وجود یقین در گوینده شرط بیان حق به دیگران است

به گزارش ایکنا، مراسم شب احیا با موضوع «شیوه‌های بیان حق به دیگران در محضر سوره مبارکه دخان» شب گذشته، 31 فروردین‌ در مدرسه دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران برگزار شد.

این مراسم با قرائت سوره مبارکه دخان آغاز و در ادامه دعای جوشن کبیر قرائت شد و پس از آن هانی چیت‌چیان، از مدرسان مجمع مدارس دانشجویی قرآن و عترت دانشگاه تهران به ارائه سخنرانی پرداخت و گفت: معرفت مهم‌ترین چیزی است که باعث حاکمیت دین خدا روی زمین می‌شود. در زمان حضرت حجت(عج) آن‌قدر معرفت اتفاق می‌افتد که مردم، خودشان حاکمیت دین را می‌پذیرند.

وی با بیان اینکه اگر حقی در جایی اجرا نشود، به مرور جزو چیزهایی خواهد شد که اجرا نمی‌شوند، بیان کرد: پس همه در رابطه با بیان حق وظیفه دارند، وقتی دستور خداوند به حضرت موسی(ع) مبنی بر ماهی‌گیری نکردن رسید، عده‌ای بنا گذاشتند که ماهی نگیرند، عده‌ای ماهی‌گیری می‌کردند و یک عده‌ای هم به آن‌هایی که دیگران را از ماهی‌گیری نهی می‌کردند می‌گفتند شما چرا مانع می‌شوید، وقتی عذاب آمد فقط آن‌هایی که می‌گفتند چرا ماهی‌گیری می‌کنید نجات پیدا کردند.

چیت‌چیان اظهار کرد: اگر کسی می‌خواهد در زمره حق قرار بگیرد باید مانع ناحق شود، حالا مشکل جدی ما این است که بلد نیستیم چگونه بگوییم یا به دلایل مختلف جرئت نمی‌کنیم حق را بگوییم یا اگر بگوییم بدتر اختلاف خانوادگی ایجاد می‌شود، حتی مشکلمان در بیان حق نسبت به کسانی است که اعتقادات مشترک داریم، بحث ما جدال احسن و مناظره هم نیست، مشکل خیلی ساده‌تری داریم، با اقواممان هم می‌خواهیم حرف بزنیم نمی‌توانیم حق را بگوییم، اگر بتوانیم این را حل کنیم بعد به سراغ دیگران می‌رویم، ما می‌خواهیم در این شب‌ها در مورد این مسئله صحبت کنیم که شیوه بیان حق چگونه باید باشد، جلسه اول در مورد سوره دخان صحبت می‌کنیم.

وی در توضیح سوره، گفت: سوره دخان از سوره‌های شب قدری است و در آیه « إِنَّا أَنْزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةٍ مُبَارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرِينَ؛ [كه] ما آن را در شبى فرخنده نازل كرديم [زيرا] كه ما هشداردهنده بوديم»، (دخان/3) به شب قدر اشاره شده است، خواندن این سوره خیلی ابعاد مختلفی دارد، از برخورداری از حساب آسان و غفران جمیع ذنوب و مشاهده خیر در عالم رؤیا، اگر اهل تجارت باشد به شدت سود می‌کند، از شر هر سلطانی در امان قرار می‌گیرد، از شر کید شیطان در امان قرار می‌گیرد.

اهل یقین کیست؟

چیت‌چیان اظهار کرد: سوره مبارکه دخان، سه دسته آیه دارد، قسمت اول سوره ماجرای نزول کتاب است، تبیین‌کننده ربوبیت خداست، مسئله این است که آدم‌ها باید به واسطه این کتاب اهل یقین شوند اما این طور نمی‌شود در حالی که روزی می‌آید که تمام چیزهایی که به آن شک داشتیم محقق می‌شود، این قسمت اول سوره تا آیه شانزدهم است، اهل یقین یعنی کسانی که معیار ثابت قرآنی در زندگی دارند، یعنی مثلاً بر مبنای انا لله و انا الیه راجعون تصمیم‌گیری می‌کند، به کسی که معیارهایش قوانین ثابت زندگی باشد اهل یقین می‌گویند.

وی ادامه داد: قسمت دوم سوره با ماجرای قوم فرعون شروع می‌شود، در مورد رسولی صحبت می‌کند که آمد و خودش را فدا کرد تا مبنای زندگی آدم‌ها را سلطان مبین قرار بدهد، سلطان یعنی چیزی که روی دست آن چیزی نیست، حقایقی است که بالادست همه حقایق است. ولی اینها چون مجرم هستند یعنی کار غلط را با بدی و پررویی انجام می‌دهد، برای همین کار به جایی می‌رسد که می‌خواهند رسول را سنگسار کنند، در نهایت مؤمنین نجات پیدا می‌کنند و مجرمین هلاک می‌شوند، همه چیز هم به بنی اسرائیل می‌رسد و از یک برتری برخوردار می‌شوند.

