فرموده اباعبدالله‌الحسین(ع)، افزود: ایشان می‌فرمایند: آگاه باشید! ناپاک‌زاده فرزند ناپاک‌زاده، مرا میان دو چیز مجبور کرده است: بین مرگ و ذلت، ولی هیهات که ما ذلت و خواری را بپذیریم. خداوند پذیرش ذلت را بر ما و بر پیامبر و مؤمنان روا نداشته است و دامن‌‏های پاک و دارای اصالت و شرف و خاندان دارای همت والا و عزت نفس ما هرگز اجازه نمی‏‌دهد اطاعت فرومایگان را بر مرگ شرافتمندانه ترجیح دهیم.

احمدی‌ از بزرگترین نعمت‌هاى حق بر وجود انسان گفت و تأکید کرد: آزادى و استقلال از بزرگترین نعمت‌هاى حق بر وجود انسان و عالی‌ترین منبع براى رشد و كمال و رسیدن به مقامات عالیه ظاهرى و باطنى است. حرف زور شنیدن و زیر بار زور رفتن و قبول ستم، از بزرگترین گناهان و موجب دور شدن از رحمت حق و به خطر افتادن منافع مادّى و معنوی است.

آزادگی از مهم‌ترین فضایل انسانی است

حجت‌الاسلام عبدالغفار غفاری، امام‌جمعه بخشایش نیز در گفت‌و‌گو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: آزادگی از مهم‌ترین فضایل انسانی به‌شمار می‌آید. انسان آزاده با اراده خود از قید و بند خواسته‌های ذلت‌آور نفس رها شده و به بالاترین درجات انسانی و اخلاقی دست پیدا می‌کند.

وی با اشاره به تنها راه رسیدن به آزادگی در منظر دین اسلام، افزود: دین اسلام بندگی خداوند را تنها راه رسیدن به آزادگی دانسته است و نهضت عاشورا یکی از مهم‌ترین جلوه‌های آزادگی به‌شمار می‌آید.

وی با استناد به آیه 25 سوره انبیاء «وَمَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ إِلَّا نُوحِي إِلَيْهِ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: و پیش از تو هیچ پیامبری نفرستادیم مگر آنکه به او وحی کردیم که معبودی جز من نیست، پس تنها مرا بپرستید.

غفاری‌ ضمن بازگو کردن عوامل آزادگی ادامه داد: در منابع اسلامی، بندگی خالص خداوند، تزكیه نفس، رعایت زهد و تقوا، كار و تلاش و دوری از طمع‌ورزی و مخالفت با هوای نفس، از عوامل آزادگی به‌شمار می‌روند.

امام‌جمعه بخشایش‌ یادآور شد: آزادى و حریت و انتخاب و اراده‌اى كه حضرت حق براى رشد و كمال و شكوفایى استعداد به انسان عنایت فرموده حفظش واجب و به هنگام هجوم خطر باید از آن گرچه به قیمت از دست دادن جان باشد جانبدارى كرد.

وی با اشاره به فرموده سیدالشهدا(ع)، افزود: ایشان می‌فرمایند: به خدا قسم، من خودم را به دست خویشتن ذلیل شما نخواهم كرد و فرار نخواهم کرد، یعنی نه ذلت و نه تسلیم!

غفاری، آزادگی را برتر از آزادی دانست و تأکید کرد: آزادگی، برتر از آزادی است و نوعی رهایی انسان از قید و بندهای ذلت‌آور است و نیز به معنای رهایی عقل و جان آدمی از زندان نفس و شهوت و گام برداشتن در وادی عشق و حیرت است.