تکثر هنر انقلاب در آیینه‌های روبه‌رو + صوت
نمایشگاه «آینه در آینه» تنها به افراد خاص با گرایش خاص پرداخته نشده و سعی بر این بوده تا نگاه‌ها و گرایش‌های مختلفی را که در انقلاب اسلامی حضور داشتند ولی آثار آنها کمتر مورد توجه بوده در بر بگیرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نمایشگاه «آینه در آینه» مجموعه آثار نقاشی هنرمندان حوزه تجسمی از سال 1353 تا 1363 با موضوع انقلاب در موزه هنرهای معاصر تهران درحال برگزاری است.
در این نمایشگاه آثار هنرمندانی چون ایوب امدادیان، هانیبال الخاص، بهرام دبیری، نیلوفر قادری نژاد، کاظم چلیپا، حبیب‌الله صادقی، سیروس مقدم، پروانه اعتمادی، اردشیر محصص، بهمن محصص، علی‌اکبر صادقی، وحید تاج‌فر، مسعود سعدالدین، منوچهر صفرزاده، حسین خسروجردی و ایرج اسکندری به معرض نمایش عموم درآمده است.
در این رویداد فقط به افراد خاص پرداخته نشده و سعی بر این بوده تا نگاه‌ها و گرایش‌های مختلفی که در انقلاب اسلامی حضور داشتند ولی آثار آنها کمتر مورد توجه بوده را در بر بگیرد.
این فراگیر بودن آثار هنرمندان و در نظر گرفتن بازه ده ساله بین 1353 تا 1363 حائز نکاتی است که باید به آن توجه کرد. ابتدا از این نظر که انقلاب روندی بود که از سال‌ها پیش آغاز شده و هنرمندان اعتراض خود را در سال‌ها پیش از سال 1357 به هر نحوی به صورت غیرمستقیم بیان می‌کردند و هرچه به انقلاب نزدیک‌تر می‌شویم بیان اعتراضی صریح‌تر و مستقیم‌تر می‌شود.
برای معرفی نمایشگاه ابتدا به سراغ راهنمای نمایشگاه رفتیم. کیانوش معتقدی؛ کیوریتور نمایشگاه گفت: این نمایشگاه مروری بر تحولات هنر ایران در یک مقطع خاص تاریخی است که منجر به شکل‌گیری هنر اعتراضی و انقلابی می‌شود و با پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 به اوج خود می‌رسد. ما در این نمایشگاه آثاری را می‌بینیم که نشان می‌دهد هنرمندان با گرایش‌های متفاوت تحت تاثیر رویدادهای بزرگی مانند انقلاب این رخداد را چگونه در آثار خود تصویر می‌کنند و بازتاب می‌دهند و شرایط سیاسی و اجتماعی آن زمان را می‌شود لمس کرد.
وی با بیان اینکه نمایشگاه «آینه در آینه» در واقع یک نمایشگاه پژوهش‌محور است ادامه داد: مدت‌ها روی کارها و موضوع اصلی این نمایشگاه کار شده. آثاری که ارائه شده برای اولین بار به نمایش درآمده است. این آثار چندین سال در مخازن موزه یا در آرشیوهای شخصی بوده که ما توانستیم از برایند این آثار یک تصویر کلی از تحولات این مقطع خاص تاریخی ایران داشته باشیم.
معتقدی در رابطه با گردآوری آثار بیان کرد: بخشی از آثار از مجموعه موزه هنرهای معاصر، بخشی حوزه هنری و تعدادی هم از مجموعه داران خصوصی و هنرمندان گردآوری شده است. مقطع تاریخی هم که مورد توجه بوده از سال 1353 تا 1363 است که آثار در این محدوده زمانی خلق شده باشند.
وی در رابطه با شکل‌گیری هنر انقلابی بیان کرد: بعد از شکل‌گیری جنبش اعتراضی در هنر و تبدیل شدن آن به نقاشی انقلابی، دو سال بعد از انقلاب، وارد جنگ می‌شویم و گفتنمان هنر انقلابی و اجتماعی تبدیل به گفتمان هنر جنگ می‌شود. از این جهت در بخش پایانی نمایشگاه پنجره‌ای را در رابطه با این موضوع باز شده و نمونه‌های شاخصی را در رابطه با هنر جنگ به نمایش درآمده است تا این روایت کامل شود. هرچند که بدنه اصلی، نقاشی‌های اعتراضی و انقلابی است.
