چه کسانی از شنیدن قرآن شگفت‌زده نمی‌شوند؟

به گزارش ایکنا از قزوین، آیت‌الله عبدالکریم عابدینی، امام جمعه قزوین، چهارم فروردین‌ماه در دومین جلسه تفسیر قرآن کریم که ویژه ماه مبارک رمضان در مسجد شیخ‌الاسلام برگزار شد، گفت: زندگی قرآنی با زندگی بدون قرآن متفاوت است، خدا در آیه ۱۹ سوره رعد می‌فرماید «أَفَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَى إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ»، آیا کسی که می‌فهمد قرآن به حق از جانب خدا بر پیامبر(ص) نازل شده، با کافر نابینا و جاهل یکسان است؟

وی اظهار کرد: در سوره جن نیز آمده است که وقتی جنیان آیات قرآن را از زبان پیامبر(ص) شنیدند شگفت‌زده شدند، پس چرا ما به‌عنوان انسان وقتی قرآن را می‌شنویم شگفت‌زده و متعجب نمی‌شویم؟ دلیلش این است که منزلت و اهمیت قرآن را نمی‌دانیم و متوجه نیستیم که این کتاب از طرف خدا آمده و کلام پروردگار است. خداوند می‌فرماید کسی که می‌فهمد قرآن کلام خداست و با همه کلام‌ها حتی با کلام ائمه(ع) و انبیاء فرق دارد، مانند کافران جاهل و کور نیست.

امام جمعه قزوین بیان کرد: به عبارت دیگر، آیه ۱۹ سوره رعد افراد را دو دسته می‌کند و می‌گوید یک دسته از آدم‌ها بینا و بصیر هستند، این‌ها کتاب خدا را می‌فهمند، یک دسته نیز حتی اگر علامه دهر و استاد برجسته باشند نابینا هستند؛ بنابراین بینا و بصیر بودن با درک و فهم قرآن مشخص می‌شود.

نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین یادآور شد: برخی افراد این‌گونه هستند که با شنیدن آیات قرآن اشک از دیدگان جاری می‌کنند، برخی افراد هم به گونه‌ای هستند که قرآن و غیر قرآن برایشان فرقی ندارد، برای نمونه منافقان این‌گونه بودند که وقتی پیغمبر(ص) برای آن‌ها قرآن می‌خواند سرشان را برمی‌گرداندند، چون آمادگی و لیاقت پذیرش قرآن را نداشتند.

اولوالالباب اهل ذکر و فکر هستند

وی تصریح کرد: خداوند در آیه ۱۹ سوره رعد فرموده تنها اولوالالباب هستند که فرق افراد قرآنی و غیرقرآنی را متوجه می‌شوند. اولوالالباب اهل ذکر هستند، خداوند در آیه ۱۹۱ سوره آل‌عمران اولوالالباب را معرفی کرده و فرموده «الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ»، یعنی اولوالالباب کسانی هستند که در حالت سرپا، نشسته‌ و یا در حالت خوابیده اهل ذکرند.

آیت‌الله عابدینی اظهار کرد: خداوند در ادامه این آیه می‌فرماید اولوالالباب کسانی هستند که درباره آفرینش آسمان‌ها و زمین فکر می‌کنند، خیلی از ما عمرمان تمام می‌شود اما حتی در پایان عمر هم نمی‌فهمیم که زمین به دور خورشید یا خورشید به دور زمین می‌گشت؛ قرآن در سوره شمس ما را به این معانی توجه داده است.

وی یادآور شد: کلمه «يَتَفَكَّرُونَ» در آیه ۱۹۱ سوره آل‌عمران باعث شده دانشمندان اسلامی از دیگر مردم دنیا در علم نجوم جلوتر باشند، از سوی دیگر همان‌طور که باید در پیچیدگی‌های کهکشان‌ها فکر کرد، دانشمندان به شگفتی‌ها و پیچیدگی‌های اتم نیز واقف شده‌اند، شگفتی‌های اتم‌ها کمتر از شگفتی‌های کهکشان‌ها نیست، خداوند در قرآن فرموده آن‌ها که فکر می‌کنند، قبل از فکر اهل ذکر هم هستند.

