مفهوم مثبت‌اندیشی در قرآن

به گزارش ایکنا، این شماره حاوی شش مقاله با عناوین «تحول‌‌خواهی آموزش و پرورش در بستر مسجد؛  ارائه الگوی مدارس مسجدمحور براساس راهبرد پژوهش داده‌بنیاد»، «پیش‌بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم براساس برنامه درسی پنهان»، «تأثیر آموزش برنامه کاهش استرس مبتنی بر حضور پویای در لحظه  بر یادگیری و یادداری درس فارسی دانش‌آموزان دختر متوسطه اول شهر زابل»، «بررسی اثرگذاری هوش هیجانی بر دینداری با توجه به نقش واسطه‌ای وضعیت اقتصادی دانش‌آموزان دوره متوسطه اول شهر خرامه»، «تدوین مدل علّی راهبردهای یادگیری بر پایه ادراک از سبک‌های فرزندپروری و سبک‌های تفکر با واسطه‌گری جهت‌گیری‌های مذهبی دانشجویان دختر» و «واکاوی مفهوم مثبت‌اندیشی در قرآن به شیوه تفکر مراقبتی در برنامه تربیتی متیو لیپمن» است.

در بخشی از مقاله «واکاوی مفهوم مثبت‌اندیشی در قرآن به شیوه تفکر مراقبتی در برنامه تربیتی متیو لیپمن» آمده است: هدف این پژوهش، واکاوی مفهوم مثبت‌اندیشی در قرآن به شیوه تفکر مراقبتی در برنامه تربیتی متیو لیپمن می‌باشد. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی اسـت. نمونه موردی، شامل آیات مرتبط با مثبت‌اندیشی در سوره‌های بقره، آل‌عمران، طه، انسان، طلاق، قصص، ضحی و تفاسیر مربوطه است كه فاكتورهای تفكر مراقبتی، ازجمله تفكر قدردانی، عاطفی، فعال، هنجاری و همدلانه را در خود دارد.

یافته‌ها و پیشینه‌های تحقیق، تفکر مراقبتی را مولود مثبت‌اندیشی برشمرده و هر دو را در آیات قرآن جاری و سرنوشت‌ساز یافته است؛ اما موضوع مثبت‌اندیشی را در برنامه تربیتی لیپمن خالی از حضور دانسته، آن را تکمیل‌کننده این برنامه تربیتی می‌داند. براساس نتایج به‌دست‌آمده، می‎توان آیاتی از قرآن را که حاوی مفاهیم مثبت‌اندیشی و تفکر مراقبتی است، به روش اجتماع‌پژوهی و از طریق برنامه تربیتی لیپمن، به‌منظور آموزش تفکر صحیح و تقویت نگرش مثبت برای کودکان و نوجوانان ایرانی مورد استفاده قرار داد و با این روش به دو نتیجه مهم در این خصوص دست یافت: نخست اینكه متوجه آنچه می‌اندیشیم باشیم و دیگر آنكه متوجه نحوه اندیشیدن خود باشیم.

در بخشی از مقاله «پیش‌بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم براساس برنامه درسی پنهان» نیز می‌خوانیم: 

پژوهش با هدف پیش‌بینی رشد اخلاقی و رشد معنوی طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم براساس برنامه درسی پنهان انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری طلاب سطح مقدماتی حوزه علمیه قم برابر پانزده هزار نفر بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد نمونه، 375 نفر به‌عنوان نمونه برآورد شد. ابزارهای پژوهش شامل پرسش‌نامه‌های رشد اخلاقی معنوی‌پور (1391)، رشد معنوی تقی‌زاده (1390) و برنامه درسی پنهان شیخی (1388) بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون استفاده شد.

یافته‌ها نشان داد که مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان، ازجمله جو اجتماعی و ارتباطات متقابل انسانی، ساختار فیزیکی و ساختار سازمانی، بر متغیرهای ملاک یعنی رشد اخلاقی و رشد معنوی تأثیر می‌گذارند و قدرت پیش‌بینی دارند. ضریب بتای استانداردشده برای این دو متغیر به‌ترتیب برابر 441/0 و 521/0 بود. براساس یافته‌ها و با توجه به میزان میانگین به‌دست‌آمده از رشد اخلاقی و معنوی، پیشنهاد شد که سیاست‌گذاران آموزشی حوزه علمیه قم با بهره‌گیری از مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان، به فزونی رشد در سیر اخلاقی و سلوك معنوی طلاب سطح مقدماتی مبادرت ورزند.