مسیری رویایی در دل بهشت گمشده + فیلم

مسیری رویایی در دل بهشت استان آذربایجان‌شرقی که در فصل بهار جلوه‌ای از زیبایی‌ها و طبیعت چشم نواز به مسافران هدیه می‌کند، منطقه ارسباران «قره‌داغ» در شمالی‌ترین نقطه استان بی‌شک یکی از بی‌نظیرترین و تاریخی‌ترین مناطق گردشگری این استان و ایران است که در محدوده جغرافیایی ۳۸ درجه تا ۳۹ درجه و ۲ دقیقه عرض شمالی و ۴۶.۵ تا ۴۷.۵ درجه طول شرقی در دل کوهستان‌های سر به فلک کشیده ارسباران با اقلیمی نیمه خشک و نیمه مرطوب معتدل واقع شده و یک تصویری از مجموعه زیبایی‌ها و تاریخ انسانی را در خود پرورانده است.

منطقه زرخیز ارسباران به مرکزیت شهرستان اهر، یکی از نواحی رویشی سه گانه ایران دارای مراتع و جنگل‌های شبیه به جنگل‌های خزری، به دلیل تنوع خاص آب و هوایی و گیاهی از ویژگی خاصی برخوردار هستند و به همین دلیل در برنامه «انسان و زیست کره» یونسکو، این منطقه جزو ذخیره گاه زیست کره معرفی شده است.

منطقه ارسباران، منطقه‌ای وسیع و بکر با ۹۰۰ هزار هكتار وسعت به دو بخش ارسباران شمالی و جنوبی تقسیم شده است. از مهم‌ترین پدیده طبیعی این منطقه جنگل‌های بکر و سرسبز است که در ارتفاعات رشته كوه قره‌داغ با شرایط اكولوژیكی خاص که زیستگاه حیات وحش و گونه‌های مختلف گیاهی است.

در منطقه سرسبز، کوهستانی و بکر ارسباران ۵ شهرستان تاریخی با قدمتی چند هزار ساله به همراه طبیعت بی‌نظیر وجود دارد که شامل شهرستان‌های «اهر، کلیبر، ورزقان، خداآفرین و هوراند» است.

شهرستان اهر دروازه بهشت ارسباران: بزرگترین شهرستان و مرکز منطقه ارسباران در ۴۷ درجه و ۴ دقیقه طول شرقی و ۳۸ درجه و ۲۸ دقیقه عرض شمالی استان آذربایجان شرقی و در فاصله حدود ۹۰ کیلومتری مرکز استان واقع شده است که در میان کوه‌های عظیم شیور، بزکش، قوشاداغ دارای آب و هوای کوهستانی و دلپذیری دارد. قدمت این شهرستان در برخی کتب تاریخی به دوره پیش از اسلام یا زمان ساسانیان نسبت داده می شود. اهر در قرن سوم هجری مرکز ناحیه میمذ و بعد از آن پایتخت حکمرانان سلسله پیشتکین بود. در این شهرستان مهمترین سوغاتی ها (نان اهری، ورنی، صنایع دستی و…) است.

آرامگاه و بقعه تاریخی و فرهنگی شیخ شهاب‌الدین اهری در مرکز شهر که نگین گردشگری منطقه و متعلق به سده هفتم هجری و دوران شاه عباس یکم صفوی است. در این عمارت تاریخی اولین موزه ادب و عرفان کشور با اشیای تاریخی و دیدنی وجود دارد.

جنگل و پارک جنگلی فندقلو(جنگل انداب)، از جمله جنگل‌های بکر و زیبای منطقه ارسباران که در حدود ۲۵ کیلومتر جاده اهر به مشگین شهر پارک جنگلی فندقلو است که جزو مناطق حفاظت شده و محل زندگی حیات وحش و گونه های مختلف گیاهی و درختی می باشد.

بازار بزرگ و سرپوشیده اهر که از قدیم مرکز داد و ستد مردم منطقه ارسباران و دارای ۴ بخش اصلی به نام‌های بازار جعفرقلی‌خان، بازار کفاشان، بازار نصیر بیگ و راسته‌بازار بوده و در زمان رشیدالملک، حکمران وقت ارسباران مرمت شده است.

کاروانسرای تاریخی گویجه بئل در جاده اهر تبریز که جزو کاروانسراهای دوران صفوی بوده و بعد از زلزله ۹۱ ارسباران در سال‌های اخیر مرمت مجدد شده است.