امام جمعه قزوین افزود: ذکر مثل زمین و فکر مثل نهال است، کشاورزان و باغداران می‌دانند که قبل از کاشت نهال، باید زمین را آماده کرد، ذکر و ارتباط با خدا نیز زمینه روحی، فکری، معرفتی و ایمانی را مهیا می‌کند، فکر هم مانند نهال‌هایی است که باید در سرزمین ذکر یعنی در عرصه روح، جان و قلب انسان کاشته شود، این‌ها در کنار هم به ثمر می‌‌نشینند، اگر فکر و ذکر در کنار هم قرار بگیرند، افرادی مانند حاج قاسم سلیمانی به بار می‌نشیند و جهانیان را شگفت‌زده خواهد کرد.

وی اضافه کرد: بنابراین مشخص شد که مطابق آیات قرآن، اولوالالباب اهل ذکر و فکر هستند و به اینجا می‌رسند که چشم، گوش و دلشان متحول شده و کارآمدی آن‌ها معجزه‌آسا می‌شود، یعنی گوشی که قبلاً فقط صداهای ظاهری را می‌شنید، اکنون اسرار عالم را می‌شنود. بنابراین، قرآن برای فهمیده شدن نیاز به اولوالالباب دارد و فهمیدن قرآن لیاقت می‌خواهد، باید این لیاقت را از خداوند بگیریم.

نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین ادامه داد: ابوحنیفه شخصی بود که بسیار وانمود می‌کرد قرآن را بلد است، در حالی که چیزی از باطن قرآن نمی‌دانست و فقط ظواهر را می‌دانست، امام صادق(ع) چند سؤال قرآنی از او پرسید تا او را متوجه کند که چیزی از قرآن نمی‌داند، برای مثال امام(ع) از او پرسید معنای آیه «وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا» چیست؟ ابوحنیفه گفت یعنی هر کس وارد خانه خدا شود در امان است، امام(ع) فرمود ابن‌زبیر هم در خانه خدا بود، پس چرا او را کشتند؟

آیت‌الله عابدینی یادآور شد: ابوحنیفه پاسخی نداشت و متحیر شد، امام‌ صادق(ع) فرمود «وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا» شرط دارد، ما شرط آن هستیم، یعنی اگر ما خانه خدا را مدیریت کردیم، آن موقع این آیه محقق می‌شود.

وی بیان کرد: امام رضا(ع) نیز در نیشابور فرمود «كَلِمَةُ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ حِصْنی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنی اَمِنَ مِنْ عَذابی»، سپس فرمود «بشروطها، و انا من شروطها»، یعنی کلمه لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ زمانی مانند دژ مستحکم و امن می‌شود که ما مدیریت جامعه اسلامی را داشته باشیم.

فرق امام و قائد چیست؟

امام جمعه قزوین تصریح کرد: در کنزالعمال از رسول خدا‌(ص) نقل شده که حضرت فرمودند «علَيكُم بالقرآنِ، فاتَّخِذُوهُ إماما و قائدا»، یعنی قرآن برای شما امام و قائد باشد، فرق امام و قائد این است که امام منویاتی دارد که قائد آن منویات را به‌صورت میدانی اجرا می‌کند.

وی اظهار کرد: برای مثال رهبر معظم انقلاب راجع به مسلح شدن کرانه باختری رود اردن منویاتی داشتند که امثال حاج‌قاسم‌ها و سیدحسن نصرالله‌ها این منویات را محقق کردند، بنابراین این‌ها قائد هستند، یعنی ایده‌های امام مسلمین را عملیاتی کردند.

نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین گفت: در کتاب شریف کافی نیز آمده که پیامبر(ص) فرمودند وقتی همه جا را فتنه گرفت و روز شما را مانند شب تیره و تار کرد، به قرآن پناه ببرید. در ادامه این حدیث آمده که قرآن شفاعت‌کننده‌ای است که شفاعتش پذیرفته می‌شود، قرآن شِکوه‌کننده‌ای است که خدا شکایتش را قبول می‌کند، هر کس با آهنگ قرآن حرکت کند، قرآن او را تا بهشت رهبری می‌کند و هر کس قرآن را پشت‌سر بگذارد، یعنی ابتدا کار خود را بکند و سپس به دنبال آیه‌ای بگردد که کار خود را توجیه کند، قرآن چنین کسی را به سوی جهنم سوق می‌دهد.

