بررسی پاسخ‌های نامتعارف معصومان(ع) در شماره جدید «علوم حدیث»

به گزارش ایکنا، این شماره حاوی هشت مقاله با عناوین «پاسخ‌های نامتعارف معصومان(ع): گونه‌ها، کارکردها»، «هم سنجی مفهوم حدیثی «ازدیاد ایمان» و نظریه «رشد ایمان» جمیز فاولر»، «اصول فهم و تبیین روایات در دو رویکرد عقل‌گرایی و نقل‌گرایی؛ مطالعه موردی شرح ملاصدرا و مجلسی بر کافی»، «بازشناسی شخصیت «ابن أبی جید»، اثبات وثاقت و نقش آفرینی وی در انتقال تراث حدیثی»، «تلقی فراطبیعی از وقایع طبیعی در اخبار معجزات پیامبر(ص) (مطالعه موردی؛ روایات شفای چشم از حدقه درآمده و دست مقطوع)»، «تحلیل انتقادی راهکارهای برون رفت از تعارض روایات تأویلی قصه آدم(ع) با ظاهر قرآن»، «مفهوم تأویلی سبعا من المثانی در روایات بحارالانوار» و «تحلیل چرایی دوگانگی رفتار اهل بیت(ع) در برابر شاعران» است.

در بخشی از مقاله «پاسخ‌های نامتعارف معصومان(ع)؛ گونه‌ها، کارکردها» آمده است: وظیفه هدایت‌گری امامان(ع) در نظام آفرینش اقتضا می‌کند که گاه از شیوه‌ها و پاسخ‌های نامتعارف استفاده کنند. ممکن است برخی از پاسخ‌ها با آموزه‌های دینی و یا داشته‌های علمی قطعی تنافی داشته باشند از این منظر داخل در عنوان مشکل الحدیث هستند. تتبع در پاسخ‌های امامان نشان می‌دهد شمار پاسخ‌های نامتعارف آنان در مقایسه با پاسخ‌های متعارف، بسیار اندک است و مبتنی بر نظام هدایت تحلیل می‌شود. مواردی همچون نهی از پرسش‌گری، اجمال گویی، تقیه، توریه، توجه به باورهای رایج، استفاده از روش جدل و پاسخ‌های اقناعی از گونه‌های پاسخ نامتعارف است. 

در بخشی از مقاله «تحلیل چرایی دوگانگی رفتار اهل بیت(ع) در برابر شاعران» نیز می‌خوانیم: تأثیر شگرف شعر بر جوامع بشری و علاقه عرب به کاردانان این عرصه، امری است که تقسیم دوگانه‌ شعر به دو گونه‌ ارزشی و جاهلی توسط قرآن و توجه سیره‌ وحیانی رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) ایشان را به دنبال داشت. تحقیق توصیفی ـ تحلیلی حاضر با عنایت به اهمیّت واکاوی سیره ائمه(ع) و پیروی از آن، از رهگذر بررسی روایات، به تحلیل رفتار دوگانه‌ آل الله(ع) در مواجهه‌ با شاعران عصر اموی و عباسی در دو ساحت عطا و منع معنوی و مالی پرداخته است. یافته‌های تحلیل تطبیقی روایات مشکل این حوزه، حاکی از آن است؛ شاعرانی که تنها به جنبه‌های عاطفی و محبّت به خاندان وحی بسنده نکرده، بلکه با تأکید بر مسئله‌ ولایت، معرفت‌افزایی و روشن‌گری اجتماعی سیاسی را سر لوحه‌ تلاش‌های خود قرار دادند، هماره مورد تأیید خاندان وحی(ع) قرار گرفته و برای بازماندگان عرصه‌ ادب، معیار و ملاک‌ اصلی شعر ارزش‌مدار و آیینی را به میراث گذاشته‌اند.