تأثیر پیاده‌روی اربعین بر همگرایی کشورهای منطقه اوراسیا
راهپیمایی اربعین در شکل گیری و تقویت هویت مشترک مردم کشورهای حوزه اوراسیا و به تبع آن همگرایی این کشورها تاثیرگذار بوده است و برای ارتقای این همگرایی تشکیل اتحادیه منطقه‌ای اوراسیا به منظور تسهیل و بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت‌های موجود باید مد نظر قرار بگیرد.
به گزارش ایکنا، پیاده‌روی اربعین شاید در نگاه اول یک مناسک سالانه محدود در زمان و مکان خاص تعریف شود اما تأثیرات معنوی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و... متعددی دارد. همین تأثیرات موجب شده بسیاری از اندیشمندان حوزه‌های مختلف با حضور و تجربه این سفر معنوی و بررسی علمی آن به تحلیل ابعاد مختلف پیاده‌روی اربعین بپردازند و حتی تلاش کنند از سبک برگزاری بسیار منحصر به فرد آن برای تحقق سبک زندگی اسلامی الگو ارائه کنند.
در همین راستا، دومین همایش معرفت و رسالت حسینی، اربعین و تمدن نوین اسلامی طی سال جاری در دانشگاه شهید بهشتی برگزار و مقالات متعددی در حوزه‌های مختلف به این همایش ارسال شد.
خبرگزاری ایکنا با هدف آشنا کردن هر چه بیشتر مردم با ابعاد مختلف پیاده روی اربعین نتایج تعدادی از مقالات برتر این همایش را منتشر می‌کند. متن کامل مقالات توسط دانشگاه شهید بهشتی در قالب کتاب همایش منتشر خواهدشد.
حسن صادقیان استاد مدعو دانشگاه تهران مقاله‌ای تحت عنوان «تأثیر پیاده‌روی اربعین بر همگرایی کشورهای منطقه اوراسیا با تأکید بر نظریه سازه‌انگاری» به این همایش ارائه کرده است.
در چکیده این مقاله آمده است: مفهوم همگرایی و چگونگی آن همواره مورد نظر اندیشمندان معاصر روابط بین‌الملل بوده است. این مفهوم در نظریه سازه‌انگاری با تاکید بر عناصر فرهنگی و هویت عمومی و ملی کشورها مورد بررسی قرار گرفته است. از سوی دیگر راهپیمایی اربعین به عنوان یک پدیده ممتاز که با حضور گسترده مردم از کشورهای مختلف برگزار می‌شود دارای مولفه‌های هویت‌ساز و تاثیرگذار بر هویت ملی است.
سوال اصلی این پژوهش این است که نقش راهپیمایی اربعین در همگرایی کشورهای منطقه اوراسیا در سال‌های اخیر چه بوده است. در پاسخ به این سوال از روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و تحلیل آنها مبتنی بر روش تحلیل محتوا بهره گرفته شده است. بر اساس نتایج این پژوهش چهار مضمون اصلی بر پایه منابع کتابخانه‌ای مرتبط به دست می‌آید که عبارتند از «مولفه‌های هویت‌ساز راهپیمایی اربعین»، «اشتراکات هویتی مردم کشورهای حوزه اوراسیا»، «راهبردهای تقویت هویت مشترک مردم کشورهای حوزه اوراسیا در سایه راهپیمایی اربعین» و «همگرایی کشورهای حوزه اوراسیا در سایه راهپیمایی اربعین». نتایج این پژوهش نشان می‌دهد راهپیمایی اربعین در شکل گیری و تقویت هویت مشترک مردم کشورهای حوزه اوراسیا و به تبع آن همگرایی این کشورها تاثیرگذار بوده است.
در بخشی از این مقاله آمده است: در حقیقت، تبدیل اربعین به مناسکی جهانی با فراگیرشدن این رویداد در کشورهای منطقه اوراسیا به خصوص جمهوری آذربایجان که در سال‌های اخیر از نظر تعداد، سومین کشور حاضر در راهپیمایی اربعین است، ابعاد تازه‌ای به این مناسک بخشیده است. این ابعاد عبارت است از: تبدیل اربعین به سرمایه فرهنگی مردم شیعه و محب اهل بیت(ع) منطقه اوراسیا، تقویت جایگاه و هویت مکتب تشیع و مکتب عاشورا و هویت انقلاب اسلامی ایران در منطقه اوراسیا و شکل گیری تمدن و اقتدار منطقه‌ای نوین بر اساس کنش عقلانی معطوف به ارزش که یکی از اضلاع آن تشیع و هویت انقلاب اسلامی ایران است.
در پایان نویسنده این مقاله پیشنهاد کرده است به منظور گسترش و تعمیق اثربخشی راهپیمایی اربعین در کشورهای اوراسیا و احیا و تقویت هویت مکتب اهل بیت(ع) در این مناطق «شناسایی نخبگان و افراد مؤثر زائرین کشورهای اوراسیا و حفظ و توسعه ارتباطات به صورت پایدار»، «حمایت و دفاع از حل و فصل مشکلات و نقاط ضعف و تهدیدهای مرتبط با پیروان مکتب اهل بیت(ع) در کشورهای اوراسیا»، «بهره‌برداری از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های حاکمیتی- مرجعیت و ... کشور عراق به منظور حفاظت از پیروان مکتب اهل بیت و هویتی شیعی منطقه اوراسیا در مقابل سیاست‌ها و تحرکات ساختارهای حاکم»، «برگزاری نشست‌ها و کنفرانس‌های مختلف با موضوعات مرتبط با ماهیت تاریخی مکتب تشیع و هویت اربعین در منطقه اوراسیا به ویژه منطقه قفقاز»، «بهره برداری حداکثری از ظرفیت زبانی منطقه اوراسیا (زبان ترکی آذربایجانی) به مثابه زبان مشترک پیروان اهل بیت و اهمیت آن در ادبیات نوحه سرایی و مکتب عاشورا» و «برقراری ارتباطات پایدار با تشکیلت و مراکز دینی و فرهنگی کشورهای اوراسیا )نظیر مساجد، حسینیه‌ها، درگاه‌ها و زیارتگاه‌ها به منظور ترویج مکتب اهل بیت(ع)، مکتب عاشورا و اربعین» صورت گیرد.
این پژوهشگر همچنین پیشنهاد کرده است: «بهره‌برداری حداکثری از ظرفیت پدیده اربعین به منظور توسعه حوزه عمومی در کشورهای اوراسیا در راستای حفاظت و تأمین علیق و منابع جامعه مدنی در قبال ساختار سیاسی»، «تشکیل اتحادیه منطقه‌ای اوراسیا به منظور تسهیل و بهره برداری حداکثری از ظرفیت‌های موجود و خنثی سازی تهدیدهای احتمالی»، «بهره برداری از ظرفیت پدیده اربعین به منظور احیای شعائر و آیین‌های دینی فراموش شده و بعضاً به انحراف کشیده شدهی منطقه اوراسیا» و «بهره برداری از ظرفیت پدیده اربعین به منظور ظهور و بروز گفتمان مقاومت و مبارزه با سیاست‌های استحاله گرایی و آسیمیلاسیونی در کشورهای منطقه اوراسیا» مد نظر قرار گیرد.
انتهای پیام
