Tez qəzavət edən peyğəmbərin taleyi
Həzrət Yunis (ə) bəni-israil peyğəmbərlərindəndir ki, Süleymandan (ə) sonra peyğəmbərlik dərəcəsinə çatır. Bəzi tarixçilər onun İbrahim peyğəmbərin (ə) nəslindən olduğunu, bəziləri isə Yəqub peyğəmbərin (ə) nəslindən olan Mattanın oğlu olduğunu deyiblər. Bəzilərinə görə isə o, ata tərəfdən Hud (ə) peyğəmbərin nəslindən, ana tərəfdən isə bəni-israildən idi.
O, eramızdan əvvəl 780-ci ildə Neynəvada yaşamışdır. Neynəva qədim şəhərdir ki, uzaq keçmişdə İraqın Mosul kəndlərindən biri olub.
Yunis (ə) Allahın əmri ilə oradakı insanları Allaha ibadət etməyə dəvət etmək üçün Neynəvaya getdi, lakin onlar onun dəvətini qəbul etmədilər. Buna görə də Allah Yunisə Neynəva xalqına cəza göndərəcəyini söylədi. Yunis (ə) də səmada əzab nişanələri olan oddan qırmızı buludları görüb şəhəri tərk etdi. Bu mənzərəni görən Neynəva padşahı xalqı Yunisin hüzurunda Allaha iman etmək üçün topladı, lakin Yunis şəhəri tərk etmişdi.
Yunis son anda əzab əlamətlərini gördükdən sonra insanların Allaha iman gətirmək istədiklərini başa düşdükdən sonra qəzəbləndi və camaat onu tapmasın deyə şəhərdən dənizə tərəf getdi. O, həmin şəhərə qayıtmayacağına and içdi. Yunis elə bilirdi ki, əzab gəlmədiyi üçün onu yalançı adlandıracaqlar.
İnsanlar da Yunisdən xəbər olmadığını görüb şəhərdən çıxdılar. Padşah Allaha dedi: “Əgər sənin elçin bizi tərk etdisə də Sən bizi tərk etmə”. Əgər biz sənin peyğəmbərindən məyus olsaq, Səndən məyus olmayacağıq”. Sonra padşah və qövmü göyə dua edib ağladılar ki, Allah onların tövbəsini qəbul etsin. Bu vəziyyət Allah Neynəvadan əzabı qaldırana qədər dörd gün davam etdi.
Tarixdə qeyd olunur ki, Allah bir qövmə əzab vermək istədikdə, onlar əzab anında tövbə etsələr belə, Yunisin qövmü istisna olmaqla onların tövbəsini qəbul etməz.
Dənizə çatdıqdan sonra Yunis gəmiyə mindi. Amma gəmi dənizin ortasında balinaya əsir oldu.. Gəminin sərnişinləri balinanın onları buraxmayacağını görüb, bir nəfəri balinaya ov etmək üçün püşk atdılar; Üç dəfə püşk atdılar və hər üç dəfə də Yunisin adı gəldi. Elə buna görə də Yunis Allahın əmri ilə suya atıldı və balina Yunisi uddu.
Yunis, duası qəbul olunana və balina Yunisi quruya çıxarana qədər balinanın qarnında 40 gündüz və gecə ibadət və dua etdi. Bundan sonra Yunis Neynəvaya qayıtmağa göndərildi.
Həzrət Yunisin adı Qurani-Kərimdə dörd dəfə keçir və Qurani-Kərimin onuncu surəsi də bu peyğəmbərin adını daşıyır.
