برجسته‌سازی ولایت، همان خلق پیوند بین مؤمنان است
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: مفهوم ولایت را باید در تمامی عرصه‌ها پر رنگ و برجسته سازیم. برجسته‌سازی ولایت به منظور همان خلق پیوند بین مؤمنان است.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، عادل پیغامی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی کشور، در همایش حکمرانی متعالی خراسان رضوی که امروز هفتم تیرماه در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگزار شد، ضمن عرض تسلیت شهادت دکتر بهشتی، بیان کرد: اصطلاح حکمرانی چند سالی هست که وارد ادبیات ما، شده است اما متاسفانه مسئولین، هنوز حکمرانانه به مسائل توجه نمی‌کنند.
پیغامی اظهار کرد: کلمه حکم بیانی اخباری و انشایی و همچنین کلمه راندن هم به منظور هدایت و تمشیت است. یعنی در کل معنی لغوی و مفهومی حکمرانی همان هدایت وضع موجود به وضع شایسته است که شامل حکمت عملی می‌شود.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: شاید مهم‌ترین و اساسی‌ترین مسئله انقلاب اسلامی در جامعه‌سازی و دولت معقوله حکمت عملی است، زیرا حکمت نظری باید همراه با حکمت عملی باشد. در مسائل زیادی نظریه‌های خیلی خوبی وجود دارد، اما عملی کردن آنهاست که به این نظریه‌ها معنی می‌بخشد.
وی افزود: حکمت عملی در اذهان ما هنوز به خوبی فعال نشده است، انقلاب اسلامی امروزه در حال فعال‌سازی حکمت عملی در اذهان نخبگان و فضای دانشگاهی است. در برخی از عرصه‌ها به حکمت عملی دست یافته‌ایم، اما در برخی از عرصه‌ها فقط در حد حکمت نظری بسنده شده است.
پیغامی ابراز کرد: حکمرانی به معنای خاص، به این معنی است که از یک سیستم عامل فکری به سیستم فکری دیگری خود را منتقل سازیم. حکمت عملی در دو بخش صورت می‌گیرد. بخش اول عمودی است که به صورت از بالا به پایین اتفاق می‌افتد و بخش دوم حکمرانی، حکمرانی افقی که همان حکمرانی عادی است.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص حکمرانی عمودی، بیان کرد: در رأس این حکمرانی یک حاکم وجود دارد که مسائلی را بررسی و برای رسیدن به وضع مطلوب از وضع موجود، حکم صادر می‌کند. این بخش در قالب قانون و مقررات به نحوی متمرکز صورت می‌گیرد و همچنین در این نوع، حکمرانی با اعمال قدرت و سلطه صورت می‌گیرد.
وی در خصوص نوع دوم حکمرانی، تصریح کرد: این نوع حکمرانی به صورت بالا به پایین صورت نمی‌پذیرد و اعمال حکم و ارائه وضع مطلوب، بدون تمرکز در قدرت و قانون انجام می‌شود، یعنی در این نوع از حکمرانی ابزارهای الزام‌آور استفاده نمی‌شود و دولت در آن دخالت ندارد.
پیغامی در مقایسه این دو حکمرانی، اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های مهم الگوی دوم نسبت به الگوی عمودی این است که، در حکمرانی افقی الگو مردمی است. زیرا در دسته اول مردم امر پذیر هستند و در دسته دوم مردم خودشان حق انتخاب دارند و کنشگر محسوب می‌شوند. در دسته اول مردم منفعل هستند و در دسته دوم مردم به خودی خود فعال می‌شوند.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، بیان کرد: مقوله‌هایی وجود دارد که حکمت عملی آن، با سیستم نوع اول حکمرانی، اساسا آسیب‌زا است. به عنوان مثال اگر معقوله زیارت را با نوع اول حکمرانی رقم بزنیم، آسیب بسیار جدی وارد خواهد شد.
نگاه انسانها به سمت حکمرانی عمودی سوق یافته است
وی تشریح کرد: در صد سال اخیر، به علت ورود تفکر دولت‌مدار غربی، ذهن انسانها بسیار به سمت حکمرانی نوع اول سوق پیدا کرد. مثلاً نهاد آستان قدس رضوی در مقوله زیارت، در الگوی ۱۰۰ الی ۲۰۰ سال پیش خود، بیشتر به سمت نوع دوم حکمرانی حرکت کرده و در دهه‌های اخیر به سمت نوع اول حکمرانی سوق یافته است.
پیغامی افزود: این تفکر در اذهان همه مردم تاثیر زیادی گذاشته است. اگر همایشی برای حکمرانی راه‌اندازی شود، اگر مدرسه یا دانشگاهی در خصوص حکمرانی، قصد تأسیس داشته باشد، بازهم با مدل نوع یک عمل می‌شود. تمامی اینها با مدل عمودی تصمیم‌گیری می‌شود.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: اگر مسئله فقط این موضوع باشد که وضع بایسته تحقق عینی پیدا کند، فرقی بین حکمرانی اول و دوم نیست. یعنی وضع مطلوب چه به عنوان حاکم صالح و چه به عنوان حکمران صالح صورت پذیرد، بازهم تحقق یافته است و فرقی در تحقق این دو نیست. اما بازهم دومین روش ارجحیت دارد، زیرا در نگاه اسلامی رشد انسان اهمیت زیادی دارد.
وی ابراز کرد: در مقوله زیارت، هنوز سیستم فکری ما، از بالا به پایین و سیاست‌گذاری‌ها آمرانه است. برای پی بردن به این موضوع که در سیستم زیارت کدام روش حکمرانی حاکم است، می‌توانیم به این نکته توجه کنیم که در این ۱۰ سال اخیر چه تعداد کنشگر و بازیگر در عرصه زیارت خلق کرده‌ایم.
پیغامی اضافه کرد: یکی از ویژگی‌های مورد نیاز در مقوله حکمرانی، ویژگی ولایت است که غربی‌ها از داشتن آن محروم هستند. ولایت صرفا به رأس حکومت بسنده نمی‌شود و طبق سخنان مقام معظم رهبری که در ۵۰ سال پیش در مشهد فرموده‌اند: «ولایت امری افقی و ولایت پیوند بین انسانها است.»
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: حکمرانی افقی به منظور حذف دولت نیست، بلکه در حکمرانی افقی نقش دولت می‌تواند پر رنگ‌تر از قبل باشد. مفهوم ولایت را باید در تمامی عرصه‌ها پر رنگ و برجسته سازیم. برجسته‌سازی ولایت به منظور همان خلق پیوند بین مؤمنان است که حکمرانی مورد نظر اسلامی هم همان نوع دوم است.
انتهای پیام