کوه‌های مریخی روستای «زگلیک کوربلاغ» یکی از جاذبه‌های بکر و طبیعی ناشناخته بوده که تاکنون افراد کمی این مکان زیبا و دیدنی را از نزدیک مشاهده کرده‌اند. دره زگلیک کوربلاغ با عمق بیش از ۵۰ متر یکی از زیباترین چشم‌اندازهای مینیاتوری از کوه‌های رنگی (آلاداغ) بوده و شبیه به کوه‌های مریخی است. این دره در ورودی روستای زگلیک کوربلاغ و در سطح چندین هکتار در فاصله ۲۵ کیلومتری جاده اهر – مشگین شهر و جزو توابع بخش مرکزی اهر است که از قشلاقات عشایر نشین با جمعیت حدود ۲۰۰ نفر واقع شده است.

سایر مناطق اصلی گردشگری و تاریخی شهرستان اهر نیز خانه قاسم خان اهری، عمارت تاریخی شهرداری، خانه تاریخی بشیر آمر، تالاب‌های یوسفلو و دیب سیز و…، کوه‌های رنگی جاده اهر_تبریز، کوه‌های ییلاقی قوشاداغ و شیور، طبیعت دل انگیز و زیبای جاده اهر به مشگین شهر، کاروانسرای گورا دره، امامزاده‌ها، قلعه‌های تاریخی و باستانی، کتیبه تاریخی شیشه، مسجد جامع دوران سلجوقی و مسجد ابواسحق، ساحل سد ستارخان اهر، درختان قدیمی چنار، گردوی و… روستاهای اطراف، روستاهای تاریخی و گردشگری (کردلر، جوبند، انداب، خونیق، دیزبین)، باغات سرسبز و قطب سیب منطقه در روستای ورگهان، رودخانه اهرچای، سدهای روستایی اهر است.

شهرستان کلیبر بهشت منطقه ارسباران: شهرستان کلیبر جزو زیباترین و سرسبزترین مناطق کشور و استان آذربایجان شرقی است که طبیعتی بکر و زیبا از گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری در دل کوه های اطراف خود دارد و از چشم نوازترین مکان‌های این شهرستان «جنگل‌های بکر ارسباران» است که قسمتی از آن در امتداد رودخانه بزرگ و خروشان ارس و قسمتی دیگر در امتداد کوه‌های سربه فلک کشیده قره داغ واقع شده است که چشم هر بیننده‌ای را به خود مجذوب می کند. از جمله معروفترین مکان‌های گردشگری این شهرستان می‌توان به جنگل‌های ارسباران با ۱۳۰,۰۰۰ هکتار وسعت در حاشیه جنوبی رود ارس که جزو جنگل‌های هیرکانی ایران می باشد اشاره کرد و در داخل این طبیعت چشم نواز الهی، بناهای تاریخی نیز قرار دارد که جزو آثار به یادماندنی از گذشتگان است.

منطقه حفاظت‌ شده آینالو، طبیعت ناب و زیبایی که علاوه بر طبیعت بکر و دل انگیز محل احیای گوزن‌های قرمز و آهوهای وحشی است.

قلعه تاریخی جمهور «قلعه بابک» متعلق به دوران اشکانی و ساسانی از مشهورترین قلعه‌های تاریخی ایران است که در ارتفاع حدود دو هزار و هفتصد متری از سطح دریا بر فراز کوه و جنگل در احاطه دره‌هایی به عمق حدود ۶۰۰ متری قرار دارد و سایر قلعه ها نیز قلعه آجری کلیبر(قلعه فرخی)، قلعه کندی و قلعه پیغام در روستای پیغام که از سلسله قلعه‌های جمهور بوده و برای دفاع از منطقه در برابر دشمنان مورد استفاده قرار می‌گرفت این قلعه روی کوهی قرار دارد که رود کلیبر از پایین آن عبور می‌کند.

کاروانسرای تاریخی کلیبر و پل شاه عباس یا (پل شجاع) مربوط به دوره صفویه توسط شجاع الممالک کلیبری روی رودخانه‌ کلیبر (بویوه چای) ساخته و آخرین مرمت و بازسازی آن در سال ۱۳۷۶ شمسی انجام شده است.

روستای گوار و کوه هشت سر با آبشارهای متعدد در دره های عمیق، چهل چشمهٔ گوار، باغ عشقی، آبشار بزرگوار، قلعهٔ دختر، دره دربند، قلعه عربشاه، تپه کلیم چیخ و… نیز در این منطقه می باشد.

