خطای پویش کتابخوانی در انتخاب کتاب ضعیف/پوشش همه نگاه‌ها غیرممکن است
گروه ادب ــ دبیر سابق پویش کتابخوانی «کتاب و زندگی» گفت: انتخاب کتاب ضعیف در یک پویش خطای آن محسوب می‌شود و می‌تواند آسیب‌زا باشد و به ترویج کتاب کمک نمی‌کند.
حسین شاهمرادی، دبیر سابق پویش کتابخوانی «کتاب و زندگی» و مدیر سابق مرکز رسانه‌ای شیرازه در گفت‌وگو با ایکنا درباه پویش کتاب و زندگی گفت: برای برگزاری این پویش از یک جمع حدود صد نفری از فعالان حوزه کتاب اعم از ناشر، نویسنده، کتابفروش، کتابدار و ... نظرخواهی می‌شد و سپس در شورایی بررسی و تصمیم‌گیری و کتاب انتخاب می‌شد.
وی درباره چگونگی انتخاب این افراد در نظرسنجی افزود: هر پویشی هویت و اساسنامه‌ای دارد و مشخص است که می‌خواهد چه کتاب‌هایی و چه موضوعاتی را پوشش دهد، در هیچ جای دنیای نخواهید یافت که پویشی اجرا شود و ادعا کند همه نگاه‌ها را پوشش می‌دهم، بنابراین این ادعا عوام‌فریبانه خواهد بود، زیرا اگر به جایزه جلال هم توجه کنید اساسنامه‌ای داشته و براساس آن همه کتاب‌ها را مورد توجه قرار نمی‌دهد؛ بنابراین اینکه ما بخواهیم در یک پویش کتابخوانی همه نگاه‌ها را پوشش دهیم، غیرممکن است.
شاهمرادی ادامه داد: هر کدام از کتاب‌هایی که در پویش کتابخوانی حضور داشته، چند ۱۰ هزار نسخه از آن‌ها فروش رفته است، بنابراین توانسته مخاطب خود را پیدا کند و از این جهت هیچ مشکلی وجود نداشته است. به عنوان مثال در پویش کتاب «من زنده‌ام» از یک نوجوان ۱۴ ساله تا پیرزن ۸۰ ساله شرکت کرده بودند.
جایزه انگیزه‌ای برای کتابنخوانها
وی در ادامه با بیان اینکه پویش‌های کتابخوانی روش مناسب و مؤثری در ترویج کتاب و کتابخوانی بوده است، گفت: هدف در یک پویش، خوانده شدن کتاب مورد نظر است و این امر می‌تواند به روش‌های گوناگونی رخ دهد و شیوه‌های انگیزشی متفاوتی داشته باشد و این نیروی انگیزشی می‌تواند جایزه مادی یا معنوی و ... باشد، بنابراین چندان عجیب نیست و در ابتدای راه نیاز است برای کتابخوان شدن جامعه آن‌ها را انگیزه‌مند کرد و وقتی این هدف محقق شد، دیگر نیازی به جایزه نخواهد بود.
دبیر سابق پویش‌های کتابخوانی درباره اعتقاد کسانی که پویش را عامل مرگ کتاب و به پایان رسیدن آن می‌دانند، بیان کرد: این مسئله کاملاً اشتباه است و نیاز به تحلیل هم ندارد و کافی است هر یک از کتاب‌ها را از ناشر پیگیری کنید که پس از پویش‌ها چه اتفاقی برای آن‌ها افتاده است، به عنوان مثال کتاب «من زنده‌ام» قبل از پویش یک میزان مشخصی از فروش را داشت، در پویش کتابخوانی «کتاب و زندگی» ۲۱۰ هزار نسخه فروش داشت و پس از آن نیز ۶۰۰ هزار نسخه را رد کرد و یا کتاب «دختر شینا» در پویش، حدود ۶۰ هزار نسخه فروش رفت و در حال حاضر نیز این کتاب هر ماه، یکی دو چاپ از آن‌ها فروش می‌رود.
کتاب ضعیف در پویش نداشتیم
شاهمرادی درباره ضعف محتوایی برخی از کتاب‌های پویش‌ها گفت: در همه دوره‌هایی که پویش کتابخوانی «کتاب و زندگی» را برگزار کردیم، برخی معتقدند بودند کتاب مورد نظر پویش ضعیف است و برخی نیز معتقد بودند این کتاب محتوای غنی و خوبی دارد. اما به طور کلی، برگزارکنندگان یک پویش بنا ندارند یک کتاب ضعیف را انتخاب کنند، باید ببینید این کتاب با چه معیار و ملاکی انتخاب شد است و بعد مقایسه کنید وقتی کتاب در ایام پویش ۲۰ هزار نسخه می‌فروشد و بازخورد‌های متفاوتی دارد، نشان می‌دهد که این کتاب مورد اقبال مخاطبان بوده است؛ از این رو در دوره‌هایی که «کتاب و زندگی» برگزار شده، کتاب ضعیف نداشتیم.
اگر به طور کلی در پویش کتابخوانی کتاب ضعیف انتخاب شود، می‌توان آن را خطای پویش دانست. وقتی می‌خواهید مخاطب را به کتابخوانی ترغیب کنید، درست است که در آن کتابخوان‌ها هم شرکت می‌کنند، اما بخش عمده‌ای از کتابنخوانها مخاطب آن هستند و اگر در انتخاب کتاب دچار خطا شوید، اثر معکوس خواهید گرفت
وی افزود: اگر به طور کلی در پویش کتابخوانی کتاب ضعیف انتخاب شود، می‌توان آن را خطای پویش دانست. وقتی می‌خواهید مخاطب را به کتابخوانی ترغیب کنید، درست است که در آن کتابخوان‌ها هم شرکت می‌کنند، اما بخش عمده‌ای از کتابنخوانها مخاطب آن هستند و اگر در انتخاب کتاب دچار خطا شوید، اثر معکوس خواهید گرفت و به هدف اصلی پویش که ترویج کتاب و کتابخوانی است، نخواهید رسید.
شاهمرادی یادآور شد: هدف نهایی پویش‌های کتابخوانی ترویج مطالعه در جامعه و افزایش سرانه مطالعه است که در این راستا اغلب پویش‌های کتابخوانی مسیر درستی را طی کرده‌اند، اما ظهور آثار آن را در بلندمدت می‌توان دید که چه اندازه توانسته اثرگذار باشد و ناشران و کتابفروشان نیز می‌توانند براساس الگوی پویش‌ها و یا شکل‌های دیگری از تبلیغ کتاب اقدام کنند، زیرا با تبلیغ است که می‌توان کتاب‌ها را به جامعه معرفی کرد، وگرنه بسیاری از آثار خوب دیده نخواهند شد.
گفت‌وگوی ایکنا با عباسعلی محمدآبادی، دبیر فعلی پویش «کتاب و زندگی» را اینجا بخوانید.
انتهای پیام
