تحقق دانشگاههای نسل سوم و چهارم مستلزم تغییر در ساختار بودجهای دانشگاههاست
محمدتقی اعلمی اظهار کرد: تحقق دانشگاههای نسل سوم و چهارم مستلزم تغییر در ساختار بودجهای دانشگاههاست و در سیاستگذاریهای کلان دولت نیز بر خودگردانی نسبی دانشگاهها و تأمین حدود ۵۰ درصد از اعتبارات از محل درآمدهای اختصاصی تأکید شده است.
به گزارش ایکنا از آذربایجانشرقی، محمدتقی اعلمی؛ رئیس دانشگاه تبریز، امروز، 23 آذرماه، در آیین تجلیل از برگزیدگان پژوهش و فناوری دانشگاه تبریز، بهمناسبت هفته پژوهش با تأکید بر جایگاه دانشگاه تبریز بهعنوان یکی از قطبهای علمی کشور اظهار کرد: در طول یک سال گذشته، دانشگاه تبریز از نظر شاخصهای پژوهشی، چه به لحاظ کمی و چه کیفی، با رشد قابل توجهی مواجه بوده است که این دستاوردها مرهون تلاش اعضای هیئت علمی، پژوهشگران و جامعه دانشگاهی است.
وی با اشاره به افزایش چشمگیر قراردادهای بروندانشگاهی در سال گذشته افزود: بر اساس مصوبات هیئترئیسه پیشین و مجوزهای اخذشده از گسترش آموزش عالی، پارک علم و فناوری دانشگاه تبریز در سال گذشته تأسیس شد و خوشبختانه اقدامات مؤثری در زمینه فعالسازی مراکز نوآوری، شتابدهندهها و استقرار شرکتهای دانشبنیان، فناور و صنایع خلاق در این پارک صورت گرفته است.
اعلمی تقویت کارگروههای تخصصی برای حل مسائل استانی را از دیگر اقدامات مؤثر دانشگاه برشمرد و گفت: مشارکت اعضای هیئت علمی در این کارگروهها قابل توجه بوده و در کنار آن، کیفیت مقالات علمی، ثبت اختراعات، حضور علمی و بینالمللی دانشگاه، مشارکت در طرحهای بینالمللی، مأموریتهای پژوهشی و جذب و مدیریت صحیح دانشجویان بینالمللی نیز با رشد مناسبی همراه بوده است.
رئیس دانشگاه تبریز با اشاره به آمادگی مناسب صنعت و دولت برای همکاری با دانشگاه در سال گذشته تصریح کرد: بستر لازم برای اجرای پروژههای بزرگ و مسئلهمحور در دانشگاه فراهم شده و فراخوانهای متعددی در این زمینه منتشر شده است، اما با وجود این ظرفیتها، بازخورد اعضای هیئت علمی در سطح مورد انتظار نبوده و مشارکت گستردهتری مورد نیاز است.
وی خاطرنشان کرد: هرچند برخی همکاران در حوزه طرحهای پژوهشی و مسئلهمحور بسیار فعال هستند، اما انتظار میرود با توجه به ارجاع مسائل و مشکلات صنایع به دانشگاه، مشارکت اعضای هیئت علمی در دانشکدههای مختلف بهصورت فراگیر افزایش یابد تا دانشگاه بتواند نقش مؤثرتری در حل مسائل استان، کشور و صنعت ایفا کند.
اعلمی فاصله میان ظرفیتهای بالقوه دانشگاه و میزان ورود اساتید به پروژههای کاربردی را قابل توجه دانست و تأکید کرد: این فاصله تنها با مشارکت جدی و فراگیر اعضای هیئت علمی کاهش خواهد یافت.
وی با اشاره به چالشهای معیشتی و شرایط اقتصادی کشور گفت: با وجود تلاشها برای ترمیم حقوق اعضای هیئت علمی، افزایش حقوق بهتنهایی نمیتواند مشکلات اساسی را حل کند، چرا که تورم آثار آن را خنثی میکند. از این رو، دانشگاهها ناگزیرند برای توسعه خود، به ظرفیتهای درونی و درآمدزایی از محل فعالیتهای علمی و پژوهشی تکیه کنند.
رئیس دانشگاه تبریز افزود: هیئترئیسه دانشگاه با جدیت بهدنبال گسترش ارتباط دانشگاه با صنعت است و زیرساختهای مناسبی در این زمینه ایجاد شده است. تحقق دانشگاههای نسل سوم و چهارم مستلزم تغییر در ساختار بودجهای دانشگاههاست و در سیاستگذاریهای کلان دولت نیز بر خودگردانی نسبی دانشگاهها و تأمین حدود ۵۰ درصد از اعتبارات از محل درآمدهای اختصاصی تأکید شده است.
وی اظهار کرد: دانشگاه تبریز با رشد طرحهای تحقیقاتی در سال گذشته موفق شده است حدود ۳۰ درصد از اعتبارات خود را از محل فعالیتهای دانشگاهی تأمین کند، اما با مشارکت همهجانبه اعضای هیئت علمی، دستیابی به سهم ۵۰ درصدی نیز دور از دسترس نخواهد بود.