چیت‌چیان اظهار کرد: قسمت سوم سوره در تقابل بین مشرکین مکه و پیامبر گرامی اسلام(ص) است، همان حرف‌های قوم فرعون را به حضرت محمد(ص) می‌زنند و خدا هم چه جواب می‌دهد؟ نظام هستی را مثال می‌زند، شک مثل یک بیماری است، مجرم چون شک داشته مجرم شده است، این شک مثل شجره زقوم است و کلی شاخه دارد، هوای نفس و حرف مردم و ...، اول فکر می‌کند که خیلی قدرت دارد لذا در آیه می‌گوید «ذُقْ إِنَّكَ أَنْتَ الْعَزِيزُ الْكَرِيمُ؛ بچش كه تو همان ارجمند بزرگوارى»، (دخان/49) آدم وقتی طبق شک عمل می‌کند برای خودش دم و دستگاه و یک تصویر محکم درست می‌کند، در مقابلش متقین هستند، شک انسان را مجرم و یقین انسان را متقی می‌کند، بعد ثمرات بهشتی‌ها گفته می‌شود تا اینکه انتهای سوره به اول سوره برمی‌گردد.

حرف قرآن محکم ولی ساده است

وی ادامه داد: در آیه 58 می‌فرماید: «يَسَّرْنَاهُ بِلِسَانِكَ»، یعنی حرف قرآن محکم ولی ساده است، محکم یعنی اینکه مرگ هست، «لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ» ای پیامبر اگر نخواهند این را قبول کنند چاره‌ای نیست جز اینکه متذکر شوند. اگر آدم‌ها هوشیار باشند دوباره تجربه نمی‌کنند، در این سوره مبارکه، موضوع محوری ایجاد یقین است، رسول خدا می‌آید که کتاب را برای مردم جا بیندازد، آدمی که طبق قوانین ثابت عمل می‌کند زندگی‌اش ثابت است ولی وقتی بر اساس متغیر عمل کند لاجرم زندگی‌اش متغیر می‌شود، قاطبه آدم‌ها می‌گویند که یک روز حالم خوب و روز دیگر بد است، این نشان می‌دهد که در زندگی‌شان متغیرهایی وجود دارد.

این عضو علمی مدرسه قرآن اظهار کرد: آدم باتقوا برای دیگران امنیت می‌آورد، این فضای کلی سوره دخان است، بزرگترین گمشده انسان یقین است، یقین از ارکان زندگی انسان است، اگر یقین نباشد مثل این است که پی ساختمان نداریم، اگر متغیر مبنای آدم باشد به مرور او را مجرم می‌کند، خیلی مهم است که اهل یقین باشیم، ارتباطش این است که فقط و فقط وقتی می‌توانید حق را به دیگران بگویید که پای خودتان جای ثابتی باشد، یعنی ضرورت این است که اهل یقین باشیم. اگر مبنای کسی این نیست نمی‌تواند دیگران را دعوت کند.

وی با اشاره به حقایق یقینی این سوره، بیان کرد: هر امری برای خداست، خدایی جز خدای یگانه نیست و حیات و ممات به دست خداست، ربوبیت خدا در سراسر عالم جریان دارد، هلاکت قوم‌های گذشته علی‌رغم قدرتمندتر بودنشان را نشان می‌دهد، لعب در نظام خلقت نیست، یعنی نظام خلقت بازیگری بی‌هدف نیست، میقاتی وجود دارد که در آن همه جمع و از هم جدا می‌شوند یوم‌الفصل خوب و بد، ایمان و کفر و ... است، در آن روز نصرتی برای کافرین وجود ندارد.

چیت‌چیان با بیان اینکه گزاره‌های یقینی در این سوره چهار دسته هستند، گفت: یکسری آن‌ها که در مورد خداست، قسمتی از یقینیات در مورد معاد است، دسته سوم یقینیات عبرت‌های از گذشته است، دسته چهارم خود نظام خلقت است که تکرار بی‌هدف نیست، اینها سلطان یقینیات عالم هستند، من باید پایم روی یقینیات باشد که دیگران را دعوت کنم، اگر خواستم دیگران را دعوت کنم باید اول به یقینیات دعوت کنم، اصلی‌ترین موضوع دعوت حق به دیگران باید گزاره‌های یقینی باشد، کلمه مبین در سوره پنج بار تکرار شده، مبین یعنی روشن‌کننده، یعنی چیزی که بیان ایجاد می‌کند، وقتی برای کسی بیان ایجاد می‌کنیم یعنی برای او زمینه تمایز و اسباب ایجاد یقین فراهم کرده‌ایم.

وی عنوان کرد: اگر ایمانتان را زیاد کنید قدرتتان هم بیشتر می‌شوید، این قانون ثابت عالم است، معاد و توحید باید به صورت گزاره یقینی در زندگی باشد یعنی هر کاری کردی بدان در نهایت می‌میری. آزمایش‌ها نیز محل تجربه قوانین است، آزمایش‌ها مواقف روشن شدن گزاره‌های یقینی هستند. برای بیان حق به دیگران باید یقین داشته باشیم، یک بار قرآن را بخوانیم و گزاره‌های یقینی رسول و خدا را استخراج کنیم و دیگران را به این گزاره‌های یقینی دعوت کنیم، این اصل آن چیزی است که باید به دیگران منتقل شود.