متولیان بسیار با کارکردی نامطلوب مشکل هنر انقلابند + صوت

هنر انقلاب در طی چهار دهه گذشته محور بحث‌های فراوانی بوده است اما آن چیزی که در عمل شاهد آن هستیم گواه این امر نیست. هنر امروز بیشتر یا درگیر روشنفکری غربی است یا اینکه دلبسته گیشه و بازار. ایکنا در گفت‌و‌گویی با علی‌رضا جعفری؛ معاون هماهنگی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و رئیس اسبق سازمان هنری و امور سینمایی دفاع مقدس انجام داده است.

ایکنا – با پیروزی انقلاب اسلامی، هنر دستخوش تغییر شد و عنوانی چون هنر انقلاب شکل گرفت.  تعریف شما از این نام چیست؟

هنر انقلاب به شکلی از هنر گویند که در آن ارزش‌های دینی به موضوعات اجتماعی گره خورده باشد زیرا چنین قرابتی باعث خواهد شد مشکلات مردم دیده شود. این موضوع را در سخنان حضرت امام(ره) می توان مشاهده کرد. آنجایی که می‌گویند هنرمند متعهد، فردی است که درد دین و مشکلات مردم را داشته باشد.

هنر انقلاب در مقابل هنر مدرنیته قرار دارد چراکه در این شکل از هنر انسانیت فراموش نمی‌شود و همیشه تلاش می‌کند در جهت تعالی انسان حرکت کند. همچنین هنر انقلاب قادر است ظرفیت‌های قدرت را در جهت منافع مردم راهبری کند. با این توضیح هنر انقلاب را می‌توان در خدمت مردم نیز توصیف کرد.

در چهار دهه گذشته نتوانستیم در اندازه‌های لازم به هنر انقلاب توجه داشته باشیم هر چند در این میان اقداماتی انجام شده است. اگر هنر انقلاب کارکرد لازم را داشت نسل جوان امروز با ارزش‌های دینی ارتباط مناسبی داشت و می‌توانست دشمن را شناسایی کند تا به واسطه آن در مقابل استکبار بایستد.

ایکنا – با توجه به تعریفی که از هنر انقلاب بیان کردید بفرمایید مشکلات باقی مانده در این عرصه چیست؟

اصلی‌ترین مشکل در حوزه هنر انقلاب نبود معرفی صحیح از این حوزه است. دلیل این امر نیز به فقدان حمایت از هنرمند انقلاب برمی‌گردد. گواه بارز این موضوع خانه‌نشینی هنرمندان انقلاب است در‌حالیکه چنین هنرمندانی باید موقعیت و شرایطی برای پیشبرد کارشان فراهم باشد. چنین وضعیتی باعث شده همچنان هنر سکولار در کشورمان جولان دهد.

جدا از هنر در حوزه ادبیات به ویژه شعر و داستان، موفق‌تر عمل کرده‌ایم چون در این رابطه حمایت و توجه جدی‌تری نسبت به هنرمندان انقلابی صورت گرفته است اما نباید از یاد برد جذابیت و فراگیری هنرهایی چون سینما با هیچ بخشی قابل قیاس نیست. ما باید بتوانیم در این رابطه موفق باشیم وگرنه دشمن از این حوزه؛ جنگ نرم خود را آغاز خواهد کرد؛ اتفاقی‌که چند سال است آغاز شده و بارها مقام معظم رهبری نیز نسبت به آن هشدار داده‌اند.

مشکلات موجود در حوزه هنر انقلاب در شرایطی است که در این عرصه متولی زیاد است اما نتیجه و کارکرد مطلوب نیست. برای مثال در حوزه سینمای انقلاب چند سازمان و نهاد با عنوان‌های متعدد دینی و انقلابی وجود دارد اگر این سازمان‌ها وظیفه خود را به درستی انجام داده بودند باید وضعیت سینمای کشورمان چنین بود؟ این سوال و جواب آن، نشان می‌دهد نهاد‌های مربوطه نتوانسته‌اند عملکرد مطلوبی داشته باشند.

ایکنا – هنر وقتی که شکلی موضوعی به خود می‌گیرد دستخوش آسیب می‌شود. در حوزه هنر انقلاب چه آسیب‌هایی این بخش را تهدید می‌کند؟

مهمترین و شایع‌ترین مشکل در این رابطه، خنثی بودن هنر است. هنر انقلابی نباید نسبت به مشکلات و باورهای دینی و انقلابی مردم بی‌تفاوت باشد. البته باید توجه داشت نشان دادن درد مردم به معنای سیاه‌نمایی نیست. در هر کشوری مشکلات وجود دارد و هنرمندان نیز موظف به تصویرگری آنها هستند اما این موضوع نباید با بزرگ‌نمایی غیرمعمول رخ دهد. در کلام دیگر هنر انقلاب باید امید را به مردم منتقل کند نه اینکه در جامعه باعث ناامیدی شود.

ایکنا – توضیحاتی که برای هنر انقلاب بیان کردید تنها بخش‌های فرهنگی را در بر می‌گرفت؟ آیا این حوزه قادر است در دیگر بخش‌ها نیز کارکرد داشته باشد؟

یکی از خصیصه‌های هنر انقلابی این است که تمام شمول را در برگیرد. فیلمی که ما از آن به عنوان اثری انقلابی نام می‌بریم باید بتواند در حوزه‌هایی چون اقتصاد عملکرد مطلوب خود را داشته باشد. همچنین در حوزه سیاست هم هنر می‌تواند مبلغ ارزش‌هایی باشد که در آن موضوعاتی دینی و انقلابی مورد توجه قرار گیرد.

ایکنا – با توجه به توضیحاتی که بیان کردید برای هنرمند انقلابی چه ویژگی‌های می‌توان متصور شد؟

هنرمند انقلابی همیشه باید در کنار مردم بوده و دشمن را شناسایی کند. هنرمندان باید نیازها و خواسته‌های مردم را به گوش صاحبان قدرت برساند. درضمن هنرمندان انقلابی وقتی از ناخوشی‌ها حرف می‌زنند در کنارش باید از خوشی‌ها نیز بگویند. همچنین هنرمندان انقلابی باید بتواند همچون دیده‌بان برای انقلاب عمل کند. یعنی اینکه مشکلات را پیش از این‌که به جامعه آسیب رساند شناسایی کرده تا راه برون‌رفت از آن پیدا شود.