چرا برخی فکر می‌کنند همه خوبی‌ها در خودشان جمع است

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ آئین اختتامیه هفته پژوهش، شب گذشته 28 آذرماه در دانشگاه مذاهب اسلامی برگزار شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی؛ نویسنده و رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی، در این مراسم به سخنرانی پرداخت و گفت: خوشبختانه این دانشگاه در حال رشد و ترفیع است و این برای بنده بهترین شادمانی است. در گذشته و در دورانی که ما ریاست این دانشگاه را بر عهده داشتیم مسئله پژوهش برای ما هم اهمیت بسیار زیادی داشت و لازم بود کتاب‌های زیادی در اختیار داشته باشیم و همه تلاش خود را در این راستا انجام دادیم اما باید اذعان کنم که کاملاً موفق نشدم ولی این نقص در حال برطرف شدن است و این مایه خرسندی است چون اساس کار این دانشگاه بر پایه پژوهش است.

 

 

وی ادامه داد: ما باید افتخار کنیم که در دین مبین اسلام، بیش از هر دین و مکتبی، به پژوهش اهمیت داده شده است تا جایی که اولین سوره‌ای که بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ» و دومین آیه‌ای که بر ایشان نازل شده «ن ۚ وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ» است و این جای افتخار برای ما مسلمانان دارد. اساساً قرآن کریم، کتاب تحقیق و پژوهش است و مفسران بر روی تک تک آیات آن کار کرده‌اند. اما نکته دیگر اینکه خدای متعال در قرآن کریم بیان می‌‌دارد علومی است که مورد توجه ماست باید مقدمه‌ای برای علم موهبتی باشد همانگونه که خداوند در اواخر سوره مبارکه بقره می‌فرماید: «وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ؛ و از خدا بترسید و خداوند هم به شما تعلیم مصالح امور می‌کند و خدا به همه چیز داناست» (بقره/ 282) 

 

رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی تصریح کرد: دانشی که خداوند می‌آموزد با دانش‌هایی که ما در حوزه‌های علمیه و دانشگاه می‌خوانیم فرق می‌کند. علومی همانند صرف، نحو، تفسیر و... که ما می‌آموزیم باید مقدمه‌ای برای علم موهبتی باشد که در قرآن کریم مورد تأکید خدای متعال قرار گرفته است چون شخصیتی همانند حضرت موسی(ع) به خاطر همین علم، دنبال حضرت خضر می‌رود. لذا نباید صرفاً به علوم مقدماتی اکتفا کنیم. امتیازی که این دانشگاه نسبت به بسیاری از دانشگاه‌های دیگر دارد این است که دانشجویانی از کشورها و مذاهب مختلف در آن جمع شده‌اند و همین مسئله باعث می‌شود حرف‌های متفاوتی بشنوند و به سمت کتابخانه کشیده شوند و ببیند چنین سخنانی واقعیت دارد یا خیر؟ این امتیاز بزرگ این دانشگاه است چون دانشگاه‌های دیگر صرفاً به آنچه در مذاهب خودشان موجود است اکتفا می‌کنند.

 

 

حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی به اهمیت آشنایی طلاب و دانشجویان با افکار و اندیشه‌های پیروان سایر مذاهب اسلامی تأکید کرد و یادآور شد: مرحوم شاطبی در کتاب «الموافقات» می‌گوید آن طلبه‌ای که فقط به مذهب خودش اکتفا کرده و صرفاً همان علوم را می‌خواند گاهی اوقات محدود فکر کرده و در نتیجه ممکن است به خاطر عدم شناختی که نسبت به افکار دیگران دارد از دیگران تنفر پیدا کند. یکی از گرفتاری‌های افرادی که در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های ما تحصیل می‌کنند همین است که دشمن آن چیزی هستند که نمی‌دانند و به خاطر بی‌اطلاعی از سایرین، تصور می‌‌کنند همه خوبی‌ها در خودشان جمع است و دیگران مایه‌ای ندارند. قرآن کریم در داستان حضرت آدم به خوبی این مسئله را به ما می‌آموزد. در واقع داستان حضرت آدم به قول مرحوم علامه طباطبایی، داستان تمام آدمیان است.

