ارزیابی آثار خارجی قبل از ترجمه و نشر / برخی کتاب‌ها مناسب فرهنگ ایرانی نیستند
یک نویسنده پیشکسوت کودکان و نوجوانان گفت: کتاب‌های ترجمه شده برای کودکان و نوجوانان باید قبل از چاپ در اختیار پژوهشگران و کتابشناسان ایرانی قرار گیرد و در صورتی که مغایر با ارزش‌های اخلاقی، دینی و فرهنگی‌اند، از نشر آن خودداری شود.
تسلط به زبان مبدأ و مقصد
بیشتر بخوانید:
حکیمی یکی از دلایل رغبت ناشران به آثار ترجمه‌ای را کم‌هزینه بودن چاپ آن‌ها به دلیل عدم پرداخت کپی‌رایت، حق تألیف و تصویر دانست و ادامه داد: بسیاری از کتاب‌های کودکان و نوجوان که از زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه و ... به فارسی ترجمه شده‌اند، دارای تصاویر زیبایی‌اند و مخاطب را جذب می‌کنند، در نتیجه ناشران به چاپ آن‌ها اقدام می‌کنند.
وی در ادامه تصریح کرد: اصولاً کتاب‌های داستانی نقش مهمی در ساختن شخصیت مخاطبان به ویژه کودکان و نوجوانان دارند، خواننده یک داستان خوب ضمن مطالعه آن داستان به تدریج در می‌یابد که پاکی و انسان‌دوستی راهگشای بسیاری از مسائل فردی و اجتماعی است. همچنین بسیاری از مصادیق اخلاقی را می‌شود از همین داستان‌ها آموخت و در ارتباطات فردی و اجتماعی به کار گرفت.
تصاویر زیبا مبنای بسیاری از ترجمه‌ها
نویسنده کتاب «پیام محبت» با بیان اینکه نویسنده داستان کودک باید با استفاده از واژگان و جملات ساده و روان شخصیت‌های انسان‌دوست را به خوانندگان معرفی کند، افزود: متأسفانه برخی از داستان‌های ویژه کودکان و نوجوانان از نظر محتوا مناسب کودکان و نوجوانان نیستند، به ویژه کتاب‌های تاریخی. به عنوان مثال چندی پیش کتابی درباره جنگ‌های صلیبی منتشر شده و این اثر برای کودکان و نوجوانی مسیحی مناسب است، اما این داستان‌ها برای کودکان و نوجوانان مسلمان مناسب نیست. در هر صورت این گونه کتاب‌ها به دلیل جذابیت تصویری مورد استقبال ناشران قرار می‌گیرند و والدین نیز بدون توجه به محتوای کتاب آن را برای فرزندان خود خریداری می‌کنند.
وی ادامه داد: یکی از ژانر‌هایی که اخیراً در میان آثار ترجمه‌ای فزونی یافته، داستان‌های ترسناک با تصاویر وحشتناک است که نوجوانان به دلیل روحیه ماجراجویی به آن‌ها علاقه دارند، اما این کتاب‌ها برای شخصیت‌سازی آن‌ها مناسب نیست و به نظر می‌رسد نویسندگان کشورمان باید در این ژانر‌ها دست به قلم شوند.
حکیمی بیان کرد: آثار غیر ایرانی باید قبل از چاپ در اختیار پژوهشگران و کتابشناسان ایرانی قرار گیرد و در صورتی که با ارزش اخلاقی، دینی و فرهنگی ما مغایرتی نداشته باشد، منتشر شوند و در غیر این صورت نباید در چرخه نشر قرار گیرند.
وی در ادامه گفت: خوشبختانه در سال‌های اخیر نویسندگان ایرانی کودک و نوجوانان آثار بسیار ارزشمندی منتشر کرده‌اند که محتوای آن‌ها با آموزه‌های دینی و اخلاقی ما مطابقت دارند و کودک با خواندن آن‌ها به ارزش مهرورزی و محبت پی می‌برد و تلاش می‌کنند رفتاری مانند قهرمانان داستان داشته باشد.
حکیمی در پاسخ به اینکه برخی منتقدان معتقدند که در زمینه تألیف ضعف‌های بسیاری داریم و به همین دلیل مخاطبان به سمت آثار ترجمه‌ای بیش از تألیفی گرایش دارند، گفت: این ایراد به نویسندگان ایرانی وارد است، اما نویسندگان خوب و خیلی خوب هم کم نیستند. به نظرم این ضعف متوجه محتوا نیست و بیشتر متوجه تصویرسازی است، زیرا ناشران نمی‌خواهد هزینه زیادی را برای انتشار یک کتاب متحمل شود، در حالی که تصویرگران خوبی داریم که در جشنواره‌های خارجی و در رقابت با تصویرگران حرفه‌ای دنیا خوش درخشیده‌اند؛ بنابراین ما باید به ضعف تصویر به ویژه در کتاب‌های دینی و قرآنی توجه کنیم، زیرا عمده آثار با تصویرپردازی بی‌کیفیت عرضه می‌شوند.
تأثیر داستان‌های قرآنی
این نویسنده با اشاره به اهمیت داستان‌های قرآنی برای کودکان و نوجوانان گفت: داستان‌های قرآنی اگر به فارسی روان نوشته شوند، برای کودکان و نوجوانان جذاب‌اند. من از سال ۱۳۴۷ در مجله مکتب اسلام برای کودکان و نوجوانان می‌نویسم و اخیراً نیز کتاب «پیام محبت» را به همت انتشارات مدرسه چاپ کرده‌ام و استقبال خوبی از آن صورت گرفته است. این مسئله بخصوص در زمانی که موجی از اسلام‌گرایی و شیعه گرایی رواج یافته است اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