آیت‌الله عابدینی اظهار کرد: در ادامه این حدیث آمده که قرآن دلیل و راهنماست و انسان را به بهترین راه راهنمایی می‌کند، راجع به ائمه(ع) نیز آمده که ائمه(ع) دلیل هستند، قرآن هم دلیل است، در بسیاری موارد صفات قرآن و ائمه(ع) مشترک است، برای مثال هر دو نور، هدایت، صراط مستقیم، عزیز و کریم هستند.

وی بیان کرد: قرآن نور است، البته اصل نور از خداست، این نور از جلوه اهل بیت(ع) و جلوه قرآن کریم بر ما انسان‌ها می‌تابد؛ وقتی نور خورشید می‌خواهد به زمین بتابد، خدا فیلترهای زیادی گذاشته تا ما بتوانیم نور آن را تحمل کنیم، نور خدا نیز همین گونه است، اگر نور خدا تجلی کند عالم توان و تحمل ندارد، خدا این نور را در مسیری قرار می‌دهد که ما به وسیله آن مسیر بتوانیم از این نور بهره ببریم.

امام جمعه قزوین ادامه داد: اینکه می‌گویند قرآن نازل شده است، یعنی خداوند آن‌قدر قرآن را تنزل داده که گوش‌ها، دل‌ها و جان ما بتواند این کلام را هضم کند، اهل‌ بیت(ع) نیز همین‌طور هستند، اگر پیغمبر با آن ذات نبوی تجلی پیدا می‌کرد ما طاقت ارتباط با آن حضرت را نداشتیم، اما خداوند آن حضرت را به‌گونه‌ای تنزل داده که بتوانیم درکشان کنیم.

وی تصریح کرد: در جلد یک کافی آمده که ابو ایوب از ابی‌خالد کابلی نقل می‌کند از امام باقر(ع) سؤال کردم معنای آیه «فَـَٔامِنُواْ بِٱللَّهِ وَرَسُولِهِ وَٱلنُّورِ ٱلَّذِيٓ أَنزَلۡنَا» چیست؟ امام(ع) فرمود به خدا سوگند منظور از این نور ائمه(ع) و آل پیغمبر هستند، این‌ها تا قیامت می‌درخشند و در عالم نورافشانی می‌کنند، نوری که خدا نازل کرده، ائمه(ع) هستند، در زمین و در کهکشان‌ها نور ائمه(ع) به عالم روح و جان داده است. نور ائمه(ع) در دل کسانی که ایمان آورده‌اند از نور خورشید درخشان‌تر است، خدا این نور را از کسانی که نمی‌خواهد نور به آن‌ها برسد برمی‌گیرد، یعنی نمی‌گذارد اهل‌ بیت(ع) آدم‌های نالایق را نورانی کنند.

نماینده ولی‌ فقیه در استان قزوین گفت: امام باقر(ع) در ادامه فرمود قلب آنانی که با ولایت اهل‌ بیت(ع) بیگانه هستند و نسبت به اهل‌ بیت(ع) عناد می‌ورزند تاریک است، هیچ کس نمی‌تواند از نور ما استفاده کند، مگر اینکه خدا قلب او را مطهر کند. همچنین ایشان فرمود هیچ بنده‌ای نمی‌تواند ولایت ما را بپذیرد، تا زمانی که خدا قلبش را پاک کند، در قیامت که حساب خیلی سخت است، خدا نسبت به کسانی که با اهل بیت(ع) زندگی کرده‌اند آسان می‌گیرد و پیروان اهل بیت(ع) را در روز قیامت در امن و امان قرار می‌دهد.

وی اضافه کرد: خداوند در آیه ۴۰ سوره نور می‌فرماید هر کس را خدا نورانی نکند، هیچ نوری در وجود او نخواهد بود، یعنی هیچ خیری در وجود او نیست و کرامتی ندارد؛ ما از دو منبع می‌توانیم کسب نور کنیم، نخست از منبع قرآن کریم و سپس از منبع اهل بیت(ع)؛ امیدوارم خدا دل‌های ما را به نور قرآن و اهل بیت(ع) نورانی کند.