اعلمی با تأکید بر ضرورت تحول دانشگاه گفت: گذار از نقش سنتی آموزشی و پژوهشی به دانشگاههای چابک، کارآمد و مسئلهمحور بیش از هر زمان دیگری احساس میشود. در این راستا، کاهش اتلاف منابع پژوهشی، افزایش بهرهوری و حرکت بهسوی مفهوم «دانشگاه ناب» در دستور کار هیئترئیسه قرار گرفته است.
وی دانشگاه ناب را دانشگاهی چابک، کمهزینه، با حداقل اتلاف منابع و حداکثر ارزشآفرینی دانست و افزود: تمرکز بر پژوهشهای اثربخش، کاهش فرآیندهای اداری زائد، استفاده بهینه از منابع محدود، شفافیت، پاسخگویی، پایبندی به زمان در پروژهها و شکلدهی تیمهای تحقیقاتی چابک و بینرشتهای از ارکان اصلی دانشگاه ناب بهشمار میرود.
رئیس دانشگاه تبریز تأکید کرد: پژوهشهای مسئلهمحور شرط اصلی تحقق دانشگاه ناب است و این رویکرد بهعنوان برنامه راهبردی دانشگاه دنبال میشود. انتظار میرود رؤسای دانشکدهها این رویکرد را به گفتمان غالب تبدیل کرده و با تشکیل تیمهای پژوهشی و کنسرسیومهای دانشگاهی، در حل مسائل کلان کشور نقشآفرینی کنند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود به مفهوم «مارپیچ سهگانه نوآوری» اشاره کرد و گفت: توسعه اقتصادی زمانی محقق میشود که تعامل مؤثر میان دانشگاه، دولت و صنعت شکل بگیرد؛ دانشگاه بهعنوان موتور نوآوری، صنعت بهعنوان میدان واقعی نیازها و دولت بهعنوان تنظیمگر و پشتیبان این فرآیند ایفای نقش میکنند.
اعلمی، قانون جهش تولید دانشبنیان را بستر قانونی تحقق این مدل دانست و افزود: این قانون امکان سرمایهگذاری صنایع در پژوهش و توسعه دانشگاهها و زیرساختهای فناوری را از طریق اعتبار مالیاتی فراهم کرده است. بر اساس بند «ب» ماده ۱۱ این قانون، صنایع میتوانند فعالیتهای تحقیق و توسعه خود را در دانشگاهها انجام دهند و از مشوقهای مالیاتی بهرهمند شوند.
وی از برگزاری جلسات متعدد در سطح دانشگاه، وزارت علوم و با حضور معاونت علمی و اقتصاد دانشبنیان ریاست جمهوری در سال گذشته خبر داد و تصریح کرد: این اقدامات با هدف آشنایی اعضای هیئت علمی با ظرفیتهای قانون جهش تولید دانشبنیان و تقویت نقش دانشگاهها در توسعه اقتصادی کشور انجام شده است.
رئیس دانشگاه تبریز با اشاره به هدفگذاری رشد اقتصادی ۸ درصدی در برنامه هفتم توسعه گفت: تحقق این هدف بدون سرمایهگذاری ممکن نیست و بهترین نوع سرمایهگذاری، سرمایهگذاری در علم و فناوری است. اعتبار مالیاتی پیشبینیشده در سال جاری حدود ۶۰ همت است که دانشگاهها و شرکتهای دانشبنیان میتوانند از آن بهرهمند شوند.
وی خاطرنشان کرد: دانشگاه تبریز تاکنون موفق به جذب حدود ۱.۵ همت اعتبار از این محل شده و ظرفیت جذب تا ۵ همت در سطح استان وجود دارد. این منابع میتواند در نوسازی زیرساختهای آزمایشگاهی، پرداخت حقالتحقیق به پژوهشگران و ارتقای رفاه اعضای هیئت علمی مورد استفاده قرار گیرد.
اعلمی با اشاره به امکان حمایت از رسالههای دکتری کاربردی گفت: در صورتی که یک صنعت نتایج یک رساله دکتری را کاربردی تشخیص دهد، بدون نیاز به طی مراحل پیچیده، تا ۵۰۰ میلیون تومان از محل اعتبار مالیاتی آن صنعت به این پایاننامه اختصاص مییابد. همچنین برخی صنایع از جمله پتروشیمی آمادگی خود را برای حمایت از پروژههای دکتری اعلام کردهاند.
رئیس دانشگاه تبریز بر ضرورت کاربردیسازی پژوهشها، ارتباط مستمر با صنعت و مشارکت فعال اعضای هیئت علمی و معاونان پژوهشی دانشکدهها در تعریف و اجرای طرحهای مسئلهمحور تأکید کرد و گفت: تحقق این اهداف، نقش دانشگاه تبریز را در حل مسائل کشور بیش از پیش تقویت خواهد کرد.
انتهای پیام
