ضرورت توجه به رویکرد جهانی قرآن و استفاده از آن در حل مسائل روز

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام حبیب‌الله بابایی، رئیس گروه مطالعات فرهنگ و تمدنی پژوهشگاه فرهنگ و علوم اسلامی در وبینار «نقش قرآن کریم در خلق تمدن جدید اسلامی» از سلسله‌ نشست‌های تخصصی کمیته بین‌الملل بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم که شب گذشته، ۲۸ فروردین‌ماه در مصلای تهران برگزار شد، به ارزیابی تحلیل کلی و فراگیر تمدنی در قرآن کریم پرداخت.

وی این تحلیل را ابتدا با مطرح کردن چند پرسش تبیین کرد. آیا تعابیر مورد استفاده در قرآن کریم در قصص و دیگر آیات، تعابیری کلی، جهان‌شمول و فراگیر هستند یا از حاکی از تعالیم انسان‌شناختی جزئی است که منحصر به زمان و مکان خاصی است. به تعبیر دیگر آیا این تعابیر در سطح جهانی مطرح شده است یا مفاهیم مطرح شده اموری جزئی و خاص یک قوم یا کشور خاص است؟ و پرسش بعد این‌که آیا تحلیل قرآن حاکی از رویکرد کلی‌نگر قرآن است و یا باید با رویکردی جزئی به آن پرداخت.

وی با کلی و فراگیر دانستن مفاهیم و منهج قرآنی، تصریح کرد: این روش کلی در چهار نکته اساسی نهفته است، نخست کلمات کلی، مفاهیم کلی، قوانین و سنن کلی و شخصیت‌های عظیم و مؤثر در سطح جهانی.

حجت الاسلام بابایی تصریح کرد: توجه به مفاهیمی مانند قریه، ملک و امت که از منظر اجتماعی، نشانگر جامعه بشری در سطوح مختلف آن است و همچنین تأکید بر مفاهیمی مانند اهمیت تقوا در حفظ اساس اجتماع و مقابله با شر اجتماعی حکایت از رویکرد فراگیری قرآنی دارد.

وی در پایان سخنان خود تأکید کرد: از منظری این نگاه کلی و جامع‌نگر قرآن در مسائل کنونی جهان اسلام به ویژه در مواجهه با جنگ تمدنی و فرهنگی غرب نیز باید مورد توجه قرار گیرد؛ در حمله همه‌جانبه و فراگیر باید دفاعی فراگیر را مورد توجه قرار داد؛ در غیر این صورت باید منتظر شکست بود.

لزوم توجه به قرآن کریم در حل مسائل روز 

در ادامه این نشست حجت الاسلام محسن الویری، استاد دانشکده مطالعات تاریخی و سیاسی دانشگاه باقرالعلوم در سخنان خود به نقش قرآن در تطور و تشکیل تمدن اسلامی و در ابتدای هجرت پیامبر اسلام(ص) و سپس در دوران اهل‌بیت پرداخت.

به گفته حجت‌الاسلام الویری، امام زین‌العابدین(ع) و سپس امام باقر(ع) نقشی محوری در مبنا قرار گرفتن قرآن کریم برای ایجاد و رشد علوم اسلامی داشته‌اند.

وی در ادامه به نقش قرآن در شکل‌گیری و تحول تمدن و علوم اسلامی پرداخت و گفت: با تقسیم‌بندی علوم به علومی که به طور مستقیم به دلیل فهم مفاهیم و یا قرائت قرآن ایجاد و تکامل یافته‌اند، علومی مانند تجوید، قرائت، تفسیر و حتی به تعبیری علومی از قبیل صرف و نحو که هدف اولیه آن فهم و قرائت قرآن به شکل صحیح بوده است. از سویی علومی نیز بوده است که قرآن سهم مهمی در تطور و تشکیل آن داشته است با این حال این علوم گستره وسیع‌تری از فهم مفاهیم قرآنی داشته‌اند که از مهم‌ترین این علوم می‌توان به علم کلام اسلامی اشاره کرد، به تعبیری می‌توان گفت این علم با هدف دفاع از پیام بسیار مهم قرآن یعنی توحید شکل گرفته است.

الویری پس از اشاره به پیشینه درخشان تمدن اسلامی، مسئله امروز جهان اسلام را استفاده از قرآن برای خدمت به انسان و نیز پاسخ به رویکرد سکولاریستی دانست.

به گفته وی امام خمینی (ره)، شهید مطهری، علامه طباطبایی و شهید محمدباقر صدر، تلاش‌های گسترده‌ای را در استفاده از قرآن و اسلام برای پاسخ به مسائل امروز بشری داشته‌اند.

وی در پایان تأکید کرد: امروز نیز وظیفه ما تلاش برای گسترش علوم اسلامی و استفاده از تعالیم قرآن برای پاسخ به مسائل زمان حاضر است.