از سایر مناطق تاریخی و گردشگری شهرستان کلیبر نیز قلعه درسی، درختان تنومند و چندساله جنگلی، مکیدی درسی، عمارت‌ها و خانه‌های تاریخی، مقبره خانقاه کلیبر، کاروانسرای جانانلو، منطقه گردشگری علی آباد، روستاهای تاریخی و ییلاقی، امام زاده ها و مقبره شاه قاسم، مسجد جامع، حمام قدیمی، چشمه‌ها و آبگرم‌های قلعه کندی، یئل سویی،… و متالی که مجموعه آب‌درمانی متالی بزرگ‌ترین مجتمع آب‌درمانی و یکی از بهترین و تمیزترین آب‌ گرم‌های ایران است.

شهرستان خداآفرین: خداآفرین شمالی ترین شهرستان ارسباران و نقطه صفر مرزی با کشور آذربایجان است که وسعت ۱۵۲۵ کیلومتر مربعی می باشد. از مهمترین پدیده طبیعی و گردشگری خداآفرین پارک ملی ارسباران به عنوان زیستگاه اصلی حیات وحش و گونه‌های مختلف گیاهی و درختی که غنی ترین جنگل های ایران را تشکیل می‌دهد.

کلیسای «سنت استپانوس»، یا کلیسای استفانوس مقدس دومین کلیسای مهم ارامنه ایران است که از نظر اهمیت بعد از قره کلیسا قرار دارد. کلیسای استپانوس مقدس از آثار ملی ایران بوده و نام این کلیسا از نام «استپانوس» شهید اول راه مسیحیت می‌باشد.

سد خداآفرین دومین سد خاکی بزرگ شمال غرب کشور با ساحلی دل نشین مکانی بسیار زیبا برای ثبت لحظات شیرین و خاطره انگیز برای گردشگران است. پل های تاریخی خداآفرین نزدیکی خمارلو و روی رودخانه خروشان ارس که یکی(سینیخ کورپی)متعلق به دوران سلجوقی و دومی متعلق به دوران قاجار است.

روستای تاریخی و گردشگری اشتبین(ماسوله آذربایجان)، به دوره صفویه تعلق دارد و یکی از ده‌ها روستای حاشیه رود ارس است. این روستا در دل کوه‌های سربه فلک کشیده منطقه قره‌داغ قرار داد و از مناطق بکر و متشکل از سه آبادی به نام‌های هراس، سیاوشان و جعفرآباد بوده و جزو آثار ملی ایران است.

از دیگر مناطق دیدنی و طبیعت زیبای شهرستان خداآفرین، ییلاقات پای کوه عشایر نشین، قلعه آوارسین، زیارتگاه های بابا سیف الدین، سید ابراهیم و…، روستاهای تاریخی با ابنیه های باستانی، روستای مردانقم با باغات انار، حمام کردشت، برج سنگی قارلوجا آثار ملی ایران، چشمه‌ها و آبگرم‌ها اشاره کرد.

شهرستان هوراند بام منطقه ارسباران: این شهرستان تازه مستقل شده ارسباران با وسعت ۴۵۰ هزار کیلومتر مربع با پوشش جنگلی و مرتعی است که از آثار طبیعی و تاریخی این شهرستان می توان به قلعه تاریخی پشتو(پشتاب) که جزو آثار ملی ایران و در نزدیکی روستایی به همین نام و روستای کوجان که در کنار جاده هوراند به اهر و در كوهستان بسيار بلند به ارتفاع بيش از ۳۰۰۰ متر بنا شده است و قدمت آن به دوره اشکانیان نسبت داده می شود اشاره کرد.

از دیگر مناطق دیدنی شهرستان هوراند نیز قوبول دره سی، ارتفاعات هشت سر، بخشی از ارتفاعات قلعه قهقهه، تپه معروف و تاریخی اژدها داش(سنگ اژدها) احتمالا مربوط به قرن اولیه‌ هزاره اول قبل از میلاد، دشت زیبای لشگرگاه، روستای سرسبز چیناب(چینو) و اینجار، آبشارها و چشمه های همیشه جاری، مساجد و زیارتگاه‌های باستانی، روستای آقبراز با درختان سماق(سوغات اصلی هوراند)، طبیعت زیبا و جنگلی همراه با باغات زغال اخته، گردو می توان اشاره کرد.

شهرستان ورزقان: این شهرستان منطقه‌ای زرخیز با معادن مس و طلا که به سرزمین طلای سرخ ایران معروف می باشد.

ورزقان با پیشینه‌ای تاریخی و قدمتی چندین هزار ساله مهد پرورش قهرمانانی چون ستارخان سردار ملی، علامه محمدتقی جعفری فیلسوف و مولوی‌شناس معاصر ایران است.

از مناطق گردشگری و تاریخی مهم این شهرستان نیز می‌توان به جنگل «حسنو میشه سی» و امامزاده‌ میرداود اشاره کرد.