 

وی ادامه داد: یکی از دانشمندان آمریکایی که مسلمان هم شده اخیراً در کتابی نوشته که من با داستان حضرت آدم مسلمان شدم چون این داستان برای همه ماست. خیلی جالب است که خداوند در این داستان به ما می‌آموزد که فرشتگان نماد پرسش و شیطان نماد نپرسیدن است لذا چون فرشتگان سؤال پرسیدند خداوند به آنها پاسخ‌های قانع کننده و جالبی داد اما شیطان حاضر نشد یک سؤال هم بپرسد. در قرآن کریم هم آمده است که برادران حضرت یوسف(ع) حتی حاضر نشدند از پدرشان سؤال کنند که چرا یوسف را بیشتر از آنها دوست دارد؟ اگر آنها چنین کاری انجام می‌دادند یک عمر گرفتار نمی‌شدند.

 

 

رئیس اسبق دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به اهمیت توجه به پرسشگری در این دانشگاه تأکید کرد: ما بایستی در این دانشگاه از یکدیگر سؤال کنیم و از معلومات هم استفاده کنیم چون هر کسی برای خودش تجربیات و معلوماتی دارد و بعضاً کتاب‌هایی خوانده که دیگران نخوانده‌اند لذا پرسیدن سؤال باعث می‌شود که معلومات دیگران به ما هم منتقل شود. مخصوصاً در اتاق‌هایی که اساتید جمع می‌شوند حضور دانشجویان و گفت‌وگو با آنها اهمیت بسیاری دارد چون معلومات به شکل بهتری منتقل می‌شود و منبع هر سخنی هم به شکل دقیق‌‌تری مشخص خواهد شد. اگر به چنین کارهایی اهمیت زیادی بدهیم پژوهش هم رونق بیشتری می‌گیرد. کاری هم که برای انتشار مجلات علمی و پژوهشی و نشر کتاب‌ها و آثار اساتید و دانشجویان ممتاز در دانشگاه مذاهب اسلامی انجام می‌شود، کاری فوق‌العاده مهم است و در آینده آثار و نتایج خوبی را در پی خواهد داشت.

 

حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی در پایان سخنان خود با اشاره به رابطه علم آموزی و جهاد در دین اسلام گفت: در دین اسلام، ده نوع جهاد داریم و یکی از انواع جهاد، جهاد علمی است. در قرآن در همین رابطه آمده است: «فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُمْ بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا؛ پس تو هرگز تابع کافران مباش و با آنها چنان که مخالفت قرآن و دین حق کنند سخت جهاد و کارزار کن» (فرقان/ 52) خداوند متعال در این آیه خطاب به پیامبر اسلام(ص) تأکید دارد به وسیله قرآن با کفار به جهاد بپرداز که این همان جهاد کبیر است. این جهاد کبیر در حوزه‌های علمیه تبدیل به اجتهاد شده است لذا حوزویان باید تمام تلاش و کوشش خودشان را برای کارهای تحقیقی به کار بگیرند تا احکام مسائل مستحدثه‌ای که دائماً پیش می‌آید را از قرآن و سنت استنباط کنند. اگر کارهای پژوهشی ما هم با تقوای الهی توأم شود دستاوردهای بسیار خوبی نیز به دنبال خواهد داشت. باید خدا را شاکر باشیم که دانشگاه مذاهب اسلامی اینچنین در حال ترقی، رشد و تعالی است و امیدواریم که خدای متعال روز به روز بر توفیقات شما اساتید بیافزاید که نقش بسیار مهمی هم در کارهای پژوهشی و تربیت دانشجویان و پژوهشگران دارید.