کیوریتور این نمایشگاه ادامه داد: در کنار این نقاشی‌ها سعی شده است تا اسناد تصویری مانند نقاشی دیواری‌های انقلاب اسلامی نیز ارائه شود و در مواردی نیز از عکس‌های روزهای انقلاب استفاده شده است که خوانش آنها با تصاویر نقاشی‌ها سبب ایجاد ارتباط معنایی شده است.
معتقدی در رابطه با تعداد آثار ارائه شده و هنرمندان گفت: در این نمایشگاه بیش از 90 اثر به نمایش درآمده که آثار نزدیک به 40 تن از هنرمندان است. این آثار بر اساس سیر تاریخی چیدمان شده‌اند و با کار ایوب امدادیان در سال 1353 شروع می‌شود و در سالن‌ها بر اساس این سیر تاریخی چیدمان شده‌اند.
وی در رابطه با وجه تسمیه نام این نمایشگاه بیان کرد: تصور ما این بود که برای نشان دادن یک مقطع تاریخی خاص بهترین روایت، نمایش تصاویر و آثار آن دوره است. این آثار به مثابه آیینه‌هایی هستند که روبه‌روی هم قرار می‌گیرند و تصویر در آنها متکثر می‌شود. خود آثار گویا هستند و تصاویر منعکس شده روایت تاریخ هنر ایران از آن مقطع تاریخی هستند.
معتقدی در رابطه با بازدیدکنندگان نمایشگاه گفت: خوشبختانه بخشی از هنرمندانی که آثار آنها در اینجا وجود دارد از آثار خود بازدید کردند. همچین رئیس جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و سفیران برخی کشورها نیز در این نمایشگاه حضور پیدا کرده‌اند. به علت اینکه بسیاری از این آثار برای اولین بار است که نمایش داده می‌شود؛ استقبال هم از جانب مردم خوب بوده است. این نادیده بودن آثار به جذابیت روایت تصویری یک نمایشگاه خیلی کمک می‌کند.
وی در رابطه با نشست پژوهشی نمایشگاه بیان کرد: در هفته‌های آتی نیز یک نشست پژوهشی با حضور کارشناسان برای بررسی هنر انقلاب از زوایای مختلف داریم تا آثار به نمایش درآمده از زاویه جامعه شناسی هنر، تاریخ شناسی و نشانه شناسی هنر مورد بررسی قرار بگیرند. سعی بر این است تا در کنار متخصصین چند تن از خالقین آثار هم حضور داشته باشند تا از تجربه آنها از کار در بحبوحه روزهای انقلاب بیشتر بشنویم.
وی ادامه داد: کتابی نیز در حال آماده سازی است که تا پایان نمایشگاه رونمایی خواهد شد. نکته اصلی که باید به آن پرداخته شود این است که جاهایی مثل موزه هنرهای معاصر که موزه‌های مرجع و مادر هستند، اتفاقاً وظیفه اصلی آنها همین نشان دادن تاریخ هنر است. من به عنوان یک تاریخ نگار هنر بهترین بسترم همین فضاهایی است که بتوانم آثاری را از گنجینه خود بیاورند و نمایش دهند. مخاطب هم فرصتی را دارد تا بخشی از تاریخ هنر راببیند با آثار شاخصی که کمتر شانس دیدن آن در جای دیگر پیدا می‌شود.
معتقدی افزود: این اتفاق خجسته‌ای است که موزه هنرهای معاصر همیشه پیشگام نمایشگاه‌های اینچنینی است و از این جهت خود نمایشگاه هم بخش‌هایی قرار گرفته است تا نشان دهد موزه هنرهای معاصر به عنوان یک نهاد در طول این تاریخ تاثیرگزار بوده است. به خصوص بعد از انقلاب خود این نقاشی‌ها در فرصت‌‌های مختلف در همین موزه به نمایش گذاشته شده است و امروز بازخوانی آن گذشته تاریخی است.
این نمایشگاه فرصت مناسبی برای علاقمندان و پژوهشگران فراهم آورده تا آثار خلق شده در این برهه مهم زمانی را مورد مطالعه، بررسی و آشنایی قرار دهند. نمایشگاه «آینه در آینه» از 29 دی‌ماه آغاز شده و تا 8 اسفند 1400 در موزه هنرهای معاصر ایران برقرار است.
انتهای پیام
