به گزارش ایکنا، نشست «دینگریزی جوانان؛ بسترها و علتها»، شامگاه چهارشنبه 23 فروردین با سخنرانی محمود گلزاری، روانشناس و استاد دانشگاه علامه طباطبایی به همت انجمن اندیشه و قلم در کانون توحید برگزار شد.
گلزاری در ابتدای این نشست بیان کرد: بحث دینگریزی جوانان موضوعی است که فقط مربوط به ایران نیست بلکه در دنیای امروز مطرح است. بسیاری از افراد دینگریزی جوانان را به فضای مجازی، دشمنان، عوامل خارجی و... نسبت میدهند اما من به دو منبع برای فاصله گرفتن نسل جوان از دین اشاره میکنم.
وی ادامه داد: مرکز تحقیقاتی در آمریکا به نام PO وجود دارد که آمارهایی را از سراسر دنیا به دست میآورد و نتایج آن را منتشر میکند. طی تحقیقی که این مرکز در سال 2018 از 106 کشور انجام داده وضعیت دینداری جوانان نسبت به سایر گروههای سنی را مورد بررسی قرار داده است. طبق آمار از بین 106 کشور که ادیان مختلف دارند در 104 کشور، جوانان نسبت به سایر گروههای سنی از دین فاصله گرفتهاند. این نتایج به معنای این است که نزدیک به 97 درصد جوانان سراسر دنیا با کاهش دینداری مواجه هستند.
دینگریزی موضوع همهگیر جهانی
گلزاری افزود: روانشناسی به نام جفری آرنت طی تحقیقات خود به این نتیجه رسیده است که جوانی دورهای است که نه میتوان گفت فرد نوجوان است و نه میانسال. بین 19 تا 30 سالگی تحولاتی رخ میدهد که نه مربوط به دوره نوجوانی و نه بزرگسالی است که اسم این دوره را نوبزرگسالی نهاده است. جوانان در دوره جدید به دلیل طول کشیدن تحصیل، نداشتن شغل، ازدواج نکردن و.. دچار تحولاتی شدهاند و گرایشهای آنها نسبت به انجام احکام و مناسک دینی پایین آمده است اما توجه این گروه نسبت به اخلاقیات بسیار زیاد است. بنابراین موضوع دینگریزی موضوع همهگیری است که امروزه در دنیا وجود دارد.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی اظهار کرد: تاریخ انبیا میگوید گروندگان و مؤمنان به پیامبران اکثراً جوانان بودند و در دوره معاصر نیز این جوانان هستند که به مصلحان اجتماعی گرایش دارند؛ برای مثال در اطراف گاندی یا امام موسی صدر نسل جوان حاضر بود که جمع میشدند و حضور داشتند. باید در رابطه با ویژگیهای جوان به گرایش به دین توجه کرد.
وی با بیان اینکه جوانی بین نوجوانی و بزرگسالی است ادامه داد: نوجوان به خودش حساس است و بزرگسال جا افتاده است و شغل دارد و نگران خانواده، شغل، درآمد و... است و اصولاً محافظهکار است و در مقابل مظالم نمیایستد و ذهن او شکل گرفته است اما جوان از نظر فکر و ذهنی در مرحله نسبیگرایی و منعطف است و برداشتهای آنها خشک و بسته نیست. جوان نه مثل نوجوان وابسته به جسم است نه مانند بزرگسال وابسته به دنیا است بلکه آزاده است. گروهی که به مردم، اخلاقیات، خرد، منطق، ظلمستیزی و شجاعت توجه دارند جوانان هستند.
این روانشناس اظهار کرد: رفتار ظاهری و حذف تدریجی معرفت و ادامه دادن آن عادت نام میگیرد و امروز شاهد بسیاری از افرادی هستیم که فقط از روی عادت نماز، روزه میگیرند و حج میگذارند و به اخلاق بیتوجه هستند اما اخلاقیات عادت نمیشود؛ راستگویی از روی عادت نیست بلکه از معرفت فرد است. جوانان به دنبال اخلاق هستند و زودتر از همه میفهمند کجا ظلم، فریب، خرافات و.. وجود دارد و در صورت مشاهده این موضوعات سریع کنارهگیری میکنند.
هماهنگی فطرت با خلقت از نظر علامه طباطبایی
وی با بیان اینکه علامه طباطبایی بحثهای بسیاری در رابطه با فطری بودن دین دارد، گفت: علامه میفرمایند اصولاً خلقت انسان به گونهای است که دین را میپذیرد و فطرت با خلقت هماهنگ است و همه هستی در حال حرکت به سوی علت غایی هستند. قرآن نیز بر همین موضوع تأکید میکند که همه مخلوقات به عبودیت خدا میرسند. علامه طباطبایی دین را مسیری برای رسیدن گام به گام به خدا تعریف میکنند. در این زمینه کتاب «شاخصهای دینداری» کتاب خوبی است که به موضوع اعتقادات، اخلاقیات، رعایت حقوق، احکام و مناسک و شعائر دینی را شرح داده است.
گلزاری بیان کرد: مبارزه با ظلم و ظلمستیزی هدف اصلی پیامبران بوده است و آیات زیادی در قرآن در این رابطه وجود دارد که میتوان به سورههای شعراء و یاسین اشاره کرد. پیامبران افرادی با پیشینه پاک بودند و هیچ نقطه ضعفی در رابطه با آنها وجود نداشته است. محتوای دین روشن، منطقی، خردپذیر و به دور از خرافات است و در روش دین نیز هیچ اجباری وجود نداشته است. از حضرت نوح(ع) داریم که در هیچ کجا کسی را مجبور نمیکند. آیه «لا اکراه فیالدین» خصوصیت دین است که فرد باید خودش ابتدا بپذیرد و راضی باشد.
وی در پایان افزود: برنامه انبیا مبارزه با سه گروه طاغوت، زراندوزان پولپرست افسار گسیخته و حکمگذاران حکومتی بوده است. قرآن نمرود و فرعون را مظهر طاغوت معرفی کرده و نماد زراندوزان پولپرست افسار گسیخته قارون معرفی کرده است.
انتهای پیام